Ethiek

‘Je kunt iets vriendelijks nooit te vroeg doen, want je weet nooit hoe snel het te laat zal zijn’

[Ralph Waldo Emerson in The Conduct of Life (1860)]

Emerson was een Amerikaanse natuurfilosoof. Hij vatte wijsbegeerte op als een streven naar praktische wijsheid. In genoemd boek probeerde hij een antwoord te vinden op de vraag ‘Hoe moet ik leven?’

‘Houd nanotechnologie aan de top in Nederland’

Guus Rijnders  • Opinie/fd, 17-8-17

Nederland behoort tot de wereldtop op het gebied van de nanotechnologie en de nanowetenschap; een enorme prestatie voor een klein land als het onze. Een van de belangrijkste sleutels tot het Nederlandse succes is de oprichting van de nationale nanotechnologie infrastructuur NanoLabNL. In de loop der jaren heeft de Nederlandse overheid ongeveer een half miljard in de faciliteiten geïnvesteerd en heeft daarmee de nationale onderzoeksprogramma’s NanoNed en NanoNextNL ondersteund. Ondertussen zijn deze programma’s beëindigd en tot onze spijt is er geen grootschalig nieuw programma opgetuigd.

De nanotechnologie is een vakgebied waarvan we steeds meer toepassingen in de samenleving terugzien, zoals componenten voor mobiele telefoons, extreem kleine sensoren en nieuwe materialen. We zijn in staat om materialen op de kleinst mogelijk schaal te bestuderen, eigenschappen van materialen op fundamenteel niveau te veranderen en zelfs compleet nieuwe materialen met verrassende eigenschappen te creëren.

Toch staan we pas aan de vooravond van de doorbraken die we kunnen verwachten. Denk aan minuscule organen gemaakt op een chip om medicijnen te testen, kwantumcomputers met haast onbegrensde rekenkracht, datacommunicatie met geïntegreerde fotonica[1] of componenten voor een blaastest om ziektes mee op te sporen.

In deze laatste zin staan een aantal elementen opgesomd alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, maar daarin zouden de onderzoekers zich wel eens deerlijk in kunnen vergissen. Wie de channelberichten van Kryon kent weet inmiddels wel beter, aangezien kwantum de facto ‘multidimensionaal’ betekent en dat is een begrip dat de wetenschap niet kent, en als dat wel het geval is, een andere betekenis eraan wordt gegeven dan de esoterische betekenis, in de zin van niet-lineair. De wetenschap gaat immers uit van lineair (3D) denken en dus van de ‘kortste weg van A naar B’. Maar dat bestaat in de multidimensionale wereld niet.

‘Kwantumcomputers met haast onbegrensde rekenkracht’, zijn dus geen kwantumcomputers maar gewone lineaire computers met steeds grotere rekenkracht en dus gewoon supercomputers.

Expertise

Kennisinstellingen en bedrijven kunnen gebruik maken van de expertise van nanowetenschappers

Binnen NanoLabNL werken de nanolaboratoria van de universiteiten in Groningen, Delft, Eindhoven en Twente — en sinds kort ook onderzoeksinstituut AMOLF — nauw samen. Bedrijven en kennisinstellingen kunnen gebruik maken van de faciliteiten en expertise van de nanowetenschappers die er werken. Met de oprichting van NanoLabNL is een hecht landelijk ecosysteem ontstaan, waarbij wetenschappers, kennisinstellingen en bedrijven intensief samenwerken. Het hele spectrum van onderzoek vindt er plaats: van fundamenteel onderzoek tot het ontwikkelen en testen van prototypes. De intensieve samenwerking is niet alleen nuttig, maar ook noodzakelijk. De kosten voor laboratoria en de benodigde machines zijn zo hoog dat de individuele partijen ze onmogelijk afzonderlijk kunnen dragen.

Politiek dwingt deze ontwikkeling tot een herziening van begrotingsposten, aangezien deze kosten van fotonenontwikkeling gemakkelijk die van defensie en gezondheidszorg overschrijden. Uit de huidige ontwikkelingen bij de (in)formatie van Rutte 3 blijkt door budgettaire tegenvallers nauwelijks meer geld over te zijn voor defensie door de druk van de Navo en met name Trump, die meer financiële inzet eist van de partners, maar ook de gezondheidszorg, die zodanig is gesaneerd dat het onvermijdelijk is daarover een debat te houden na aantreden van een nieuw kabinet, van welke samenstelling dan ook. Het oude politiek-budgettaire denken moet dus duidelijk geheel op de schop.

Om te kunnen blijven excelleren in de nanowetenschappen moeten onze faciliteiten tot de top blijven behoren en zijn er dus structureel grote bedragen nodig. Als deze structurele financiering voor wetenschappelijke infrastructuur definitief uitblijft, brokkelt het ecosysteem waar we zo lang aan gewerkt hebben af en dreigt Nederland zijn toppositie te verliezen. De kans is groot dat in het kielzog ook een deel van onze getalenteerde nanowetenschappers vertrekt en dat we moeilijker talent kunnen aantrekken.

Is nanotechnologie dus onderdeel van het ecosysteem en dus indirect de economische infrastructuur?

Prof. dr. ing. Guus Rijnders is voorzitter NanoLabNL.

https://fd.nl/opinie/1214122/houd-nanotechnologie-aan-de-top-in-nederland

[1] Zie de volgende blog ‘Institute for Photonic Integration’