Een briljant betoog of visie van een Duits socioloog over de vervreemding van de maatschappij [1] @trouw

Stelling: Dit nieuwe boek is zo belangrijk dat ik onderstaand betoog opsplits in een serie van meerdere delen, omdat volgens mij alle aspecten worden genoemd die belangrijk zijn in deze tijd, niet alleen bij ons, maar overal ter wereld.

Als eerste citaat:

“Wat is er aan de hand?

“Wat er in Nederland gebeurt, is geen geïsoleerd fenomeen. We zien dat op heel veel plekken in Europa en andere plekken op de wereld. Denk aan Hongarije, Polen, de Scandinavische landen, Italië, Argentinië en Brazilië. Er is iets principieels veranderd in de manier waarop de democratie functioneert.

“Het onderliggende probleem is dat onze verhouding tot de wereld is verstoord. Veel mensen hebben het gevoel dat ze allerlei aspecten van hun omgeving en hun toekomst niet meer in de hand hebben. Die onzekerheid vertaalt zich steeds vaker in een politieke stem op radicaal-rechts. Mensen willen de controle terug. Bij brexit was dat letterlijk de tekst van de voorstanders van een vertrek uit de EU: ‘Take back control’.”

‘Wij zijn resonantiewezens, we kunnen niet zonder religie’ (Gerrit-Jan Kleinjan, Katern Trouw, 4-12-23)

Vervreemdinginterview

De opkomst van rechts-populistische bewegingen zet de democratie onder druk, meent de Duitse socioloog Hartmut Rosa. Hij denkt een uitweg te zien, en daarvoor heeft hij goed afgekeken bij religieuze tradities.

De internationale trein waarmee de Duitse socioloog Hartmut Rosa naar Nederland reist heeft een forse vertraging, waardoor het vraaggesprek met hem later begint. Door die extra tijd heeft hij wel de kans gehad om nog eens rustig na te denken over de betekenis van de recente verkiezingswinst van de PVV en het succes van rechts-populistische partijen elders in Europa.

Dat een stem op dit soort bewegingen steeds gewoner wordt, heeft alles te maken met de ‘structurele crisis’ waarin onze samenleving zich bevindt, concludeert hij.

Wat is er aan de hand?

“Wat er in Nederland gebeurt, is geen geïsoleerd fenomeen. We zien dat op heel veel plekken in Europa en andere plekken op de wereld. Denk aan Hongarije, Polen, de Scandinavische landen, Italië, Argentinië en Brazilië. Er is iets principieels veranderd in de manier waarop de democratie functioneert.

“Het onderliggende probleem is dat onze verhouding tot de wereld is verstoord. Veel mensen hebben het gevoel dat ze allerlei aspecten van hun omgeving en hun toekomst niet meer in de hand hebben. Die onzekerheid vertaalt zich steeds vaker in een politieke stem op radicaal-rechts. Mensen willen de controle terug. Bij brexit was dat letterlijk de tekst van de voorstanders van een vertrek uit de EU: ‘Take back control’.”

Hartmut Rosa (1965), hoogleraar sociologie in de Duitse stad Erfurt, spreekt in zijn eigen land en ook daarbuiten veel over vervreemding en de politieke gevolgen daarvan. Dat doet hij in een taal die ontdaan is van jargon uit de sociologie – een zeldzaamheid in zijn vakgebied, zeker in Duitsland. Hij is een academisch onderzoeker die goed de brug weet te slaan naar een breder publiek.

De samenleving bevindt zich in een ernstige crisis, stelt Rosa in zijn publicaties. Ook in zijn nieuwste boek Democratie vraagt om religie doet hij dat. Met z’n allen zitten we gevangen in wat hij omschrijft als een ‘razende stilstand’.

Enerzijds ziet Rosa een alomtegenwoordige ‘versnelling’. De maatschappij heeft steeds meer haast, waarbij permanent gehamerd wordt op groei, snelheid en concurrentie. Daar waar groei hét credo is, in de economie, wordt dat het scherpst zichtbaar. Maar met termen als ‘persoonlijke groei’ heeft dat denken zich ook diep in het privéleven ingevreten.

Maar het kost ons steeds meer energie om te houden wat we hebben, in het groot en in het klein. Een simpel voorbeeld: was een huis ooit op één salaris te betalen, nu zijn twee inkomens soms niet eens toereikend. ‘We oververhitten de atmosfeer, we wekken warmte op, we verhogen de investeringen voor energie en gebruiken steeds meer energie om te behouden wat we hebben. Dat levert een energieprobleem op voor het klimaat en een energieprobleem voor de psyche: beide branden op’, schrijft Rosa.

Het gevoel ‘dat dit niet lang meer goed kan gaan’ is volgens de socioloog overheersend geworden. Of het nu gaat over klimaat, politiek of economie. Tegelijkertijd is, aldus Rosa, een gezamenlijk hoger doel uit het zicht verdwenen. We drijven onszelf voort zonder enig idee waarheen en waartoe.

Groei was lange tijd geen probleem in onze samenleving. Waarom nu wel?

“Onze moderne samenleving, die de afgelopen paar eeuwen is ontstaan, was zo succesvol en ook zo veelbelovend, omdat mensen het gevoel hadden dat ze aan een betere toekomst werkten. Dat zien we in alle geïndustrialiseerde samenlevingen: ouders gingen er altijd uit van het idee dat als ze maar hard werkten en moeite deden, hun kinderen het op een dag beter zouden hebben.

“Dat was een drijvende kracht. Dat is veranderd. We hebben niet langer het gevoel dat we op weg zijn naar een veelbelovende toekomst. We proberen de achter ons afbrokkelende rand van de afgrond voor te blijven.”

Waarom vormt deze ontwikkeling een gevaar voor onze democratie?

“Democratie heeft vertrouwen nodig, het gevoel dat je wat in de melk te brokkelen hebt. De belofte van democratie is invloed, maar de reële ervaring is vaak een andere. Welke invloed hebben jij en ik bijvoorbeeld op het beleid van de EU? Door dat gevoel van machteloosheid, niet gehoord worden, verandert de politieke cultuur.

“In plaats van vertrouwen is er woede gekomen, agressie. Iemand met andere politieke opvattingen is niet langer een gesprekspartner met wie men in discussie gaat. Het is iemand die zijn bek moet houden. De ander wordt als ‘idioot’ of ‘fascist’ bestempeld.”

Opmerkelijk genoeg bent u geen culturele somberaar. U meent een oplossing voorhanden te hebben door te kijken naar praktijken van religieuze tradities.

“Nou ja, oplossing. Het is meer een idee, een denkrichting die een uitweg kan bieden. Let wel: ik ben geen zendeling die mensen terug de kerk in wil hebben. Ik vraag mij als socioloog alleen af waar we een uitweg kunnen vinden uit het systeem waarin wij onszelf hebben gemanoeuvreerd.”

Hoe komt u dan uit bij kerk, moskee en synagoge?

“Het begint met de vraag: wat functioneert in onze samenleving niet volgens de moderne logica? De praktijken in tempels, kerken en moskeeën stammen uit een andere, voormoderne tijd, waarin mensen zich op een andere manier verhielden tot de samenleving en de wereld. Als je in een kathedraal komt, heb je die ervaring ook. Er is, letterlijk en figuurlijk, ruimte. Je lijkt een andere tijdsbeleving te betreden. Religie heeft een andere ruimte en een andere tijd.

“Kerken beschikken over een verhaal, een reservoir aan riten en praktijken waar niet alleen luisteren kan worden geoefend, maar ook het leven in een andere versnelling. We hebben denkstructuren, overtuigingen en riten nodig uit die religieuze tradities. Religie brengt mensen de vaardigheid om de verbinding met het geheel aan te gaan. Religies hebben elementen in zich die ons eraan kunnen herinneren dat er een andere houding tegenover de wereld mogelijk is dan een die op groei gericht is.”

Rosa gebruikt vaak de term ‘resonantie’. Daarmee doelt hij op ‘werkelijke verbinding tussen mensen, voorbij vluchtig contact’. Rosa, die in zijn vrije tijd graag kerkorgel speelt, gebruikt in zijn betoog muziek om duidelijk te maken wat hij bedoelt, “omdat de resonanties daar direct voelbaar zijn. De manier waarop muziek tot stand komt, brengt zaken aan het trillen. De adem, de ademtocht in zekere zin, treedt in resonantie met degenen die een instrument bespelen, maar ook met elkaar, met de ruimte en met ons als luisteraars.”

Werkelijk luisteren, meent hij, kan alleen als er sprake is van echt contact, van resonantie dus. “Kijk bijvoorbeeld eens naar het avondmaal, de symbolische maaltijd waarbij christenen brood en wijn delen. Er wordt een gemeenschap gecreëerd, een relatie tussen mensen en een relatie tot het allesomvattende geheel.”

Het gaat u om een geesteshouding. Welk heilzaam effect kan die in uw optiek hebben op de democratie?

“Democratie draait erom dat burgers elkaar ontmoeten als mensen die elkaar iets te zeggen hebben. Niet in de zin van ‘Die heb ik eens even mijn mening laten weten’, maar ‘Jij hebt mij ook iets te zeggen’. Pas dan ontstaat iets gemeenschappelijks. Democratie werkt niet in een agressiemodus. Er is, om met de bijbelse koning Salomo te spreken, een ‘luisterend hart’ nodig.”

Is het niet opmerkelijk dat juist een socioloog verwijst naar religie?

“Ik houd me als socioloog ook niet bezig met de vraag of het redelijk is om te geloven. Het gaat me niet om dogma’s of leerstellingen. Ik houd me bezig met de vraag wat voor soort verhouding tot de wereld ontstaat in religieuze praktijken. En daar vind ik concepten op drie niveaus die tegenwicht bieden voor de moderne samenleving: duurzaamheid, solidariteit, opmerkzaamheid. Al deze drie dingen zoeken we. Ik geloof dat we iets wezenlijks verliezen als die manier van denken verdwijnt.”

Hoe realistisch is uw pleidooi in een verregaand geseculariseerde maatschappij?

“Ik geloof dat het allerminst utopisch is om ook nu nog uit die tradities te putten. Mensen zijn wezens die van nature de verbinding met anderen zoeken. Je hoeft alleen maar naar pasgeboren baby’s te kijken. Voordat ze kunnen praten of denken, zoeken ze met hun ogen contact met anderen. Wij zijn resonantiewezens. Religie kan ons helpen dat weer in te zien.”

[Hartmut Rosa, Democratie vraagt om religie (Demokratie braucht Religion), Vert. Huub Stegeman. Boom; 80 blz., € 14,90.]

https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/2039/pages/30/articles/1942927/30/1

Spiritueel gesproken wordt hieronder mijn persoonlijke en heel ‘uitzonderlijke’ stelling geponeerd, namelijk dat extreem marxisme voldoet aan de kosmische wetten @volkskrant #brug tussen spiritualiteit en wetenschap

Stelling: Omdat kosmisch gesproken via de scheppende Energie aan ieder mens de gelegenheid bieden om vrijwillig en dus naar eigen keuze ‘hele vreemde wensen’ uit te spreken en in vervulling te doen gaat; krijgt aldus geredeneerd ieder mens de gelegenheid – op zijn evolutiepad –  extreme gezagsdragers in de betekenis van middeleeuwse koningen, keizers of veldheren mee te maken om daaruit te leren hoe je onder dergelijke omstandigheden kunt proberen om verbetering aan te brengen of zelfs een collectieve coupe te gaan voorbereiden. Vanwege de noodzaak van een juiste indruk wordt hieronder het hele interview weergegeven.

Alledaags marxisme (Olaf Tempelman, Katern V/de Volkskrant, 2-10-23)

Leven – Interview: Lea Ypi

Lea Ypi (44) oogstte in 2021 lof en kritiek met een roman over opgroeien in (post)-communistisch Albanië. In de Van der Leeuw-lezing houdt ze op 3 november de relatie tussen kunst en moraliteit tegen het licht. Een gesprek via Zoom.

Het minste wat je kunt zeggen over Lea Ypi, die volgende maand de 41ste Van der Leeuw-lezing uitspreekt, is dat ze een ongewone jeugd heeft gehad in een ongewoon land. Coming of Age at the End of History, luidt de ondertitel van Free, het boek dat haar anderhalf jaar geleden op slag beroemd maakte en inmiddels in dertig talen is verschenen. In het Nederlands heet het Vrij – Opgroeien aan het einde van de geschiedenis, maar ‘coming of age’ behelst net wat meer dan zomaar opgroeien.

In haar ondertitel refereert Ypi aan het bekende essay dat de Amerikaanse politicoloog Francis Fukuyama schreef na het verdwijnen van de communistische regimes in Oost-Europa in 1989, The End of History and the Last Man. Volgens Fukuyama was het einde van de geschiedenis aangebroken omdat de liberale democratie overal wortel schoot. In Vrij vertelt Ypi hoe dat ‘einde van de geschiedenis’ eruitzag voor een meisje dat in 1979 werd geboren in Durrës in de Volksrepubliek Albanië. Dáár verdween het communisme pas twee jaar later, dáár gebeurden vanaf 1991 dingen die weinig met liberale democratie te maken hadden.

