Stelling: via een recensie in de krant kom je nog eens tegen onbekende bijbelpassages, waar de huidige hard-economische samenleving en vooral christelijke gemeenschappen nog wel wat aan kunnen hebben, zoals in Jacobus 2:2, waarin staat dat mensen niet moeten oordelen op basis van uiterlijk, mening of voorkeuren. Ofwel handelen ‘zonder aanziens des persoons.’ Welke christen van vandaag kent dat vers nog, want geen gelovige houdt zich aan dat voorschrift of advies.
‘Heb zowel oog voor rentmeesterschap als voor de economische kant van de landbouw’
Niet naar het Malieveld maar naar de kerk (Maaike van Houten, Religie & Filosofie, katern de Verdieping/Trouw, 28-10-19)
bladen
Oktober gaat de geschiedenis in als boerenprotestmaand, het Malieveld in Den Haag is nog aan het herstellen van de zware tractors en afgelopen vrijdag stonden er duizenden boeren bij het provinciehuis in Den Bosch te demonstreren tegen de stikstofeisen waaraan ze moeten gaan voldoen. Zaten daar ook christelijke boeren bij? Ze zijn niet geteld. Maar harde actie, dat lijkt in elk geval niet de lijn van de twee christelijke agrarische organisaties die samen het kwartaalblad Verbinding uitgeven.
Het laatste nummer gaat in op het algemene landbouwbeleid van minister Carola Schouten van de ChristenUnie. Zij wil toe naar kringlooplandbouw, een gesloten cirkel van productie en consumptie die een heel andere manier van werken vergt. Ook daar staat niet de hele landbouwsector bij te applaudisseren. Dick van der Horst, voorzitter van CGMV agrariërs, schrijft in het voorwoord van Verbinding: ‘Schouten overlegt natuurlijk veel met de landbouwsector zelf om tot goede besluiten te komen. Maar ja, in de landbouw zelf is het ook zoveel hoofden zoveel zinnen. Dat maakt het niet gemakkelijk…
‘In Jacobus 2 staat dat ons geloof in onze Here Jezus Christus het niet toestaat dat we mensen beoordelen op hun uiterlijk, mening of voorkeuren. Hij, die zelf geminacht, gemeden werd en verguisd werd, zegt tegen ons: ‘Zie in jezelf en in de ander Jezus Christus’ en dat brengt met zich mee dat je elkaar in waarde laat. Ook bij verschil van mening over de landbouw. Ga met elkaar in gesprek en kom met argumenten. Heb zowel oog voor rentmeesterschap als voor de economische kant van de landbouw.’ Zeker dat laatste blijft nog wel even actueel.
Niet alleen boeren zijn boos, ook boze bouwers van wie projecten stilliggen komen in actie en eind november gaan werknemers in de zorg naar Den Haag omdat ze de hoge werkdruk en lage betaling zat zijn.
Toevallig of niet, ‘woede’ is het thema van het herfstnummer van Contextuele berichten, het blad van de Stichting Contextueel Pastoraat, dat gericht is op pastores. “Woede (de emotie) of boosheid (het fenomeen) is contextueel bezien een krachtig signaal van re-lationeel onrecht”, schrijven Annette Melzer en Kees Bregman. ‘Je wordt boos als iemand over jouw grens heen gaat, je integriteit schendt, of, krachtens loyaliteit, een grens over gaat in bejegening van een voor jouw belangrijke ander. Vraag is dus altijd: voor wie word je zo boos?’
Knoop ontwarren
En hoe kan de pastor ermee omgaan? In eerste instantie is de boosheid in de ogen van Melzer en Bregman erg ik-gericht: ik ben boos. Maar in feite staat er een relatie op het spel, de monoloog moet een dialoog worden. ‘Het is dus een zoektocht naar waar in deze relatie vertrouwen in verdrukking is gekomen of zelfs geschonden werd en hoe verbondenheid weer tot stand gebracht kan worden, of niet … Onrecht stelt verworven vertrouwen zwaar op de proef. Welke relationele hulpbronnen heeft iemand die zij of hij bij de afweging van gepaste actie kan aanboren? De contextuele begeleiding zal naast het luisteren naar feiten én emoties zich vooral richten op het mobiliseren van deze bronnen.’
Elders in het blad komt Bregman met een concreter advies aan boze mensen. Verwijzend naar de dichter Dante zegt hij dat woede een knoop is die ontward moet worden; afdekken gaat te snel. Woede kan, mits in goede banen geleid, ‘beweging en verbinding’ brengen. Zingen kan daar bij helpen: ‘Misschien is dat wel een extra mogelijkheid van de kerk om boze mensen te helpen met elkaar om te gaan. Het helpt niet als woede toegedekt of ingeslikt wordt. Het helpt wellicht wel als we woede uit handen en hart kunnen geven en laten wegdragen. Het is zo gek nog niet om, als je in de knoop zit, naar de kerk te gaan.’
Als conclusie mag worden opgemerkt dat de christelijke gemeenschap is losgeraakt van de menselijke waarden die uitdrukkelijk in de bijbel worden opgesomd. We kunnen ons afvragen waarom voorgangers geen ‘dwingender’ stempel kunnen drukken op hun gelovigen.
https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/777/articles/995160/30/2
Aquarius 