Categorie archief: Nous

Alles wordt gestuurd door Nous, een oud-Grieks ‘krachtbegrip; dat wij scheppende kracht zouden noemen

‘Natuurlijk had Anaxagoras voor zijn kiemkracht goed naar planten gekeken. Maar toch kunnen we zijn kiemen beter begrijpen door ze te vergelijken met hoe onze eigen lichaamscellen zich gedragen. In een lichaamscel zit het erfelijk materiaal opgeslagen voor een compleet mens. Het hangt van de positie van de cel af waar deze uiteindelijk deel van gaat uitmaken van een neus, een hand, of van de hersens.

Maar waarom gaan die kiemen zich dan eigenlijk ontwikkelen? Volgens Anaxagoras moet er een puur geestelijke kracht zijn die dit proces op gang brengt of vertegenwoordigt. Hij noemde deze kracht de ‘Nous’ [komt ook in Egypte voor], de scheppende kracht, het enige in het hele universum dat los staat van de kiemen. Het is bovendien een intelligente kracht. Deze kracht is volgens Anaxagoras vooral aanwezig in levende wezens en dan bij uitstek bij de mens, maar staat daar feitelijk los van.

Deze laatste zin is boeiend in verband met alle experimenten die bij het menselijk weefsel worden gedaan om genetische defecten onschadelijk te maken of te herstellen, ‘recoderen’. De oude Grieken spraken van ‘de scheppende kracht, het enige in het hele universum dat los staat van de kiemen, maar bovendien ook intelligent is, of althans een intelligentie kracht’. Ik ben benieuwd wat de huidige medische specialisten en onderzoekers van deze zienswijze zeggen, al hebben ze waarschijnlijk nooit van gehoord. Want zo diep gaan ze op het gymnasium niet in op die oude denkers. En tijdens hun opleiding bestaat er geen lesuur klassiek Grieks meer op het rooster.

[bron: Kees Alders, De wereld vóór God. 2018, hfd II, par.4]