De Volksrepubliek Albanië was Europa’s repressiefste en geïsoleerdste communistische staat. Leider Enver Hoxha brak na Stalins dood met de Sovjet-Unie en na Mao’s dood met China. De repressie was in Albanië dermate groot dat mensen ook binnenshuis alleen in codetaal vertrouwelijk met elkaar spraken. Als klein meisje hoorde Lea Ypi haar ouders praten over mensen die waren afgestuurd aan universiteit B en universiteit M. Pas toen het regime bezweek, kwam ze erachter dat die initialen niet stonden voor universiteiten maar voor strafkampen, en dat ‘afgestudeerden’ politieke gevangenen waren. Pas toen leerde ze dat haar opa in een strafkamp had gezeten en haar oma had blootgestaan aan lange verhoren door de staatsveiligheidsdienst.

Behalve met schokkende nieuwe informatie maakte Ypi vanaf 1991 kennis met de producten van de westerse consumptiemaatschappij. In Albanië had je mensen die hun hoofdhuid voelden prikken doordat ze nieuwe flessen afwasmiddel aanzagen voor shampoo. Er waren mensen die in nieuwe pyjama’s en badjassen over straat gingen omdat ze niet wisten wat voor soort kleding het betrof. En er waren mensen die beleggingen in piramidefondsen aanzagen voor solide kapitalistische investeringen. In de winter van 1996-1997 stortten deze kaartenhuizen in elkaar. Albanië verviel daarna in anarchie, kazernes werden geplunderd, zelfs kinderen liepen met kalasjnikovs over straat.

Zomaar een scène die de hoofdpersoon van Vrij typeert, is dat ze in 1997 onverdroten doorging met studeren voor haar eindexamen, ook al werd op straat geschoten en werd het allengs minder waarschijnlijk dat dat jaar in Albanië examens zouden worden afgenomen. Lea Ypi was destijds 17, sprak drie talen en had al een dichtbundel en een bundel met korte filosofische verhalen op haar naam staan. Een paar jaar eerder was bij haar hoogbegaafdheid vastgesteld. In 1998 vertrok ze naar Italië om filosofie te studeren. Twee decennia na haar rumoerige Albanese ‘eindexamenjaar’ trad ze aan als hoogleraar politieke theorie aan de London School of Economics, met een specialisatie in marxisme.

Can Beauty Save the World? On Historical Injustice, Reconciliation and the Role of Aesthetic Education luidt de titel van de lezing die ze op 3 november zal uitspreken in de Martinikerk in Groningen. Via Zoom vertelt Ypi dat ze in die lezing zal ingaan op het leven van haar grootmoeder, dat ze voor een nieuw boekproject aan het uitdiepen is, onder meer via materiaal dat ze aantrof in de vrijgegeven dossiers van de oude Albanese staatsveiligheidsdienst.

Lezers van Vrij kennen Ypi’s grootmoeder als de vrouw die heimelijk ansichtkaarten van Parijs bewaarde en haar kleindochter stiekem de taal leerde waarin ze zelf was opgevoed, het Frans. De grootmoeder was in 1918 geboren in een gegoede Albanese familie in Thessaloniki, dat eeuwen in het multi-etnische Osmaanse Rijk had gelegen. Na de Eerste Wereldoorlog belandde ze in de nieuwe natiestaat Albanië. Toen die staat in 1945 een volksrepubliek werd, kwam ze daar vanwege haar afkomst in ernstige problemen: vanaf nu was ze een vijand van het volk.

Wat is de relevantie van het levensverhaal van uw grootmoeder voor niet-ingewijden in de geschiedenis van het Osmaanse Rijk en het Albanees communisme?

‘We kunnen eruit leren dat we onze innerlijke vrijheid nooit verliezen, de vrijheid om het goede te doen. Mijn grootmoeder kwam uit een wereld die verdween toen ze nog jong was. Ze verloor haar hele sociale status, maar ze behield haar waardigheid. Ze werd door de communistische staat onder druk gezet van haar man te scheiden, maar ze deed het niet. Ze werd onder druk gezet om informant te worden van de staatsveiligheidsdienst, maar ze weigerde.’

In uw Van der Leeuw-lezing begint u met Schiller en het idee van de Verlichtingsdenkers dat de schoonheid van kunstwerken mensen moreel kan verheffen. Hoe verbindt u Schiller met het verhaal van uw grootmoeder?

‘Ik ga in op de verbinding tussen kunst en moraliteit. Mensen kunnen moreel geïnspireerd worden door van kunstwerken te genieten, door het lezen van literaire verhalen. Het leven van mijn grootmoeder is voor mij een parabel van een vrouw die strijdt voor haar innerlijke vrijheid in een wereld die steeds vijandiger jegens haar wordt, en daar maak ik mijn literaire verhaal van. Dat verhaal leert mij: het gaat niet om geld, het gaat niet om status, het gaat om innerlijke vrijheid. Ook in hachelijke omstandigheden kun je een verantwoordelijk mens blijven.’

Vrij – Opgroeien aan het einde van de geschiedenis was oorspronkelijk niet bedoeld als een persoonlijk boek. Ypi was van plan een politiek-filosofisch werk te schrijven over vrijheid. Maar toen ze over de thematiek ging nadenken, kwamen er steeds meer herinneringen terug uit haar ongewone jeugd. Vrij valt globaal uiteen in twee delen. Eerst beleven we de nadagen van het Albanese communisme door de ogen van een meisje dat geloof hecht aan de staatspropaganda en de verhalen van schooljuf Nora dat ze in de best mogelijke maatschappij leeft, een meisje dat de ambitie heeft een voorbeeldige pionier, een communist, te worden. De periode na het instorten van het regime, het ‘einde van de geschiedenis‘, beleven we door de ogen van een adolescent die beseft dat ze is voorgelogen.

‘Het leidde ertoe dat ik autoriteit ging wantrouwen’, zegt Ypi. ‘Elke keer als iemand me iets vertelde, vroeg ik me af: is dit wel waar?’ Het meisje dat rooskleurig over het communisme dacht, vraagt zich daarna af of de nieuwe maatschappij wel zo veel beter is en zo veel eerlijker. ‘Toen Enver Hoxha in 1985 overleed, huilden mensen. Toen het regime ineenstortte, verbrandden ze Hoxha’s boeken. Hoeveel mensen waren oprecht? Ik denk dat er in elke maatschappij een grijze massa is die meegaat in alles wat ze voorgeschoteld krijgen.’

*Hier ontstaat dus de mode die wij sinds de coviduitbraak kennen als een complottheorie, maar nu in een modern jasje gestoken omdat complotverhalen sinds de ‘geboorte’ van de mensheid heeft bestaan, net zo goed als spionage en verkenners omdat ze allemaal behoren tot de inrichting vaan de menselijke gemeenschappen en overlevingsdrang. Zonder deze ‘levenservaring’ wordt met Meesterschap over het leven ofwel de Verlichting niet bereikt.

‘Vrij, wil Ypi benadrukken, is niet zozeer een boek over Albanië als over vrijheid in crisissituaties. ‘Het feit dat het een succes werd, had er veel mee te maken dat het vlak na de covidcrisis uitkwam. Dat was een tijd waarin zelfs mensen in westerse liberale maatschappijen de druk van de staat voelden. Het was de eerste keer dat mensen in rijke landen werd verteld: je mag niet naar buiten. Alle liberale vrijheden die mensen vanzelfsprekend vonden, werden opgeschort. Dat leidde ertoe dat mensen zich ineens vragen stelden over vrijheid en de autoriteit van de staat, dat ze openstonden voor de discussie wat vrijheid is.’

Ypi schreef het boek tegelijk in het Engels en het Albanees. Maar waar het in het Engelse taalgebied goeddeels lovend werd ontvangen, waren de reacties in Albanië, eufemistisch gesteld, verdeeld. Van het boek werden in de eerste week na de lancering in Groot-Brittannië al tienduizend exemplaren verkocht. Albanese critici hekelden niet alleen de enorme publiciteitscampagne waarmee Penguin Books haar als auteur lanceerde en waarin Ypi volgens hen ‘meer optrad als showgirl dan als academicus’, maar velen vonden haar een apologeet van de Hoxha-dictatuur. In The Guardian noemde Ypi de reacties ‘beledigend, beschuldigend en lasterlijk’.

Vertaalde boeken van overlevenden van de Albanese goelag zijn in het Westen nauwelijks gelezen. In uw boek heeft een meisje, weliswaar door toedoen van de propaganda, een rooskleurig beeld van die Albanese Volksrepubliek. Kunt u zich niet voorstellen dat slachtoffers van het regime daar aanstoot aan nemen?

‘De grimmigheden van het regime staan allemaal in mijn boek. De Albanese goelag waarvan mijn familie slachtoffer werd, de angst, de voedselschaarste, de rijen. Het is het idee achter het boek dat door sommige Albanese critici slecht is begrepen. Ik gebruik het perspectief van een kind om een veelheid aan ideeën over vrijheid te bespreken. Dat heeft een heleboel mensen gestoord: dat de verteller geen oordeel velt, maar alleen gesprekken van anderen rapporteert.’

Mira Feticu, Nederlands auteur van Roemeense origine, hekelde in haar recensie ook de ambivalentie van uw boek. Veruit de meeste kinderen ondervonden aan den lijve dat die regimes kwaadaardig waren, stelde zij: ‘Hoe kon zo’n pienter meisje als Ypi de waarheid niet voelen?’

‘Ik heb dat soort reacties ook uit Albanië gehad: ‘Ik wist als kind veel meer dan jij.’ Het kan te maken hebben met mijn leeftijd. Ik was echt jong, ik was 11 toen het regime verdween. Jonge kinderen hebben nog geen sterke opvattingen over dingen. Je vertelt ze een verhaal over de wereld waarin ze leven en ze geloven het. Kinderen stellen zich vragen als: kan ik veilig de straat op? Geen vragen als: is er hier wel vrijheid van meningsuiting? Een jong kind is alleen maar getuige, het slaat de ervaringen van verschillende mensen op.’

Uw boek zette óók kwaad bloed in Albanië omdat de lancering plaatsvond in het bijzijn van premier Edi Rama, die in de tien jaar dat hij nu regeert voortdurend in opspraak kwam wegens machtsmisbruik en banden met de georganiseerde misdaad. Was het verstandig juist hem uit te nodigen?

‘Mijn uitgeverij heeft de uitnodigingen verstuurd, maar iedereen was op die lancering welkom, ook de oppositie, het was geen communistisch evenement, het was vrij toegankelijk. In plaats van over de ideeën in mijn boek, ging het ineens over wie er aanwezig was bij de presentatie. Ik was echt verrast dat dit zo veel opschudding veroorzaakte.’

Echt waar? Iemand als u weet toch van de smerigheden in het Albanië van Edi Rama? Een Amerikaans auteur die een boek lanceert in het bijzijn van Trump, wekt ook wantrouwen. Zou u Nigel Farage welkom heten op een Britse boeklancering?

‘Waarom niet? Als ik een boek over migratie lanceer en Nigel Farage komt: prima. Ik ben altijd blij als mensen met heel verschillende opvattingen in mijn werk geïnteresseerd zijn. Ik ben in zoverre ook blij dat mijn boek in Albanië een discussie heeft uitgelokt, want het is goed dat die discussie wordt gevoerd, al is het niet altijd op een prettige manier.’

Als hoogleraar aan de London School of Economics doceert Ypi de officiële ideologie van de oude Albanese staat, het marxisme, als politieke theorie. In Vrij citeert zij een Albanese neef: ‘Onze opa heeft vijftien jaar in een strafkamp gezeten en nu onderwijst onze Lea marxisme in Londen.’ Toen Ypi in 1998 in Italië filosofie ging studeren, legden medestudenten in Che Guevara-T-shirts haar uit dat het marxisme in het land waar ze vandaan kwam ‘niet op de juiste wijze was toegepast’. Ypi vindt zowel die zienswijze als die van haar neef problematisch.

‘In westerse marxistische kringen gaat het alleen om de filosofie. De historische praktijk doet er niet toe. Mensen denken gewoon: de volgende keer doen we het beter. In ex-communistische landen is het precies andersom. Daar wordt de filosofie compleet verworpen omdat die door de geschiedenis in diskrediet is gebracht. Het zijn beide beperkte zienswijzen. Je moet een filosofie hebben met kennis van de geschiedenis. De spanning tussen die twee is waar ik vandaan kom. Het is die spanning die ik in mijn werk probeer op te lossen.’

U hield, in tegenstelling tot 99 procent van de Oost-Europese scholieren van weleer, geen forse afkeer van het marxisme over aan het communistische staatsonderwijs. Wat vindt u de relevantie van het marxisme in de 21ste eeuw?

