Volgens Wikipedia is het monotheïsme:
Monotheïsme
Deel van een serie artikelen over de
Godsdienstfilosofie
Filosofie
Monotheïsme (van het Grieks μονος (monos): één en θεος (theos): god) is het geloof in het bestaan van één god, in tegenstelling met het polytheïsme waarbij men in het bestaan van meer goden gelooft. Een vroege monotheïst was Amenhotep IV, een Egyptische farao uit de 18e dynastie. Hij schafte alle goden af behalve de zonnegod Aton, waarvan hij geloofde dat het zijn herrezen vader (Amenhotep III) was.
Van de wereldgodsdiensten zijn het jodendom, het christendom en de islam monotheïstische religies. Naar de wel geduide gemeenschappelijke oorsprong of aartsvader Abraham worden ze ook wel Abrahamitische religies genoemd. Ook bepaalde groepen hindoes beschouwen zich als monotheïst. Zoals het christendom de Heilige Drie-eenheid als één god beschouwt, zo zien zij eveneens een enkele god (Brahman) vertegenwoordigd door talrijke menselijke of dierlijke verschijningsvormen. Er zijn nog tal van kleinere monotheïstische religies, zoals brahmanisme en zoroastrisme, en er zijn ook monotheïsten die zich niet tot een georganiseerde godsdienst rekenen.
In Nederland en België wordt de god van het jodendom, christendom en islam met de Nederlandse naam God aangeduid. Ook bij andere monotheïsten is dat meestal gebruikelijk. Vaak wordt door joden ook G’d of JHWH gebruikt en door moslims vaak Allah. Per land kan de naam verschillen of juist overeenkomen; zo gebruiken Arabische christenen eveneens Allah.
De volgende religies zijn voorbeelden van georganiseerde monotheïstische religies:
Bahá’í
Brahmanisme
Christendom
Islam
Jodendom
Zoroastrisme
Sikhisme
Samaritisme
Overig monotheïsme[bewerken]
Het geloof in een enkele god is niet voorbehouden aan georganiseerde religies. Individuen kunnen een dergelijk geloof aanhangen zonder de wens zich bijvoorbeeld bij een kerk aan te sluiten.[1] Tevens zijn er in de geschiedenis voorbeelden te over van volgelingen van een monotheïstisch geloof dat nooit een organisatiegraad bereikte als de bovengenoemde religies.[2][3][4]
Een voorbeeld van een monotheïstisch geloof dat maar weinig georganiseerd is geweest, maar wel een grote invloed heeft gehad en tegenwoordig nog steeds beleden wordt door de inheemse volkeren van Eurazië, is het tengriisme. Dit is het geloof van onder andere de Hongaren, Turkse en Mongoolse volkeren in de hemelgod Tanri. De verschillende volkeren namen redelijk snel het christendom, de islam en het jodendom over, omdat zij geen probleem hadden met het accepteren van een enkele God. Toch zijn in afgelegen gebieden nog steeds mensen te vinden die in Tengri geloven. Interessant is ook dat het geloof in Tengri meestal niets af doet aan het geloof in de krachten van voorwerpen en natuurlijke elementen. In dit geloof gaan animisme, sjamanisme en monotheïsme samen.
Zie ook[bewerken]
God (christendom)
God (islam)
God (jodendom)
Polytheïsme
Theïsme
Henotheïsme
Deïsme
Religie
Lijst van religies
God en het Verbond met Israël [Dr. F. de Graaff, Spinoza en de crisis van de westerse cultuur. J.N. Voorhoeve, Den Haag 1977, p.25]
‘God heeft met Israël Het Verbond gesloten. De thorah is Vaderlijke onderwijzing en wegwijzing ten leven. Hierin is geen sprake van gebod, maar de wet is gesteld in deze vorm: “Dat doe je, als je Mijn kind bent.” Wie zo apart gezet is door God[1], weet wat nog onverlost is. Alles wat buiten de volmaaktheid der Thorah is, is onverlost. God Zelf is de bevrijder. Zijn almachtige liefde zal overwinnen. De wereld zal geheiligd worden.[2] Israël zelf is instrument in Gods hand om de wereld te heiligen, d.w.z. te verlossen. Het wordt niet gedwongen. Het verbond is een liefdesverhouding. Israël heeft zijn God leren kennen als “Achad”, enig niet in de zin van het monisme, dat zegt dat God alleen is, maar enig in de betekenis van onvergelijkelijk, unique.
Israëls God is niet de nameloze, die niet aan te spreken is, maar JHWH, dat is letterlijk de uitroep een aanroep “O, Hij”, die ik ontmoet, die tegenover wij is, als geen ander. Of anders uitgedrukt, naar Bubers vertaling: “Ich bin da”, Ik ben bij u, zoals ik bij u zal zijn.