‘Marxisme blijft een belangrijke intellectuele traditie die kan helpen bij het kritisch nadenken over de wereld waarin we leven. Het is een bron om het kapitalisme mee te bekritiseren, en de maatschappijen waarin we leven zijn nog steeds kapitalistisch. In deze traditie was al vroeg aandacht voor globalisering, waarin je machtige economische actoren krijgt die zich aan elke staatscontrole onttrekken. Er was al vroeg aandacht voor het verband tussen economische macht en historisch onrecht. Het verband tussen kapitalisme en kolonialisme is nog steeds relevant in de wereld van vandaag.’

In uw wetenschappelijk werk gaat u zover te stellen dat kapitalisme en democratie niet samengaan.

‘Het enige kapitalisme dat goed is voor democratie, is kapitalisme dat een beetje minder kapitalistisch wordt. Daar hebben sociaal-democratische partijen in een aantal landen voor gezorgd. Kapitalisme heeft goed gewerkt voor een stukje van de wereld. Als je naar de hele wereldbevolking kijkt, weet ik niet of je zo optimistisch kunt zijn. Liberale vrijheden zijn belangrijk, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van vereniging, alle vrijheden die communistische landen niet hadden, die mogen nooit worden opgeofferd. Maar deze vrijheden hebben weinig betekenis als de ongelijkheid enorm is, als rijkdom in handen is van een kleine minderheid die daarmee beslist over een grote meerderheid. Ik zeg niet dat je geen markten moet hebben en er geen handel moet worden gedreven. Het gaat erom wie die markten controleert en hoe de macht daar wordt verdeeld.’

U noemt uzelf een kantiaans marxist, hoe denkt zo iemand?

‘Van Kant gebruik ik het idee dat morele vrijheid leidt naar een morele wereld, met morele sociale relaties, waarin elk mens een doel is, niet alleen een middel voor anderen. Van Marx gebruik ik de observatie dat die kantiaanse vrijheid niet kan worden gerealiseerd in harde kapitalistische maatschappijen. Om terug te keren naar mijn grootmoeder over wie ik ga spreken: zij staat voor mij voor kantiaanse vrijheid.’

Lea Ypi: Vrij. Uit het Engels vertaald door Luud Dorresteyn. De Bezige Bij; 336 pagina’s; € 24,99.

[VAN DER LEEUW-LEZING

De 41ste editie van de Van der Leeuw-lezing door Lea Ypi heeft als titel Can Beauty Save the World? In het verlengde van haar boek Free, over opgroeien in Albanië op het moment dat het totalitaire regime daar instort, onderzoekt ze hoe om te gaan met historisch onrecht, en de rol die kunst, literatuur en schoonheid daarin kunnen spelen. Daarmee is het ook een voorproef van haar nieuwe boek. Coreferent is acteur en dichter Ramsey Nasr. De lezing wordt gehouden op vrijdag 3 november, 16.30 uur in de Martinikerk in Groningen. Kaarten via vanderleeuwlezing.nl. Livestream via rug.nl.

[LEA YPI: 1979 Geboren in Durrës in Albanië

1998: Vertrek naar Italië

2002: Afgestuurd aan Sapienza Universiteit Rome

2008: Proefschrift Statist Cosmopolitanism

2016: Hoogleraar aan de London School of Economics

https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/1990/pages/28/articles/1904464/28/1

‘De wildernis aan de randen is nooit weggeweest, maar irrationeel Europa wilde het alleen niet zien’: spiritualiteit en geopolitiek

---

[i]

Oekraïne-oorlog

Jonathan Holslag, Opinie & Debat/de Volkskrant, 25-2-22

Uitgangsstelling: De gok van president Poetin van Rusland was om – rekening houdend met de onderlinge bestuursconflicten binnen de Europese Commissie – en het gebrek aan militaire visie binnen de NATO – de gok te wagen om van Oekraïne weer een vazalstaat van zijn land te maken, is zodanig strijdig met de universele levenswetten, dat deze oorlogsverklaring – op valse gronden van ‘denazificatie’ en de slag tegen de suggestie van een oprukkende NATO in het oostelijke deel van Europa tegen te gaan.[i] Deze ontwikkeling moet als het grijpen van de laatste strohalm worden gezien om het oude rijk van Rusland op het wereldtoneel terug te brengen. Een poging die vanzelfsprekend zal mislukken omdat ieder eigenmachtige optreden van de superego-gedreven autocraat gedoemd is te mislukken. Dit omdat deze illusie van Poetin in de strijd met – zoals aangegeven – de universele wetten – en in deze situatie de poging om de orde van een afkalvende beschaving vanuit de oude energie van tsaristisch Rusland te herstellen. Dat lukt dus nooit en te nimmer.

En auteurs Jonathan Holslag van onderstaande beschouwing geeft dus terecht aan dat ‘Europa wil volop blijven consumeren en olie en gas kopen en geeft zo macht aan landen die deze macht overduidelijk vroeg of laat tegen ons zullen gebruiken. Dat is pas irrationeel gedrag’, waarmee hij der EU een spiegel voorhoudt.

Nu Rusland de aanval tegen Oekraïne heeft ingezet, klinkt het in Europa dat Vladimir Poetin irrationeel handelt, dat dit soort van landjepik geen plaats heeft in de 21ste eeuw en dat het gedoemd is te mislukken. Maar als één speler de voorbije decennia irrationeel handelde, dan is het Europa. Door president Poetin nu weg te zetten als een relict van een ander tijdperk sluiten we de ogen voor de realiteit dat ons nog meer akelige confrontaties staan te wachten.

Machtspolitiek staat zelden los van emotie en schommelt heel vaak tussen argwaan en grootheidswaan. In Rusland is de imperiale hang naar grootsheid en een eigen invloedssfeer nooit helemaal verdwenen. Het visioen om Oekraïne terug te pakken bestaat al sinds de jaren negentig en werd versterkt door decennia van spanning met het Westen.

Door de inkomsten uit de energiesector, de zwakke opstelling van Europa en de verschuiving van de Amerikaanse aandacht naar het Verre Oosten ruikt president Poetin nu zijn kans naar dat visioen te handelen. De drijfveren zijn voor een stuk emotioneel, maar de beslissing Oekraïne aan te vallen berust deels op een rationele inschatting van kosten en baten, troeven en beperkingen.

Rusland is niet het enige land met zo’n opstelling. China versterkt al jarenlang de controle over betwiste gebieden: de Zuid-Chinese Zee, aan de grens met India, ten aanzien van Taiwan, enzovoort. China wil net als Rusland een bufferzone om rivalen op afstand te houden én opnieuw een grootmacht worden. In een land waar het nationalistische vuur permanent wordt opgestookt, is het herstel van het moederland een erezaak. Reken maar dat Beijing nauwgezet toekijkt hoe Rusland de verstedelijkte gebieden in Oekraïne probeert te verschalken. Die lessen zouden later in Taiwan van pas kunnen komen.

Er zijn in de wereld tientallen conflicten over grenzen en over land. Ondanks de uitbreidende handel en ondanks internationale arbitrage worden die nog steeds vaak met militaire middelen uitgevochten. Turkije probeert zijn zogenoemde blauwe moederland uit te breiden en vergroot daartoe zijn marine. Israël gebruikt militaire macht om gebieden als de Golanhoogte te controleren. Egypte gebruikt militaire intimidatie om de waterbevoorrading van over de grens veilig te stellen. Denk aan Japan en Zuid-Korea, die vaak schermutselingen riskeren om enkele onbewoonde rotsen in de zee.

De wildernis in dat opzicht is nooit verdwenen. Europa wilde de wildernis vooral niet zien. Het is op een bijzonder riskante wijze haar eigen integratieproces als maatstaf van de wereldpolitiek gaan hanteren, haar eigen idealen gaan verwarren met de realiteit.

Nochtans waren de waarschuwingssignalen lang geleden zichtbaar. We wisten zéér goed dat de diplomatieke dialogen met Rusland, China en andere landen weinig of geen invloed hadden op hun verzuchtingen dat ondanks intense economische samenwerking Beijing en Moskou hun legers tot de tanden bleven bewapenen en hun positie in en rondom betwist gebied versterkten.

We wisten dat de wildernis opnieuw oprukte aan de randen van het Europese project, maar de prioriteit van onze leiders was vooral om de pret in dit luilekkerland niet te bederven. En dus bleven we Russische olie en gas invoeren, ondanks de inlijving van de Krim en het neerknallen van vlucht MH17. En dus blijven we onze eigen sancties ook vandaag deels neutraliseren door olie en gas van Rusland te kopen. Er is immers geen alternatief, klinkt het.

We hebben de Russische beer twintig jaar lang krachtvoer gegeven en staan nu beteuterd te kijken dat we hem niet meer de baas kunnen. President Poetin heeft met zijn inval een risico genomen, maar wij hebben met ons halfslachtig beleid van de voorbije decennia een veel groter risico genomen.

En er zullen nieuwe crises volgen. In Afrika zal, weliswaar op kleine schaal, hard gevochten worden om vruchtbaar land en water. Zuid-Azië is een groot mijnenveld van grens- en waterconflicten.

Maar de grote brandhaard blijft Oost-Azië, waar China alles in gereedheid brengt om Amerika weg te duwen en Taiwan in te lijven. En net zoals we de Russische beer krachtvoer gaven, blijven we ook de Chinezen door onevenwichtige handel sterk maken. De Europese consumptiemachine mag immers niet sputteren. Kunnen we binnen enkele jaren nog eens een invasie ‘sterk veroordelen’.

*Er wordt hier terecht de vinger op de zwakke plak neergelegd door ons te wijzen op ons consumptiepatroon, dat ook de oorzaak was van de covid-19-uitbraaak. Daarom zullen zowel de Europese Commissie als de regeringen en parlementen van de lidstaten van de EU een handzame oplossing voor moeten vinden. Ons consumptiepatroon leidt ons via milieucriminaliteit en klimaat’ontregeling’ rechtstreeks naar de afgrond.

‘Onze sancties en veroordelingen zijn niet meer dan een rookgordijn dat onze leiders optrekken om ons eigen opportunistische gedrag te verdoezelen. Het beleid van de huidige elite maakt Europa al jarenlang zwakker en concurrenten sterker. Het geeft macht aan landen waarvan je weet dat ze die macht vroeg of laat tegen ons zullen gebruiken.

Daardoor bouwen we mee aan onze eigen afgang en dat is pas irrationeel gedrag: trage geopolitieke zelfvernietiging.

*Dit is een uitstekende beschouwing. Laten we hopen dat de EU bij zinnen komt.

[Jonathan Holslag is auteur van Van muur tot muur: De wereld- politiek sinds 1989.]

https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/1498/articles/1541319/28/1

---

[i] https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2022/02/24/letterlijk-zo-kondigde-russische-president-poetin-de-aanval-op/

Politiek en spirituele visie met elkaar gekruist in een nieuw genetisch verband

Toch heeft de Franse minister vF Bruno Le Maire deels gelijk in zijn interview @volkskrant #eu #eurozone #noord-zuid #fundamentelegebrekenEU

Stelling: In een leesbaar en constructief opgebouwd interview met noordelijke kranten heeft Le Maire een mooi pleidooi afgegeven om tot een (tijdelijk) fonds voor postcovid-investeringen in het leven te roepen dat uitdrukkelijk geen eurobonds – en dus daarom tijdelijk van karakter – zullen zijn, waartegen in de noordelijke lidstaten van de eurozone grote bezwaren bestaan. En die dienen ook gerespecteerd te worden.

Als politiek ‘bewust’ opgroeidend kind van de naoorlogse generatie weet ik vanuit mijn herinnering maar al te goed hoe de ontstaansgeschiedenis van de EGKS, EEG, EG, tot aan de huidige EU ontstaan is. Met de Europese Beweging als grote ‘aanjager’ waarvan ik ook lid werd. En op basis van die ervaring vanuit ‘opbouwperiode’ kan ik nu ook de eeuwige ruzies tussen noord en zuid en ook tussen west en oost goed verklaren: Toen keken we enthousiast en gemotiveerd naar de opbouw van Europese samenwerking wánt een idealistisch project. Niet wetend hoe de ruzies in de begintijd tussen De Gaulle (toenmalige president van Frankrijk) en de Britten en ons land was (en waarbij vanwege de lichaamslengte van onze minister van ‘Buza’ Joseph Luns gewicht in de zaak legde vanwege gelijke lengte van zijn tegenstrever De Gaulle).

Wat ik toen als opgroeiend kind en scholier en vervolgens als student onmogelijk kon ‘voorzien’ is het broeinest van belangenstrijd dat natuurlijk al speelde in Brussel. Over dat ‘gesloten bolwerk’ kreeg je geen vat en kon zelfs geen kennis van worden genomen.

Maar hoe kijk in het hier-en-nu tegen Italië en andere gelijksoortige zwakke zuidelijke landen aan? Nu realiseer ik me dat het toenmalig bestaande idealisme als ‘fictie’ beschouwd moest worden en zelfs zakelijk gesproken een ‘illusie’ was vanwege die cultuurverschillen en politieke belangenstrijd want dat blijft het kenmerk van ‘ieder’ politiek toneel of formeel instituut. Daar valt niet aan te ontkomen vanwege de aard van de mens zelf die opgegroeid is met een dualistische denkwereld. We zijn allemaal in de kiem van de Verlichting geboren als zuivere solisten.

Toch zie ik de verdere ontwikkeling en stabilisatie van de EU als een noodzakelijk gegeven, omdat deze globaal georganiseerde wereld niet meer tegengehouden alleen al vanwege de juridische staus die in beton je gegoten. Maar vergeet niet dat beton een tijdgebonden product is dat ooit als achterhaald kan worden verwerkt tot een nieuw product. Dus dan in dat geval alléén door een nóg sterkere pandemie na de huidige Covid-19, want die tijden breken volgens mij ook nog aan, als we op de oude wijze zouden blijven doorleven na deze vernietigende virusaanval van de ‘totale oorlog’ tegen de mensheid zelf.

Het kan namelijk nog desastreuzer worden vanwege onze frivole en hedonistische levensstijl met voeding vol landbouwgifstoffen. Om het dáár maar toe te beperken, zonder ook de nog volop bestaan fossiele industrieën te noemen. Alleen maar gif dat de aarde zal vernietigen, want dat staat als een paal boven water.

We hebben dus dat Investeringsfonds van Le Maire én het investeringsfonds klimaataanpak van Frans Timmermans dringend nodig, omdat we er simpelweg niet omheen kunnen. Dat is mijn uitgangspunt.

Maar met welke consequenties? Dat is de kernvraag. We leven nu binnen de EU nog op de oude basisbeginselen van de Verdragen van Maastricht en Amsterdam (jaren ’90), die inmiddels gemoderniseerd zijn via het Verdrag van Lissabon (2009). Maar de huidige covid-19 virus heeft de huidige economische basisstructuur ‘totaal’ vernietigd, want de wereldeconomie kan niet draaien op een industriële infrastructuur die binnen één of twéé maanden – kwestie van hoe je gaat tellen – lockdown waardoor er geen mondiale transporten meer mogelijk zijn. En dus staat de huidige infrastructuur op de rand van de afgrond. En dat valt naar mijn intuïtieve invoelvermogen – ik ben namelijk geen econoom – ook niet meer te herstellen. Maar dat ‘doembeeld’ past bij de gevestigde politieke en economische orde niét tot de mogelijkheden want tegen hun belangen ingaand; natuurlijk kunnen we ‘business as usual’ door blijven leven – zo wordt verondersteld – alsof er niets gebeurd is. Wensdenken optima forma van die gevestigde orde.

Daarom zie ik het liever met wat meer nuchterheidszin én dus zonder toverstafformules: Totale Nieuwbouw in plaats van Wederopbouw omdat dit laatste – onterecht als symbool van de Opbouw van WO2 gemunt – suggereert dat sprake van dan ‘wederom op de oude formule doorgaan, terwijl er in de praktijk van iedere nieuwe dag sprake was van een compleet nieuwe, moderne industriële setting, want na oorlogen ontstaat altijd een nieuwe creatieve swung, cultureel, economisch en politiek. ‘Geen wederopbouw dus op basis van oude formules en oud denken, maar alles Nieuw.’

Dat geldt nu ook. Alle gif-soorten die door de olie- en petrochemische industrieën en andere fossiele basisproducten via kolencentrales wereldwijd zijn opgebouwd, waren tóen mogelijk vanwege het gebrek aan alternatieven, maar nú volstrekt ondenkbaar. En zolang de politiek dat weigert in te zien, zitten we op een verkeerd spoor.

Er is wat mij betreft maar één conclusie mogelijk en dat is dat álle industriële capaciteit dat is gebaseerd op massa(toerisme en -vliegverkeer) én mega(evenementen, conferenties en Olympische Spelen en Champions League etc.; en niet te vergeten mega kippen- en varkensstallen) uit den boze zijn.

‘Massa en Mega zijn voorlopig de 2 “M”-en die mogelijk nog uitgebreid kunnen worden met meerdere M’s, zoals wellicht de huidige Munt-unie, de zoals de EU bewijst die niet werken omdat lidstaten zelf niet in staat zijn om de eigen nationale munt te devalueren of revalueren. Dat is ook een structurele denkfout uit het verleden geweest.

Natuurlijk heeft Le Maire in deze redenering gelijk, maar wel met ‘mitsen en maren’:

1. Het moet met ingang van de huidige Europese Commissie onder Ursula von der Leyen afgelopen zijn met de eeuwige ‘Hoekse en Kabeljauwse twisten’ https://nl.wikipedia.org/wiki/Hoekse_en_Kabeljauwse_twisten, die ons land in de 14 en 15^e eeuw gekenmerkt hebben, maar ons nu dwars zitten maar dan op financieel gebied. Dat betekent dat populisme in de politiek verboden moet worden – hoe durf ik zo’n ‘ondemocratische’ gedachte op papier vast te leggen!!! –  want Italië was de uitgesproken natiestaat binnen de EU van politieke chaos en corruptie waardoor dat ónvermijdelijke populisme ontstond. Het populisme van Salvini en Berlusconi werden door andere lidstaten met afgrijzen, maar stilzwijgend (want niémand die daar kritiek op durfde te leveren, want ‘democratisch’ gekozen, maar nu te vereeuwigen als ‘schijndemocratisch’, want zo is het wel, dat zijn de feiten) aanvaard, met de huidige desastreuze gevolgen van dien. Dat kan in een evenwichtige samenleving en maatschappij niet meer.

• Dat populisme en jawel, ook ons populisme van Wilders/PVV en Baudet/FvD zijn ‘gepasseerde stations’, omdat de ‘rijdende trein van stevige jurisprudentie’ niet meer kan worden gestopt en tegengehouden, zoals ook supertankers niét wendbaar zijn. Dat is binnen een globalistische wereldmarkt waarbinnen algehele – economische en financiële want bancaire – verwevenheid kenmerkend is geworden, ‘vragen om problemen’ zoals nu met covid19 zichtbaar wordt.

• Nóg een conclusie: Deze ‘algehele’ verwevenheid van industriële infrastructuur kent ook een nog niet-ontdekt vóórdeel, te weten dat we zo afhankelijk van elkaar zijn geworden – zoals we nu aan de medicijnen- en mondkapjesmarkt zien (India en China) – zodat die verwevenheid én kwetsbaarheid ons dwingen tot blijvende samenwerking op straffe van een totale instorting van die mondiale infrastructuur.

• Er is dus naar mijn mening geen andere conclusie mogelijk dat het TOTAAL van onze beschaving binnen de nu nog geldende internationale wetten- en regelgeving onhoudbaar zijn geworden en dat we anders moeten leren (na)denken, want op oude formules valt geen nieuwe maatschappij op te richten. Daarom een nieuw EU-Verdrag van Lissabon, dat zijn inherente grenzen – ‘ever closer union’ – heeft bereikt. Dat oude populisme past niet in de nieuw te construeren EU. En dus is het ook niet meer mogelijk om als lidstaten naar elkaar toe te groeien op basis van oude dogmatiek. Want die bezweringsformule van ‘steeds dichter naar elkaar toegroeien’ berust op een droomwereld en we kunnen niet blijven dromen. Tijd voor een nieuwe realiteit en dat kan alleen door zorgvuldige kennis en verbanden op tafel te leggen en te bezien hoe we met onze beroemde millennia bestaande Europese creativiteit tot nieuwe verhoudingen kunnen uitgroeien.   

• De formule van Le Maire: https://krant.volkskrant.nl/titles/volkskrant/7929/publications/928/articles/1122998/9/1 is dus mijns inziens alleszins plausibel, maar moet wél gegrond worden op de (noodzakelijke) ‘nieuwe’ basis van een declaratie naar 20/21^e-eeuwse snit van de aloude Hoekse en Kabeljauwse twisten. Dat betekent letterlijk dat in de toekomst dreigende nieuwe populistische regeringen direct moeten worden afgestopt. Alle oudbakken-idealen moeten via de media door heel Europa heen direct aan alle lidstaatbevolking(en) worden voorgelegd en van goed voorziene kanttekeningen voorzien. Zodat – in het verlengde daarvan – het Europees Parlement die nieuwe dreigende regering kan afwijzen op straffe van Geen Subsidiegelden naar die nieuwe regering. Punt.  

‘Waarom Nederland worstelt met een koninklijk excuus’, ofwel 3D-denken

Pas na dit leven zal iedereen ontdekken dat het leven net alleen uit een eenmalige aangelegenheid gaat maar om een serie levens op aarde (en elders binnen het geheel van de schepping), zodat we allemaal alle levensrollen hebben meegespeeld. De slachtoffers van Nederlands-Indië hebben zelf ook levens meegemaakt als kolonisatoren en daarom is dat huidige publieke debat volkomen zinloos.

Waarom Nederland worstelt met een koninklijk excuus (WENDELMOET BOERSEMA, Katern de Verdieping/Trouw, 6-3-20)

staatsbezoek – Komen er excuses van de koning aan Indonesië voor Nederlands optreden tijdens het koloniale bewind? En hoe gaan andere ex-koloniale machten met excuses om?

Historica Lara Nuberg kon er na afloop niet van slapen. Zij ontmoette onlangs koning Willem-Alexander, op een conferentie, als voorbereiding op het aanstaande staatsbezoek aan Indonesië. Eerst had ze niet willen gaan, schrijft ze na afloop op haar blog ‘Gewoon een Indisch meisje’. Waarom een handje schudden, “terwijl er nog zoveel morele en financiële rekeningen openstaan van Nederland aan het land en de mensen van mijn oorsprong?” Maar ze ging toch. Ze trof een koning die ‘met aandacht luisterde’ en vragen stelde over ‘hoe Nederland zijn koloniale verleden kan verwerken’.

“Ik verbaasde me over het gemak van het gesprek, maar dacht ondertussen ook: hoeveel nut heeft dit?”, schrijft Nuberg. “Zal Nederland ooit volledige verantwoordelijkheid afleggen? De volledige backpay (de achtergehouden salarissen van krijgsgevangen Indisch overheidspersoneel – red.) uitbetalen, Indonesië de herstelbetalingen teruggeven die het land moest doen in ruil voor zijn onafhankelijkheid én slachtoffers compenseren? Dat doet deze handelsnatie niet, wij verdelen een rekening van tien euro nog onder vijf vrienden.”

De vraag die Nuberg opwerpt heeft een lange voorgeschiedenis. De afgelopen weken laaide de discussie over excuses aan Indonesië opnieuw op. Ondanks de honderddertig grote en kleine bedrijven die maandag met koning Willem-Alexander en koningin Máxima meereizen, zal het staatsbezoek niet alleen over handel, technologie, waterbeheer, ecotoerisme of duurzame palmolie gaan. Een bezoek aan Indonesië gaat onvermijdelijk ook over het verleden, en over de toekomst van dat gedeelde koloniale verleden.

Meteen na de officiële opening op dinsdag zijn er twee kransleggingen: op het Indonesische en op het Nederlandse ereveld. Belangrijk is het moment ertussen. Dan is er een staatslunch, voorafgegaan door een gezamenlijke verklaring met gastheer president Joko Widodo. Wat zal Willem-Alexander zeggen? Spreekt hij nieuwe excuses uit, waar sommige groepen op aandringen, en waarvoor dan precies? Geeft hij de langverwachte formeel-juridische erkenning van de onafhankelijkheid in 1945?

Een kleine groep nabestaanden van slachtoffers van geweld door Nederlandse soldaten in Indonesië riep het koningspaar begin februari per brief op om helemaal niet te gaan. Eerst moet Nederland volledige excuses uitspreken en zorgen voor “onmiddellijke en rechtvaardige afrekening van de schadevergoeding aan de slachtoffers”.

Minst geslaagde staatsbezoek

De koning is zich zeer bewust van alle gevoeligheden in de relatie met de voormalige kolonie. Hij was erbij in 1995, toen zijn moeder, koningin Beatrix, in Jakarta een spijtbetuiging uitsprak. Het werd een van de minst geslaagde staatsbezoeken van Beatrix, vol ongemakkelijke momenten.

Aan de toespraak was weken geschaafd, met in het achterhoofd het effect van mogelijke excuses op de Indië-veteranen die in de periode 1945-1949 op bevel van de regering strijd leverden met de Indonesische nationalisten.

In deze jaren kwamen aan Nederlandse zijde 5000 militairen om, aan Indonesische zeker 100.000. Toch vond premier Wim Kok Nederland nog niet klaar voor excuses. Aan het staatsbanket met president Soeharto zei Beatrix het daarom zo: “Wanneer wij terugblikken op deze tijd, die nu bijna vijftig jaar achter ons ligt, stemt het ons bijzonder droevig dat zovelen in deze strijd zijn omgekomen of er hun leven lang de littekens van hebben moeten dragen”.