De verbondenheidsrelatie is persoonlijk, maar Israëls God is meer dan persoon, Hij is ook huiveringwekkend verheven, maar het heeft Hem behaagd om een verbond met Israël te sluiten als een voorteken tot Zijn Verbond met Zijn ganse schepping.
[slot]
Natuurgodsdiensten [uit J. Slavenburg, De geheime woorden. Een ontdekkingstocht door vijfentwintig eeuwen gnosis. Ankh-Hermes bv, Deventer. 1996 (3e geheel herziene druk, p.174-175)
‘Onder de duizenden exotische of met elkaar strijdende volksgodsdiensten die sinds de tijd waarop de eerste mensen in staat waren van denkbeeld te wisselen zich hebben verbreid, is er een natie, geen volk … geweest dat niet op zijn eigen manier geloofde aan de onzichtbare God als de eerste oorzaak van de onfeilbare, onveranderlijke wetten, en eveneens aan de onsterfelijkheid van onze geest. Geen geloofsbelijdenis, geen onware wijsbegeerte, geen godsdienstige overdrijving konden dat gevoel ooit vernietigen. Het moest daarom een absolute waarheid als grondslag hebben. (…)
Naslagwerk
Werkstukken? https://www.startpagina.nl/v/religie-spiritualiteit/religie/vraag/18620/monotheisme-ontstaan#antwoorden
Hoe is monotheïsme ontstaan?[3]
7 jaar geleden
Je hebt natuurgodsdiensten, polytheïstische godsdiensten (zoals het hindoeïsme) en monotheïstische godsdiensten (christendom, jodendom, islam). Hoe is monotheïsme ontstaan en waarom heeft het schijnbaar zo’n succes? Zeker als je bedenkt dat de drie bovengenoemde monotheïsmen uit één voortkomen.
Marleen
Zilveren medaille
Aanvankelijk waren bijna alle godsdiensten polytheistisch. Aanbedenen gevreesd werden voornamelijk natuurverschijnselen als onweer, regen, zon, maan, sterren, water, vulkanen, aardbevingen……‘God’ was alles wat je niet begreep en alles waar je geen vat op had.
Bidden, aanbidden, dansen, mediteren, het waren allemaal methoden om te proberen de krachten achter deze verschijnselen te sturen en te manipuleren. Niet dat dat werkte, maar zoals je weet doet geloof wonderen. Als het niet af en toe verrek inderdaad ging regenen na een bepaald dansje, zou de regendans allang zijn uitgestorven voor wij er ooit van hadden gehoord. En vele huidige bijgeloven (zoals afkloppen) zijn nog steeds een beetje van dat type, al nemen we het niet meer zo serieus.
God (of aanvankelijk ook vaak Godin)was de aarde zelf, de Zon zelf, helemaal op de manier waarop mensen dat doen werd alles om de mensen heen ‘vermenselijkt’ of in een menselijk verband gezet. Dat was / is nu eenmaal ons enige referentiekader. In de loop van de geschiedenis leerden we natuurlijk heel veel bij over hoe de natuur en de aarde werken, en kregen we op veel verschijnselen min of meer een soort van controle. Dit moet begonnen zijn in de regio van de vruchtbare halve maan, ten tijde van het ontstaan van de landbouw, zo’n 5000 jaar geleden.
In die periode kwam ook het begrip ‘beschaving’ op. Want waar je voedsel kunt verbouwen, kun je sedentair gaan leven, je bevolking ongelofelijk uitbreiden, waardoor er een vorm van bestuur, wetten en regels nodig worden. Geen kleine stammen meer, maar grote volken met koningen zijn een ‘uitvinding’ uit deze tijd. En toen begon macht een rol te spelen. Van mannen, uiteraard.
Er zijn erg veel theorieën over wie er uiteindelijk op het idee kwam van één God. De mooiste is die van Ahmed Osman, Uit Egypte heb ik hem geroepen. Heel kort : hij plaatst alle bijbelse figuren één op één op (oudere) historische Egyptische koningen. Waarbij de ‘uitvinder’ van de 1-god-theorie uiteindelijk op naam komt van David (Seti I als ik me goed herinner). Zeer plausibel EN vermakelijk.
En inderdaad, alle huidige monotheistische godsdiensten, hebben hun wortels in deze zelfde Egyptische cultuur ; Christendom, Jodendom en Islam. Ze hebben vermoedelijk zo’n succes omdat ze overzichtelijk en eenvoudig zijn, zeer toepasbaar, eenvoudig naar behoefte te interpreteren en derhalve zeer bruikbaar voor het creëren, vasthouden en binden van grote groepen volgelingen.
Bronnen: www.ahmedosman.com/home.html
Het is makkelijker om je te focussen op één god. Dit lijkt me de meest waarschijnlijke uitleg.