Een doorbraak kwam er pas in 2005, met de erkenning van toenmalig minister van buitenlandse zaken Ben Bot, dat ‘Nederland aan de verkeerde kant van de geschiedenis had gestaan’. Dat waren belangrijke woorden uit de mond van Bot, zelf een ‘kind van Indië’. Zijn vader was bestuursambtenaar in Nederlands-Indië en zelf zat hij in zijn jeugd in een jappenkamp.

Bot aanvaardde voor het eerst ‘politiek en moreel’ de datum van 17 augustus 1945 als de dag van de onafhankelijkheid van Indonesië. Tot die tijd hield Nederland tot grote ergernis van Indonesië vast aan de datum van de officiële soevereiniteitsoverdracht op 27 december 1949.

Het leidde tot een aanmerkelijke ontspanning in de relatie. Nadien dwong de rechter Nederland nog tot meer specifieke excuses en herstelbetalingen. Eerst voor het bloedbad van Rawagede en in 2013 voor alle standrechtelijke executies uitgevoerd door het Nederlandse leger in de periode 1945-1949, met name tijdens de politionele acties.

Opmerkelijk genoeg was het diezelfde Ben Bot die zich afgelopen weken uitsprak tégen nieuwe excuses. Nederland moet eens ophouden met die ‘zelfkwelling’, 75 jaar na dato, zei de oud-minister in het AD. Indonesiërs zitten daar niet op te wachten. “De Indonesiërs voelen dat niet als zodanig, dat Nederland dat moet doen. Die vragen daar niet om. Die zeggen: jullie zoeken naar iets wat wij niet van jullie vragen.”

De elite

Maar dat is tegen het zere been van jongeren als Lara Nuberg en ook Reza Kartosen-Wong (die een Indonesische vader heeft en een moeder van Indische en Indiaas/Pakistaanse komaf). Hij schreef met zijn Aziatische vrouw het kinderboek ‘Waar is mijn noedelsoep?!?’ en promoveert op culturele identiteit. In zijn column in Het Parool ging hij in op de uitspraak van Bot, die volgens hem louter gebaseerd was op gesprekken met Indonesische ambassadeurs en regeringsfunctionarissen.

“Maar die behartigen vooral de belangen van het bedrijfsleven en de elite en spreken niet voor de gemiddelde Indonesiër”, schreef Kartosen-Wong. “Ook de Indonesische overheid bekommert zich nauwelijks om de vele slachtoffers van Nederlandse oorlogsmisdrijven en hun nabestaanden. Terwijl een paar honderd miljoen gewone Indonesiërs elk jaar op 17 augustus vol overgave de onafhankelijkheid vieren. De re-enactments van de strijd tegen de Nederlandse bezetter zijn razend populair, ook onder jongeren. Studenten en jonge historici bestuderen het koloniale verleden en films erover worden goed bezocht. Kortom: Indonesiërs zijn wel degelijk geïnteresseerd in het verleden.”

Volgens Kartosen-Wong mag Nederland zich daarom ‘weleens wat Duitser gedragen’ en is het na 75 jaar onafhankelijkheid tijd voor uitgebreide excuses, schadevergoeding en een formele erkenning van 17 augustus 1945.

Hoogleraar postkoloniale geschiedenis Gert Oostindie wijst op een omissie in de argumentatie van Bot. “Het is waar dat de Indonesische autoriteiten liever vooruit kijken. Maar het komt ons ook geweldig goed uit, als we geen verantwoording hoeven af te leggen”, zegt hij. “Het is in feite een enorm genereus gebaar van de Indonesische regering. Nederland mag daar dus niet makkelijk mee aan de haal gaan. De Duitsers kunnen ook niet zeggen tegen ons: hou nu eens op over de oorlog. Wij kunnen dat de Duitsers wel aanbieden. Indonesië zal er ons nooit officieel om vragen, maar wij kunnen hun wel vragen wat ze van ons zouden willen horen.”

In ieder geval mag deze toekomstgerichte houding van Indonesië het proces van zelfreflectie aangaande het verleden in Nederland niet stoppen, stelt Oostindie. Hij liet dit in zijn toespraak ook weten aan de koning, op de conferentie in de aanloop naar het staatsbezoek.

Kleine golf van oproepen

In deze moeizame verwerking van het koloniale verleden staat Nederland niet alleen. Andere Europese voormalige koloniale machthebbers worstelen er ook al jaren mee. Een proces dat gepaard gaat met ergernis over ‘zelfkwelling’, maar ook angst van overheden voor de financiële consequenties van een ruimhartig gebaar. Vorig jaar leek er zelfs sprake van een kleine golf van oproepen tot excuses en herstelbetalingen.

In België was het N-VA-leider en burgemeester van Antwerpen Bart de Wever die de koning opriep tot een ‘historisch pardon’ voor koloniale misdaden. Ook een expertgroep van de Verenigde Naties drong er bij de Belgische regering op aan. België worstelt al jaren met het uiterst wrede optreden in Congo, de Afrikaanse ‘privékolonie’ van koning Leopold waar zijn privéleger miljoenen mensen de dood injoeg.

Van een officieel excuus is het nog niet gekomen. In 2002 waren die er wel voor de betrokkenheid van de Belgische regering bij de moord op Patrick Lumumba, de eerste leider van het onafhankelijke Congo. Ook kreeg een groep van enkele honderden metissenkinderen vorig jaar excuses van premier Charles Michel. Deze kinderen van Afrikaanse moeders en Belgische kolonialen werden na de onafhankelijkheid uit Congo, Rwanda en Burundi ontvoerd naar België.

Tussen Groot-Brittannië en India speelt al tijden de kwestie van het bloedbad bij Jallianwala Bagh in 1919, toen in India stakingen en een opstand uitbraken uit woede tegen de Britten over het niet nakomen van beloftes van meer autonomie. Oud-premier Theresa May noemde het bij de herdenking een ‘beschamend litteken op de Brits-Indiase geschiedenis’, maar kwam net als haar voorgangers niet tot een officiële verontschuldiging.

Ook Mexico ving vorig jaar bot bij Spanje en het Vaticaan met een verzoek om excuus voor de gewelddadige verovering door Spaanse troepen vijfhonderd jaar geleden.

Een ‘oprechte spijtbetuiging’ en financiële compensatie was er wel voor duizenden veteranen van de Mau-Mau-opstand in Kenia, die de Britten in 1950 met bruut geweld, martelingen en massale opsluiting neersloegen. Al moest dit excuus bevochten worden op een overheid die jarenlang archieven gesloten hield en deels vernietigde.

Frankrijk bood eerder al excuses aan voor de slachting van voornamelijk Arabisch moslims in de onafhankelijkheidsoorlog in Algerije. En Duitsland beloofde een officieel excuus voor de koloniale genocide in Namibië, dat desondanks nog niet gekomen is. Al deze excuses en spijtbetuigingen richten zich op misdaden en wreedheden begaan in de ‘eindtijd’ van het kolonialisme, en niet op kolonialisme als geheel.

Slavernij

Volgens Oostindie is de verwerking van het koloniale verleden als geheel onlosmakelijk verbonden met de aanzwellende discussie over slavernij, als meest pijnlijke dimensie van het kolonialisme.

In de Verenigde Staten kwam het eerste excuus voor de slavernij en voor de racistische Jim Crow-wet pas in 2008, na decennialang aandringen in het Huis van Afgevaardigden. In Nederland is dat grote excuus er nog niet van gekomen. Rotterdam en Amsterdam buigen zich nu op eigen initiatief over hun koloniaal slavenverleden, in navolging van Britse ‘slavenhandelcentra’ als Liverpool en Bristol, die wel excuses hebben aangeboden.

Oostindie wil wel gezegd hebben dat historisch onderzoek argumenten kan leveren, maar op zich niet noodzakelijk leidt tot excuses. “Dat is uiteindelijk een politiek en moreel besluit. Bij slavernij is dat helemaal helder, excuses daarvoor had je gisteren al kunnen geven. We weten genoeg van de feiten.”

Ook een politiek besluit over het al dan niet aanbieden van een excuus aan Indonesië is wat Oostindie betreft niet afhankelijk van de uitkomsten van het onafhankelijk onderzoek naar naoorlogs geweld in Indonesië, zoals sommigen stellen. Dat onderzoek, gefinancierd door de overheid, wordt nu uitgevoerd door het NIMH, het Niod en het KITLV, waarvan Oostindie directeur is. Het zal in 2021 klaar zijn.

De onderzoekers richten zich op het Nederlands oorlogsgeweld in de jaren 1945-1949. “Daarover staat nog steeds het regeringsstandpunt van 1969 overeind, dat er wel ‘excessen’ waren, maar dat de krijgsmacht als geheel zich ‘correct’ had gedragen. De vraag is of dat standpunt overeind zal kunnen blijven.”

Alle ogen zijn dinsdag in Jakarta dus gericht op Willem-Alexander. Onwaarschijnlijk is dat hij met een spijtbetuiging komt voor het algemene overheidsoptreden in koloniale tijden – zoals die er in januari wel onverwacht kwam voor de houding van de overheid tijdens de Jodenvervolging, bij monde van premier Rutte.

Als Oostindie toch een voorspelling moet doen? “Het meest realistisch is een herhaling van 2005, met wellicht een subtiele verandering in woordkeus.”

Beelden van het staatsbezoek van koningin Beatrix aan Indonesië in 1995. Linksboven: een bezoek aan Nederlandse oorlogsgraven. Hierboven: vrouwen en kinderen in Jogjakarta die het koningspaar opwachten. Rechts: koningin Beatrix en president Soeharto.

https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/886/articles/1098173/26/1

Verschillen in benadering tussen Marcel Messing en mijzelf aangaande spirituele evolutie & veronderstelde cyborgtoekomst van de mens(heid)

Onderstaande bespreking draait om de volgende YouTube-opname: http://www.marcelmessing.nl/nl/artikelen/video . Deze bijeenkomst op 9 mei 2016 heb ik ook persoonlijk bijgewoond.