Is overigens maar de vraag of de drie monotheïstische godsdiensten die je noemt strikt genomen ook écht monotheïstisch zijn. Elohim, dat gebruikt wordt in Genesis I wanneer dit in het Nederlands vertaald wordt naar “En God zei” is namelijk meervoud; de Elohim zijn de kinderen van El, de goddelijke patriarch van het pantheon uit die regio. Jahweh, Ba’al, en nog vele anderen waren zijn kinderen, die elk een eigen stam vertegenwoordigden. Waarschijnlijkste verklaring is, dat de stam van Jahweh gewoon de overhand kreeg (iets wat je ook terugvind in de Bijbelpassages, wanneer er geschreven wordt over de veroveringen van het volk van Israël, en hun god ze opdraagt alle inwoners te doden, opdat zij niet geconfronteerd worden met andere goden).
De mens is gemaakt in “ons” evenbeeld. De goden van Egypte zijn gestraft voor de slavernij van Israël. Wie offert aan een andere god zal gestraft worden. Je mag geen andere goden vereren, omdat de god van dit volk een jaloerse god is.
Of een heel duidelijk voorbeeld:
Jozua 24:
2Jozua sprak hen toe: “De HERE, de God van Israël, zegt: ‘Uw voorouders hebben lang geleden ten oosten van de Eufraat gewoond. Zij vereerden andere goden, ook Terah, de vader van Abraham en Nahor.
Hierin wordt duidelijk gemaakt welke god de uitspraak gemaakt heeft, en aangegeven dat er andere goden aanbeden werden. Als er maar één god is, hoeft niet duidelijk gemaakt te worden dat dit de god is die de uitspraak doet.
Ik heb ook ooit ergens gelezen dat Genesis hoofdstuk 1 het verhaal is van “hoe de goden de aarde schaapten”, en Genesis hoofdstuk 2 de uitleg is “hoe onze god ons volk schaapte” – hetgeen zou verklaren hoe het kan dat Adam en Eva slechts twee zoons krijgen, die wel konden trouwen met een vrouw uit het land van Nod, terwijl een letterlijke interpretatie aangeeft dat er op dat moment maar 3 mensen zouden moeten zijn – Adam, Eva, en Kaïn die zojuist Abel gedood had.
Zo zijn er meer indicaties dat het gaat om het vereren van één god uit een pantheon.
[simplynotedible]
Monotheïsme voor de duidelijkheid is het geloof in het bestaan van één God, in tegenstelling met het polytheïsme waarbij men in het bestaan van meer goden gelooft. Een eerste monotheïst was Akhenaten, een Egyptische farao uit de 18e dynastie. Hij schafte alle goden af behalve de zonnegod Aton, waarvan hij geloofde dat het zijn herrezen vader (Amenhotep III) was. Dus dat was het begin.
Van de wereldgodsdiensten zijn het jodendom, het christendom en de islam monotheïstische religies. Naar de wel geduide gemeenschappelijke oorsprong of aartsvader Abraham worden ze ook wel Abrahamitische religies genoemd. Ook bepaalde groepen hindoes beschouwen zich als monotheïst. Zoals het christendom de Heilige Drie-eenheid als één god beschouwt, zo zien zij eveneens een enkele god met diverse verschijningsvormen. Er zijn nog tal van kleinere monotheïstische religies, zoals brahmanisme en zoroastrisme, en er zijn ook monotheïsten die zich niet tot een georganiseerde godsdienst rekenen.
In Nederland en België wordt de god van het jodendom, christendom en islam met de Nederlandse naam God aangeduid. Ook bij andere monotheïsten is dat meestal gebruikelijk. Vaak wordt door joden ook G’d of JHWH gebruikt en door moslims vaak Allah. Per land kan de naam verschillen of juist overeenkomen; zo gebruiken Arabische christenen eveneens Allah.
https://www.startpagina.nl/v/profiel/HFPK
[1] De vraag is of dit zo moet worden begrepen, want mijn intuïtie zegt mij dat het geen kwestie van apart zetten is maar weten wie jij bent want de Bron kent al zijn kinderen. In dat verband krijgt het vervolggedeelte ‘weet wat nog onverlost is’, een andere betekenis want de Bron weet ook welke evolutieweg te nog te gaan hebt, maar je wordt daarbij gesteund als je om hulp vraagt.
[2] Deze uitspraak maakt symbolisch duidelijk dat monotheïstische godsdiensten of religies een hogere dimensie bereiken, namelijk een kosmische universalisme in vergelijking tot natuurgodsdiensten, dat veelal gebaseerd is op voorouderverering en dus geen universalistische dimensie kent. Voorouders verkeren in de regel één of twee dimensies boven ons na hun vertrek van de aarde.
[3] https://www.startpagina.nl/v/religie-spiritualiteit/religie/vraag/18620/monotheisme-ontstaan
Aquarius 