1. Omdat ik in mijn spirituele visie vanuit kosmische levenswetten een toekomst van cyborgmen(sen) volkomen voor onmogelijk houd vanwege strijdigheid met die wetten, in die zin dat het zelf creëren van onsterfelijkheid door middel van (sensorische) implantaten een 3-dimensionale illusie is. Wij als mensen hebben het leven niet in onze hand, laat staan dat de medische wetenschap ons in staat stelt om alle inzichten over het functioneren van bijvoorbeeld hersenen en hart volledig te begrijpen. Dat zal nooit lukken omdat het ‘leven’ het domein van de scheppende krachten in de kosmos is. Denken of verwachten dat de mensen zichzelf kan klonen of nieuwe mensen kunnen scheppen getuigt van hoogmoed.
2. Dit gezegd zijnde, constateer ik ook dat mijn uitleg van allerlei maatschappelijke- en technische ontwikkelingen een geheel ander karakter krijgt dan van Messing. Namelijk dat ik geen angst ken/heb voor – om maar een dwarsstraat te noemen – ‘killerrobots’, die wel kunnen worden geproduceerd door specialistische programmeurs voor toekomstig denkbare cyberoorlogen, zoals er ook andersoortige robots ten positieve ontwikkeld kunnen worden ontwikkeld, maar het blijft kortom mensenwerk. Zoals robothanden aan het bed in ziekenhuizen en andere dienstverlenende instanties, maar dat ligt dus inherent in het omgekeerde verlengde dat de ten principale onmogelijk is om mensen te klonen.
3. Niemand hoeft volgens mij angst te hebben dat ‘menselijke robots’ de heerschappij over de mens(heid) zullen overnemen, want dat is de algemeen ‘aanvaarde’ grootste gemene deler … En daarvan zeg ik dat dat nimmer zal gebeuren; althans er kunnen robots worden geprogrammeerd door diezelfde programmeurs, en zo is het zeer wel denkbaar dat er robots kunnen worden ontwikkeld die banken kunnen beroven, maar dat kan alleen door menselijk ingrijpen én techniek, want steeds – zonder enige uitzondering – door menselijk denk- en programmeerbare techniek in werking te stellen.
4. Nu ga ik systematisch alle punten van Messing doorspreken. Ik stel: 1. Er komt nooit een ‘namaakmens’ of genetisch gemanipuleerd mens, noch een transhumanistisch of cyborgmens en wel vanwege het feit dat deze menselijke ideeën (of wensen om ‘onsterfelijk te worden’ of andere dromen) strijdig zijn met de kosmische wetten. Alleen dáárom zijn ze al fundamenteel onuitvoerbaar; er gaat namelijk uit de onsterfelijkheidswens de verkeerde gedachte uit dat de mens biologisch sterfelijk is, en dat willen de transhumanisten veranderen. Maar dan overschat de transhumanist zijn mogelijkheden, omdat het leven geschapen is door ‘scheppingsmacht’ en die is voor de mens nu eenmaal onbekend. Daarom zal de wetenschap er ook nooit achterkomen of ontdekken hoe dat scheppingsproces werkt en functioneert omdat de mens op aard een beperkt bevattingsvermogen en dus ook kennis heeft.
5. 2. De complottheorieën over onzichtbare regeringen en zakelijk leiders van multinationals (bijeenkomend op o.m. de Bilderberg-conferenties) hóren bij een driedimensionale wereld en leefomgeving en die organisaties horen dus ‘nu eenmaal’ bij de materialistische mensheid en dat behoeft helemaal geen verbazing te wekken. Het hoort kortom thuis in een dualistische wereld en komt dus op álle bewoonbare planeten van onze ‘soort’ voor, maar wel met dien verstande dat alle voor ons zichtbare planeten in ons zonnestelsel (maar ook in ons melkwegstelsel), allemaal post-driedimensionale – lees: Venus en Mars – leefomgevingen van de mensheid waren, maar inmiddels alweer heel lang geleden getranscendeerd of getransformeerd naar de vijfde dimensie. Er bestaan vanwege de aarde als laagste beschaving(sgraad) in ons zonnestelsel, geen andere lage beschavingen meer en dus is de aarde de ‘hekkensluiter’ als jongste planeet met de laagste beschaving en wachten de andere menselijke gemeenschappen op de andere bewoonde planeten op de transformatie van de aard naar 5D. ‘Om ons heen’ buiten onze aarde – maar wel in de directe omgeving om te kunnen verkennen – in en om onze aarde geen negatief geladen buitenaardse (be)dreigingen omdat de aarde daarvoor beschermd wordt. Ook een kosmische wet.
6. 3. Er bestaat inderdaad een overheersing door manipulatieve krachten, want ook dat hoort thuis in een 3D-wereld waarbinnen de mens de gelegenheid krijgt daarop een eigen antwoord te ontwikkelen en zichzelf zodoende te ontplooien met als ‘eindhalte’ de afronding van én het vertrek uit dit ‘rad van wedergeboorte’. Als je de aardse verlichting hebt bereikt – en dat betekent wat anders dan de hoogste graden van spirituele ontwikkeling die door Boeddha en Jezus zijn bereikt, want die Verlichting betekent direct opgenomen worden in de godenwereld van alle grote Leermeesters – komt je dus nooit meer voor een nieuwe verplichte geboorte op aarde terug, omdat dat kosmisch niet kan (je trillingsgetal is te hoog voor de aarde). Maar laat men zich wel bedenken dat óók Boeddha en Jezus – als de eerste profeten die die hoogste graden op aarde hebben bereikt – hele gewone mensen waren – en géén Enig geboren Zoon van God, zoals in de christelijke leer wordt verkondigd -, die hun levensfocus volledig op alle arme en zieke mensen hebben geconcentreerd en daarmee al predikend door alle landen zijn heengetrokken, de wereld doorgereisd. Zij hebben hun leven geheel ten dienste gesteld aan de mensheid, want geen mens was onbenaderbaar voor hen, van welk ras of provincie, land of ‘status’ dan ook. Een dergelijke dienstbaarheid is in de hele menselijke geschiedenis een hoogst uitzonderlijk verschijnsel geweest.
7. 4. Wel maakt Messing een vergissing door te menen dat alle dynastieke, politieke en economische machthebbers wereldwijd tot die elite behoren, want er bestaat één uitzondering en dat is oud-president Barack Obama. Van hem geen bewijs worden gevonden dat hij verkeerd heeft gehandeld, zelfs met zijn drones in Afghanistan niet, want dat hoorde ook tot zijn rol en verantwoordelijkheid toen zijn levensplan voorafgaande aan zijn geboorte op aarde gewerd geschreven en vastgesteld in een geestelijk contract. Dat hoorde kortom tot zijn geestelijke taak die hij bij geboorte op aarde heeft meegekregen. Ook hij moest leven in een 3D-omgeving, hoewel hij wel afkomstig was uit de multidimensionale werelden buiten de aarde. Hij had vanwege zijn uitoefening als president ook daartoe te maken; daar horen óók dat soort militaire middelen bij om de wereld te bevrijden met een ‘anders’ eeuwige dreiging van Al Qaida. Daar was geen ontkomen aan. Wel ‘weet’ ik dat hij als een verlicht Meester op aarde kwam en mét die status is geboren, en dat hij daarom uit hogere sferen kwam afdalen en dat hij een tweede ambtsperiode van George W. Bush kon voorkomen. Dat heeft wereldwijd grotere rampen bespaard. Al was de erfenis van Obama mager te noemen, maar de voornaamste oorzaak daarvan lag in de hypergepolariseerde samenleving van de VS. Als een president in het Huis van Afgevaardigden of in de Senaat geen meerderheid heeft, wordt daar door de oppositie alles onmogelijk gemaakt en is de regering zelf vleugellam. Daarom was Obama ook de ideale tussenpresident die de gemoederen nog redelijk rustig wist te houden.

1. Op grond van voorgaande punten is duidelijk geworden dat spiritueel denken erg complex is en dat er dus geen enkele ingevoerde, geestelijk of esoterisch, persoon hetzelfde denkt als de ander en dat is te verklaren vanuit het feit dat er geen (officiële) opleidingen – zoals de Egyptische en Griekse mysteriescholen – bestaan op dit terrein. Het is ook een heel ander ‘onderzoeksgebied’ dan de officieel bestaande wetenschappelijke opleidingscentra zoals de universiteiten, want die zijn nog gebonden aan het materiële paradigma als de standaard voor wetenschappelijk onderzoek. En dat terwijl de esoterie of spiritualiteit daar bovenuit gaat en dus denken vanuit een ‘post-materieel’ bewustzijn en denken. En nu de brug naar een ruim tien jaar geleden gepubliceerd boek van Messing met de titel ‘Worden wij wakker? Over de verborgen krachten achter het wereldtoneel’.[i] Voor de lezers die dit boek kennen en die ook mijn betoog hierboven over Obama hebben gelezen, zal het onmiddellijk duidelijk worden dat Messing en ik op twee verschillende sporen denken en handelen, maar niet dat conflicteert niet als we in staat zijn als uitgangspunt te nemen dat spiritueel denken multidimensionaal is en dat houdt wat mij betreft in dat ieder mens op aarde in zijn eigen fase van spirituele ontwikkeling verkeert, dat hem kenmerkt en waarbij wel een dimensionale typering bij gegeven kan worden. Ik ga er dus vanuit dat Messing en ik – beiden geboren in de jaren veertig van de vorige eeuw en dus generatiegenoten – een heel andere weg of pad hebben doorlopen. Hoe groot die verschillen ook mogen zijn, dat maakt niets uit want de doorgelopen wegen waren exact zo de bedoeling (vanuit ons beider levenscontracten) en daarmee wordt de pluriformiteit in spiritueel denken ook bevorderd en gestimuleerd.
2. Uit de inhoud van bovengenoemde titel Worden wij wakker leid ik af dat mijn binnenkort af te leveren manuscript vanuit één geheel ander perspectief is geschreven, namelijk dat ieder vorm van angst of ongerustheid over de huidige maatschappelijke en mondiale ontwikkelingen vanuit ‘oud’ en ‘traditioneel’ denken is voortgekomen en dus in zekere zin ook gestimuleerd, waarvan de duistere krachten wereldwijd ook dankbaar gebruik hebben gemaakt. Om een concreet voorbeeld uit genoemd boek heb ik aan de hoofdstuktitels voldoende om aan te geven wat ik bedoel: 1: De grote omwenteling

[in mijn ogen een neutrale titel]

; 2: Elektronica in de aanval [Angstoproepend]; 3. Het gevaar van de chip [idem]; 4: Internet: het Beest 666 of Big Boss?

[idem]

Het zal de lezer van deze blog dus duidelijk worden dat ik de ‘gevaarlijke’ ontwikkelingen die uit de hoofdstuktitels kunnen worden afgeleid – met als centrum van macht van internet – óók in positieve zin kunnen worden bezien, wat mijn uitgangspunt is. Ik voel geen angst voor welke negatieve energie dan ook – ook niet voor die onbekende wereldregering – omdat niemand mij gevangen kan houden vanuit maatschappelijke structuren of tradities en opvoedingspatronen. Voor mij geldt dus – weer de hoofdstukken aanhoudend: 1. Geen elektronica in de aanval; 2. Geen gevaar van chips, want de programmeurs van die chips moeten ‘menswaardige’ opdrachten of instructies van hun opdrachtgevers ontvangen. 3. Internet wordt door de commerciële bedrijven en met name door de tech-giganten zelf tot Beest 666 of Big Boss gemaakt. Wie eenmaal aan grootschalig commercieel succes heeft geroken, is op slag verslaafd geraakt aan die macht en status. Het zal met het huidige exponentiele tempo van tech-ontwikkelingen (AI/algoritme) zaak zijn om dit alles wettelijk vast te leggen opdat er geen ongelukken gebeuren. De supermaterialist en geld/vermogensverslaafde(n) moet scherp in gaten worden gehouden. Pas als dat geregeld is, is er niets aan de hand. En worden alle menselijke producten met een positieve intentie ingezet en niet zoals nu, de winst- en omzetmarges maximaliseren. Met deze hebzucht helpen wij immers de aarde alleen maar in de gort.
Wordt vervolgd

---

[i] Uitgave Ankh-Hermes BV – Deventer 2006

Europa en haar verhaal

Mei 2019 / Door Sjra Knippenberg

Posted: 19 May 2019 02:10 AM PDT [via wakkeremensen.blogspot.nl, 19-5-19]

Europa en haar verhaal

Mei 2019 / Door Sjra Knippenberg

https://nl.wikipedia.org

Ik heb al eerder mijn visie gegeven op een paar onderwerpen die me interesseren. Ook deze keer doe ik dat en ik herhaal dat dit mijn visie is en dat niemand me moet geloven. Ik heb echter één advies: “Onderzoek het zelf!” Onderzoek het zelf en vraagt u zichzelf af hoe u het ziet.

Nu, aan de vooravond van de Europese verkiezingen, is dit onderwerp weer even actueel en heb ik daar zelf ook nog eens goed over nagedacht. Graag maak ik u deelgenoot van mijn huidige visie.

Deze week zag ik op TV enige Euro- en andere parlementariërs hun verhaal doen over het belang van deze verkiezingen en het belang van deelname daaraan. Er werd een vraag gesteld hoe het toch kon zijn dat het verhaal van Europa zo slecht bekend is bij de mensen. Het antwoord was: “Ja, dat is zo. We moeten het nog beter overbrengen!” Mijn eerste reactie toen ik dit hoorde was; hallo, één week voor de verkiezingen?

Mijn persoonlijke antwoord op die vraag is: “Er is geen verhaal!” Er-Is-Geen-Verhaal! Er is geen verhaal waarin de mensen duidelijk kunnen herkennen dat het om hen gaat. Dat Europa gaat over hun welzijn en hun belangen en het welzijn en belang van onze planeet en alle leven er op. Kijk alstublieft door het gekwetter over CO2 en klimaatverandering en opwarming van de aarde en broeikaseffect en al die verhalen heen. Dat is mijns inziens pure manipulatie.

Herinnert u zich? Na het raadgevend referendum in 2005 in ons land over de invoering van een Europese Grondwet, waarin de Nederlandse kiezers zich duidelijk uitspraken tegen te zijn, werden dezelfde vragen gesteld en dezelfde antwoorden gegeven. De toenmalige Minister-president – de heer J.P. Balkenende – nam de taak op zich om het verhaal van Europa voor de mensen duidelijk te gaan maken. Europa dichter bij de mensen. Van enige uitleg herinner ik me niets. Wat ik me wel herinner is dat de toenmalige president plots berichtte dat hij het dat niet ging doen. Waarom niet? Ook toen was er geen verhaal. Ook toen was er geen verhaal te vertellen dat de mensen kon overtuigen dat zij centraal stonden, dat het om hen ging. En dat is nog steeds zo.

Dat is waarom mensen zich niet herkennen in Europa. Is men tegen Europa. Volgens mij zeker niet. De meeste Europese mensen houden van elkaar en willen graag met elkaar samenwerken en samenleven. Vreedzaam. Vrij. Wat niet lekker ligt is het bolwerk in Brussel en in Straatsburg. Waar alles beslist wordt. 

Ik wens u allen heel veel wijsheid toe de komende week en al die weken die nog gaan komen en ik groet u met de meest vriendelijke hartelijkheid.

Sjra Knippenberg

Als we echt iets aan klimaatverandering willen doen: geen productie van elektrische auto’s #Tsjernobyl

24 maart 2019 / http://uitjebewust.nl/

De hetze over het klimaat loopt hoog op. Iedereen is bang dat zijn of haar toekomst of die van hun (toekomstige) kinderen in gevaar is door wat er zich nu in de wereld afspeelt. Klopt helemaal! Als we zo doorgaan met ons door de maatschappij aangewakkerde consumptiegedrag, dat gebaseerd is op hebben, hebben, hebben ten koste van alles en iedereen, zullen dieren die we als mens een waarde hebben gegeven (waaraan geld te verdienen is) en de mensheid de planeet gaan verlaten. Daar waar geld verdienen de basis vormt, is de mensheid bereid plunderingen uit te voeren. Ook al verdwijnen hierdoor levensvormen die de balans van het mega grote ecosysteem Moeder Aarde in stand houden. Moeder Aarde zal voortleven en zichzelf herstellen. En heel eerlijk gezegd, heeft ze hier meer kans toe zonder de mens dan met.

Het beeld dat is gekweekt als het om milieuvriendelijkheid gaat en de maatregelen die daaraan geplakt zijn, geven de mens het gevoel dat ze goed bezig zijn. Bijvoorbeeld door de elektrische auto, zonnepanelen, windenergie, enz. Hier moet een en ander rechtgezet worden.

Als we echt iets aan klimaatverandering willen doen, dan zal er gebruik gemaakt moeten worden van wat er al in zijn natuurlijke vorm is en waarbij Moeder Aarde NIET verder geplunderd hoeft te worden.

Accu’s

Als er iets niet natuurlijk is, dan is het een accu. Er verschijnen nu steeds meer producten waarbij een zwaardere accu nodig is dan voorheen. Daarnaast komen er nieuwe producten op de markt die allen een accu nodig hebben om ze te laten functioneren. De elektrische auto, de elektrische fiets, speelgoed, gadgets als smartwatches, enz. Een accu is niets anders dan een batterij. Als we iets aan klimaatverandering willen doen, dan moeten we als mensheid deze nieuwe producten NIET KOPEN. Ten eerste wordt Moeder Aarde enorm geplunderd van grondstoffen, zoals zout en andere zeer schaarse (edel)metalen. Haar ecosysteem heeft niet voor niets zoutvlakten. Die hebben een functie in het geheel. Massaal verdwijnen deze nu doordat de mensheid is voorgespiegeld dat elektrisch rijden fantastisch is tegen klimaatverandering. Niets in minder waar dan dit. De productie van de elektrische auto is vele malen vervuilender dan wat er nu rondrijdt. Als je de hele keten doorloopt van het winnen van grondstoffen, het water dat verspild wordt en de fabricage dan is de footprint ronduit schandalig te noemen. En de mens maar denken dat hij goed bezig is.

Ten tweede kunnen we niets met de afgedankte accu’s. We weten niet wat we met de zuren moeten doen. We kunnen ze niet teruggeven aan de natuur, want die wordt hierdoor compleet verwoest. Voor hergebruik is geen alternatief voorhanden. Het enige dat overblijft is afval, dat schadelijk is voor alles wat leeft. Moeder Aarde raakt dus steeds verder leeg en kaal, zonder dat daar iets voor in de plaats komt. Zoutvlaktes liggen op plaatsen waar zij bijdragen aan het ecosysteem. Als deze vlakten verdwijnen, heeft dat klimatologisch verstrekkende gevolgen en we zijn hard op weg.

De mensheid beheerst de kunst sneller iets te kunnen afbreken dan dat de natuur het weer kan herstellen.

In stand houden

De enige reden waarom deze ontwikkelingen met veel enthousiasme aan de man worden gebracht, is omdat er oude systemen achter zitten die alleen het oogmerk geld verdienen hebben ten koste van alles en iedereen. Stel dat we zelf onze energie zouden kunnen opwekken? Dan hebben de energiemaatschappijen geen inkomen meer en dus geen bestaansrecht. Paniek in de tent. Hoe houden we wat we hebben in stand? Door zogenaamd milieuvriendelijke oplossingen te lanceren waardoor de mensheid in ieder geval evenveel of het liefst nog meer energie gaat gebruiken. En waar moet die energie vandaan komen? Gewoon van de vervuilende, ziekmakende, plunderende kolencentrales, zodat die actief blijven en kunnen doorgaan met het verzieken van de planeet.

Windmolens

.Is wind de oplossing om energieneutraal bij de dragen? Op zich is er niets mis met windenergie. Wind is van nature aanwezig en daar mogen we gebruik van  maken. Wat de mensheid is vergeten of misschien nog niet kán weten, is dat windmolens aan de ene kant wind vangen en het aan de andere kant weer afgeven alleen dan een tandje zwaarder als het om thermiek gaat. Denk aan de motor van een vliegtuig die aan de ene kant lucht aanzuigt om uiteindelijk de voortstuwende kracht te krijgen om op te stijgen. Wat gebeurt er met het klimaat als windenergie ons winden oplevert waar het land van uitdroogt en het water verdampt? Als je de was buiten hangt is die in de wind zo droog toch? Grote windmolenparken beïnvloeden het weer. De wolkvorming, de regenval, of juist droogte.

Worden we voorgelogen door de industrie en experts? r

Hogedruk- of lagedrukgebieden worden intenser doordat deze nu ook laag in de atmosfeer beïnvloed raken. Het weer wordt nog onstuimiger, intensiever en onvoorspelbaarder. Dit kan door windparken op het land of in zee desastreuze gevolgen hebben.

Zonnepanelen

Voor zonnepanelen geldt eigenlijk hetzelfde als voor accu’s. De grondstoffen die hiervoor gebruikt worden, plunderen de aarde. Daarnaast is er nog een neveneffect. Zonnepanelen (en warmtepompen met hun brommende aandrijving ook) beïnvloeden het energetische ZIJN van mens en dier. De straling die van deze panelen afkomstig is, is zeer schadelijk. Daar is de mensheid nog niet achter, maar het duurt niet lang meer of de relatie zal gelegd worden tussen ziektes en zonnepanelen in de directe omgeving. Onze daken zijn niet bestand tegen deze straling, die dwars overal doorheen gaat en als het regent, spoelt er van alles de aarde in. Het is net als in Tsjernobyl. Daar bloeit de natuur gewoon door, maar geen mens of dier kan er leven door de onzichtbare, maar inmiddels wel meetbare radioactiviteit. Door zonnepanelen toe te passen, dragen we dus totaal niet bij aan het behoud van ons leven op deze planeet. Het wordt er eerder steeds meer onmogelijk door. 

Van plastic naar papier?

Papier komt van bomen. Bomen zijn de longen van Moeder Aarde en zetten CO2 om in zuurstof, waardoor alles wat leeft kan ademen. Bomen (en planten) zijn prachtige natuurlijke fabrieken. Ze maken ons leven en dat van alles wat zuurstof nodig heeft, hier op aarde mogelijk. Lees goed. Bomen hebben CO2 nodig!

In een wereld zonder CO2, overleven bomen en planten niet. Het gaat om de balans en die is ver te zoeken. Zeker nu er ook massaal gezonde bomen gekapt worden om het 5G-netwerk uit te kunnen rollen. Te veel CO2en te weinig bomen is ongezond. Andersom niet. Bij te veel bomen en te weinig CO2 vindt natuurlijke selectieproces plaats, waarbij de zwakste bomen het niet zullen redden.

Bomenkap voor welk doel dan ook, moet op deze aarde zoveel mogelijk voorkomen worden. Als we plastic bannen, is het meest logische alternatief om te verpakken papier of karton. Wat de vraag naar bomenkap stimuleert. Geen best alternatief. Tenzij we leren al het papier en karton dat al op onze planeet aanwezig is te recyclen en te hergebruiken, totdat dat niet meer mogelijk is. Op dat moment kan het dienen als brandstof die ingezet kan worden voor diverse doeleinden.

Plastiminderen (link: http://uitjebewust.nl/definitie-plastiminderen/ )

Toch moeten we plastiminderen met zijn allen. Daar waar plastic geen toegevoegde waarde heeft, het gewoon weglaten. De maatschappij is wat betreft plastificeren koekwous geworden en daar zijn we het met zijn allen over eens, alleen we blijven gewoon kopen. Papier hoeft vaak niet de verlossende vervanger te zijn. Er zijn zoveel meer milieuvriendelijke alternatieven mogelijk. Denk aan her te gebruiken zakjes, potten, blikken, enz.

Afval re-re-recyclen

De mensheid zou zich nog veel meer mogen toeleggen op recycling. Niet 1 ronde, maar meerdere. Dus maak je van plastic een bank, wat gebeurt er met die bank, nadat deze zijn functie niet meer kan vervullen. Maak je schoenen van plastic, wat gebeurt er met die schoenen als de zolen versleten zijn? Gaan ze dan terug de keten in om te worden gerecycled? Of liggen ze alsnog op de afvalhoop? De mensheid wordt gevraagd om verder te denken dan 1 ronde en hier passende oplossingen te bedenken. Omdat bedrijven vooral zijn gefocust op het gewin van de eerste ronde, nemen ze hun verantwoordelijkheid niet voor de volgende. Terwijl die juist mede verantwoordelijk is voor de grote impact op het klimaat en de gevolgen daarvan.

Vergeten

Op deze planeet is zoveel afval aanwezig dat we er geen raad meer mee weten. We zijn helemaal vergeten dat we vroeger helemaal een afval kenden. Natuurlijke materialen werden gebruikt, hersteld en hergebruikt, totdat er geen gebruiksfunctie meer was. Op dat moment kon het item teruggegeven worden aan de natuur, want daar kwam het ook vandaan. Om een voorbeeld te geven: van elk dier werd alles gebruikt. Het vlees als voedsel voor mens en dier. De huid werd verwerkt tot onderdak, kleding, schoeisel, beddengoed, kussens, enz. De ingewanden werden niet weggegooid. Er werden trommels van gemaakt of ballonnen voor de kinderen. Botten, hoorns en hoeven deden dienst als messen, versierselen, kookgerei, naalden, enz. Er was geen wegwerpmaatschappij, want je was blij met en dankbaar voor alles wat Moeder Aarde jou gaf.

Door de intrede van geld en technologie en daaraan verwant chemie is hier verandering in gekomen. Ontwikkeling is nooit slecht, alleen zijn we helemaal kwijt dat er een natuurlijke keten in stand gehouden dient te worden die circulair is. Dat zoveel betekent als je onttrekt iets uit het systeem, maar je geeft er ook iets aan terug. Kanttekening hierbij is dat dat ‘iets’ dan iets moet zijn waar de keten baat bij heeft. Onder keten wordt de natuur verstaan, want natuur is de basis van ons hele bestaan.

Hoe het er nu aan toe gaat op de wereld is dit volledig uit balans geraakt. Er zijn zoveel kunstmatige producten die wel teruggegeven worden aan de natuur, maar waar zij helemaal niets mee kan. Een soort stank voor dank eigenlijk. Daar zien we nu op grote schaal de resultaten van. Het is de reden waardoor de grote rivieren overal ter wereld waar volken nog in de gedachtenpatronen van weleer leven enorm vervuild zijn geraakt. In hun natuurlijke oer zit dat wat je niet meer nodig hebt terug de natuur in kan. Traditiegetrouw geven zij hun afval aan de rivier.  Zich niet beseffende dat door de wijziging van materiaalsamenstelling zij hun hele eigen ecosysteem verwoesten, want de natuur kan niets met kunstmatige materialen. En zo is het ook met alle bedrijven die klakkeloos chemicaliën en ander afvalwater lozen op de aderen van Moeder Aarde.

In de westerse wereld gaat het wat dat betreft er iets beter aan toe. Ons afval wordt verzameld en dan is het weg. Althans weg van jouw directe leefomgeving. En als iets weg is, dan hoef je daar geen zorgen meer om te maken toch? Opgeruimd staat netjes. Eh? Als je ziet wat er bij afvalstations wordt weggebracht, zouden we ons als mensheid de ogen uit de kop moeten schamen. Het gaat hier niet alleen over plastic, of restafval van het huishouden. Ook daar valt natuurlijk heel veel winst te behalen door hier anders mee om te gaan, maar hier gaat het over gewoon goede producten waarvan het kleurtje uit de mode is, waarvan de eigenaar vond dat het tijd werd voor iets nieuws, waarvan er inmiddels zoveel van zijn geproduceerd, dat je ze aan de straatstenen niet meer kwijtraakt. Dat geldt ook voor inboedel waarvan de eigenaar is overleden. Afgedankt, om wat voor reden dan ook en al deze spullen worden vernietigd. Hè, we zouden toch iets teruggeven aan de keten? Want zo klopte de balans toch weer?

We nemen alleen nog maar

Doordat geld ons ruilmiddel is geworden, nemen we alleen nog maar. Dat betekent dat tot in den treure grondstoffen, halffabricaten en soms ook complete producten, dieren en gewassen worden onttrokken aan Moeder Aarde, die al dan niet geheel verwerkt worden tot alles wat wij nodig hebben. We rekenen af, gebruiken totdat het onze interesse verliest en gooien het dan weg en kopen iets anders dat onze hebzucht op dat moment denkt nodig te hebben. Waar is hier de balans? Waar wordt de natuur gevoed? Waar wordt Moeder Aarde herstelt?

Lief mens, je kunt niet alleen maar nemen in het leven. Als hebzucht jouw drijfveer is en blijft, zul je nooit ontdekken waar het in het leven echt om draait. Jij bent onderdeel van een veel groter geheel, de circle of life. Geven en nemen. Waarbij geven eerst komt en dan pas nemen. Onder nemen wordt in dit geval bedoelt: nemen wat je nodig hebt. Niet meer, niet minder. Het is nu niet eens andersom. Het grote onverzadigbare nemen van alle huidige systemen (overheid, bedrijven, banken en verzekeraars) en van de mensheid leidt tot de eindigheid van ons bestaan op deze planeet. De zeeën raken leeg, de oogsten gaan mislukken, water droogt op of is niet meer drinkbaar. Het is aan jou om nu te starten met geven. Want geven is voor velen moeilijker geworden, omdat het in een systeem van geldelijke verrijking niet past. Als gevolg daarvan is het bewust de vergetelheid in gedrukt.

Geven en ontvangen

Nemen kunnen we beter vervangen door ontvangen. Geven en ontvangen wordt dan het gezegde. Zo is het van oorsprong ook bedoeld, maar misschien is het in de loop van de tijd verandert in nemen. Als je geeft, ontvang je altijd, op welke manier dan ook. Daar zorgt het universum voor.

Bewust leven

Als we iets aan klimaatverandering willen doen, dan zal elk mens moeten gaan geven aan Moeder Aarde. Zich in moeten zetten, hoe klein dan ook. Bewust leven verkiezen boven hebzucht, want uiteindelijk heeft dat je tot nu toe alleen kortstondige blijdschap gebracht en de behoefte naar meer, meer, meer alleen maar in stand gehouden. Keuzes maken om bij te dragen. Niet zomaar nieuw kopen en weggooien, maar (uit)delen, repareren, opnieuw gebruiken in dezelfde of een andere toepassing. Materialen kiezen die Moeder Aarde geen schade aanrichten en waarvan je zeker weet dat er ook iets voor in de plaats komt of je het uiteindelijk aan haar kan teruggeven, zodat het weer een bron is waar ander leven profijt van heeft.

Als we dit massaal zouden doen, dan is er geen plaats meer voor oude systemen. Systemen die ons het liefst zien als we in angst leven, met verdriet, boosheid en onmacht. Die het nooit hebben over liefde, compassie, respect en dankbaarheid. Als je het grote plaatje ziet, dan weet je dat jij in charge bent over jouw leven en de levens die hierna kunnen plaatsvinden als jij nu andere keuzes maakt.

Onzin?

We zijn toch goed bezig met al die voorzieningen? Als je werkelijk geïnteresseerd bent en Moeder Aarde een warm hart toedraagt. Lees je dan is in over elektrische auto’s, zonnepanelen en windenergie. Al dit stimuleert juist klimaatverandering in plaats van andersom. Wordt wakker en zie wat er werkelijk gaande is. Daarna is de keuze om het anders te doen veel eenvoudiger. 

Wil jij weten hoe je zelf kunt bijdragen? JeZELF gezond kan houden en daarmee ook Moeder Aarde? Misschien is dan de Levensstijlgids How to survive as HSP’er (LINK: http://uitjebewust.nl/publicaties/levensstijlgids-how-to-survive-as-hsper-a-guide-for-the-builders-of-the-new-world/) iets voor jou.

Home

De gisteren geschreven spiri-politico blog: ‘Boeiende analyse waarom de NAVO-top niet goed kan aflopen’ en loodzware opdracht aan de EU

Boeiende analyse waarom de NAVO-top niet goed kan aflopen en loodzware opdracht aan de EU @LuukvMiddelaar @eu #navo #politiekefilosofie @thierrybaudet @fvdemocratie

Waarom de NAVO-top niet goed kan aflopen (Column Luuk van Middelaar, Opinie/nrc.nl, 6-7-18)

De schermutselingen tussen Trump en de Europeanen begeleiden het einde van twee tijdperken. Ten eerste dat van ‘de eeuw van Amerika’ (1917-2017); van Amerika’s inzet in WOI onder Woodrow Wilson tot Trumps terugtocht. Ten tweede het einde van vijf eeuwen Europees-westerse mondiale hegemonie – zeg, van Columbus tot Xi Jinping. Beide ontwikkelingen zijn slecht nieuws, en samen zeker. Ze vragen van Europa een koele inschatting van de verhoudingen, om ze af te remmen en een nieuwe rol te vinden.

[https://www.nrc.nl/nieuws/2018/07/06/waarom-de-navo-top-niet-goed-kan-aflopen-a1609075 ]

Deze slotalinea maakt duidelijk waarom wij vanwege het einde van twee tijdperken ons geplaatst zien voor de opdracht om een nieuwe opdracht te formuleren voor de NAVO, althans mijns inziens voor het Europese ‘contingent’ van dit veiligheidsverdrag en in de tweede plaats de EU.

Met deze huidige president van de VS zie ik vooralsnog geen mogelijkheden om tot een zinvol gesprek te komen aangezien deze ‘politieke passant’ in mijn ogen alleen benoemd is om de provocatief te kunnen acteren op het wereldtoneel .

En dus zullen de EU-lidstaten die ook aangesloten zijn bij de Navo als verdragsorganisatie een eigen antwoord of visie moeten zien te ontwikkelen op het brede terrein van de vrede en veiligheid, en indirect de buitenlandse betrekkingen.

Maar dat zal onvermijdelijk op helse ruzies uitdraaien en de politieke verdeeldheid binnen de EU alleen maar vergroten en aanscherpen. Maar soms is dit nadeel ook in een voordeel om te buigen en dus te transformeren. Ik zal uitleggen wat ik daarmee bedoel.

Laten de Europese denktanks ieder op zich een toekomstplan voor de EU én Navo op papier ontwikkelen, die uiteindelijk met elkaar een kruisbestuiving zullen ondergaan.

Ik zie namelijk wat Van Middelaar als ‘slecht nieuws’ inschat, eerder als uitgangspunt voor goed nieuws omdat we gedwongen worden én zijn – door de geschetste omstandigheden – om een nieuwe en valide visie te ontwikkelen, al zal dat in de praktijk van vandaag alleen door de West-Europese lidstaten kunnen worden uitgevoerd; vanwege de bestaande meningsverschillen.

In de eerste plaats merk ik op dat ons land grondwettelijk is gebonden aan alle internationale verdragen én rechtsorde via Gw. art. 90 en art. 91 dat de goedkeuring van die internationale rechtsorde regelt en uitvoering daarvan garandeert.

En deze opmerking plaats ik bewust en met opzet geadresseerd aan FvD die uitdrukkelijk uit de EU wil treden. Dat is volgens mij dus grondwettelijk niet mogelijk, maar daarover wordt door niemand gesproken. En dus moet dat door de specialisten nog bevestigd worden. Los daarvan keer ik terug  op de kern en essentie van dit betoog: ik volg Van Middelaar dat wij de plicht – mijn formulering – hebben om een nieuwe visie te ontwikkelen want deze wordt met de dag urgenter. En wij moeten ons niet laten afbluffen door Trump.

In de tweede plaats zie ik via het einde van ‘de eeuw van Amerika’ (1917-2017) en ‘het einde van vijf eeuwen Europees-westerse mondiale hegemonie’ ruimte ontstaan voor een nieuwe eeuw van een mondiale rechtsorde, waarmee het mogelijk wordt om een universele en op termijn ook ‘levende’ gemeenschap te gaan scheppen, al zullen daar een aantal generaties overheen gaan. De huidige generatie politici is daartoe niet in staat want ‘opgevoed en levend in het oude’ opvoedingsideaal.

Nuchter gesproken past het huidige gepolariseerde wereldbeeld niet in een universele wereld ‘zonder grenzen’, maar wel in een toekomstige wereld met ruimte op ieder continent om hun eigen ruimte te benutten en om eigen kwaliteitsproducten, denkinnovaties en de wonderen van de kwantumtechnologie te ontwikkelen.

In deze nieuwe mondiale wereld past geen concurrentie van gedachten en producten, want in mijn visie een uiting van aangeleerd marktdenken dat achterhaald is. Dit huidige vijanddenken is volgens mij na de Val van de Berlijnse Muur af te schrijven en niet bruikbaar voor de nieuwe wereld, waaraan deze website ook is gewijd.

Als argument noem ik het feit dat áls we met de huidige concurrentieverhoudingen doorgaan, we alleen de ondergang van de aarde tegemoet gaan, want onvermijdelijk met alle nieuwe technieken die nu ter beschikking komen. En de klimaatveranderingen die nu overal invoelbaar zijn  en gaan worden, maakt dat we vanuit pure noodzakelijk onze levensstijl moeten (gaan) wijzigen.

Wat ik hiermee wil aangeven is dat welke ‘mondiale hegemonie of overheersing’ dan ook, in die nieuwe wereldgemeenschap geen plaats en ruimte krijgt of kan hebben. Waarom niet? Omdat we in een geheel nieuw tijdperk zijn binnengetreden, waarin overal ter wereld een gelijksoortige onderwijsstandaard geldt waardoor alle naties op termijn – denk aan Afrika – even veel intelligentie-potentie bezitten en dus onderlinge strijd en concurrentie uitgesloten én onzinnig zijn.

Dat is voor de eerste keer in onze menselijke wereldgeschiedenis dat hiervan sprake is en dat maakt ook de potentie van ‘nieuw creatief denken’ vrij om daarvan gebruik te maken. Dat is dus voor onze generatie een dwingend feit of ‘gegeven’ geworden om daaruit een nieuw verantwoordelijkheidsbesef te ontwikkelen. ‘Eenheid maakt macht’ zoals een bekende tegeltjeswijsheid luidt.

Dat betekent een enorme – en zelfs in het heden ‘ondenkbare’-  transformatie die mogelijk wordt, maar nu vanwege de nog steeds in ons aanwezige ingebouwde denkpatronen en dito tradities die op dit moment in ons werkzaam zijn wordt geblokkeerd. Maar met de huidige technologische ontwikkelingen – die exponentieel zijn – is het waanzin geworden om tegen elkaar te blijven strijden, want dat is gegarandeerd een doodlopende weg.

Maar nu wat praktische suggesties. De EU én Navo blijven alleen al vanwege onze grondwet – dat wil zeggen dat andere grondwetten dergelijke bepalingen niet hoeven te ‘kennen’ of zo geformuleerd staan zoals bij ons – bestaan en vanwege dat feit is het dan wel zo handig als ons land – via de genoemde denktanks en andere wetenschappelijke instituten zoals Clingendael en WRR – een voorzet én een brede maatschappelijk debat gaat ontwikkelen.

Daarbij telt dat ik afgelopen week nog een blog heb geschreven waarin ik aangeef dat ik niets geloof van een Russische dreiging dat door nepnieuws in het geruchtencircuit wordt verspreid. En ook in China kunnen wij in de toekomst als een potentiële vriendschappelijke bondgenoot (gaan) zien. Dat is een kwestie van diplomatie en gezonde handelsverhoudingen.

Tot slot: We zullen alleen de durf moeten hebben om de ‘knop’ om te zetten en via deze ‘ultieme’ gelegenheid, die prachtig beschreven wordt door Van Middelaar, als inspiratiebron te gebruiken en er werk van te maken. Laten we onze intellectuele denkkracht inzetten om Trump de komende jaren een enorme verrassing te bezorgen.

Zonder dorre feiten en cijfers die slechts reproduceren wat tot heden de norm was, zoals de 2%-norm bbp voor defensiebegrotingen, en die zelfs eerst gaan aankaarten aan de onderhandelingstafel ‘voor een kritische beschouwing’ omdat Europa die norm niet wenselijk en haalbaar vindt.

We laten Trump kortom merken dat zeker in dit tijdsgewricht het Europese intellectuele vermogen sterker is geworden dan in zijn land, dat achteruit blijft kachelen vanwege de extreme polarisatie die nu kenmerkend is voor dat land. Die polarisatie is intellectueel dodelijk. Wij verslaan de VS met onze herboren creativiteit. Punt.

Ondanks mijn idealisme is een ‘koele inschatting van de verhoudingen, om ze af te remmen en een nieuwe rol te vinden’, zoals door Van Middelaar geformuleerd, nodig en wij Europeanen zullen bewijzen dat we dat mogelijk is. Alleen wij kunnen dat. Maar wel met de balans tussen idealisme en realisme.

https://aquariuspolitiek.wordpress.com/2018/07/06/boeiende-analyse-waarom-de-navo-top-niet-goed-kan-aflopen-en-loodzware-opdracht-aan-de-eu-luukvmiddelaar-eu-navo-politiekefilosofie-thierrybaudet-fvdemocratie/