Zoeken naar God als tegenspreker (Stephan Sanders, Religie En Filosofie, Katern de Verdieping/Trouw, 14-5-24)
Ik sprak Marianne Thieme een paar dagen geleden, met microfoons en al. Aanleiding was de nieuwe podcast Van alles de waarde, die ze maakt met haar man, publicist en financieel geograaf Ewald Engelen. Ik kende Thieme natuurlijk nog als oud-leider en oprichter van de Partij voor de Dieren, en ook wist ik uit mijn hoofd dat zij gelovig was – lid van de Adventkerk.
Nu hoorde ik dat ze vorig jaar is afgestudeerd als theoloog: tijdens de covidperiode stampte ze de oud-Griekse vervoegingen in haar hoofd, want zo’n studie richt zich op bronteksten. Ik herinnerde haar aan het wereldwijze gezegde dat gelovigen na hun studie theologie veel geleerd hebben, maar vaak ook iets kwijt zijn geraakt: hun geloof. Was niet het geval, integendeel, de opgedane kennis had juist geleid tot meer zelfrelativering, meer zicht op het grotere geheel. Minder ik, meer aarde, natuur, schepping.
Er zijn die twee, duidelijk te onderscheiden posities: je studeert religiewetenschappen, en kijkt van buitenaf naar de godsdienstfenomenen, zonder daar zelf noodzakelijkerwijs deel van uit te maken. Van binnenuit gaat het anders. In de woorden van de theoloog Marcel Poorthuis: “Juist het eigen perspectief ‘van binnenuit’ is onontbeerlijkheid voor de theologie en bepaald geen bewijs van onwetenschappelijkheid. Het gaat immers om een radicale zelfverantwoording van het eigen geloof ten overstaan van de eisen van de rede, van de wereld en van andere overtuigingen.”
Van buiten naar binnen, dat is de weg die ik zelf de laatste jaren ook heb afgelegd. Als agnost mocht ik graag over God spreken, zonder dat het implicaties had voor mijzelf. Het binnen-perspectief maakt kwetsbaarder, omdat je nu ook als gelovige vatbaar bent voor kritiek.
Als ik nu ‘God’ zeg is dat altijd relationeel, ik probeer me te verhouden tot God, of ik nu bid of een godgeleerd boek lees. Mijn God is onontkoombaar een persoonlijke God, waarbij het bezittelijke voornaamwoord ‘mijn’ verraderlijk is, omdat God zich niet laat bezitten en ook al niet tot mijn kennissenkring behoort.
Het kan anders, ook als theoloog. Klaas Hendrikse, overleden in 2018, was bij leven een vrijzinnig hervormde dominee in de gemeente Zierikzee, en stond ook bekend als de ‘atheïstische dominee’. Hij schreef het boek Geloven in een God die niet bestaat (2007). Tijdens kerkdiensten had hij het over ‘degene die wij God noemen’.
Ik sprak hem toen dat boek net verschenen was als presentator van het radioprogramma Met het Oog op Morgen. Als niet-gelovige vond ik het een gebbetje: de dominee die niet in God gelooft. Hendrikse liet zich trouwens niet van zijn stuk brengen, de grap viel dood op zijn ernst.
Meer hout snijdt de kritiek van theoloog en dominee Aarnoud van der Deijl, die een Zeeuwse collega was van Hendrikse. Over ‘degene die wij God noemen’ zei van Deijl tegen Hendrikse in een discussie: “Dat doe je in een toneelstuk toch ook niet? Dan spreek je de acteur tegenover je toch ook niet aan: ‘Jij, die nu King Lear speelt’, terwijl je dan toch drommels goed weet dat het niet King Lear zelf is.” Van Deijl maakt nog de vergelijking tussen de voetbalcriticus en de voetballer: de eerste beschouwt, de tweede is altijd ook deelnemer.
De Godzegger van binnenuit zoekt God, niet als materiaal maar als aangesprokene en vooral, en misschien wel het meest: als tegenspreker.
Die dag des oordeels is wellicht het grootste misverstand (en volgens Dan Brown door de RK-kerk bewust gecreëerd om de afhankelijkheid van het kerkvolk van de pastors en andere voorgangers te accentueren!), maar valt te vergelijken met de eindejaar procedures in het bedrijfsleven. Het evaluatiegesprek over het afgelopen jaar heeft tot doel om de vraag te beantwoorden of er nog een verhoging van de loonschaal of een functionele promotie erin zit.
Het evaluatiegesprek na dit leven op het ‘tussenstation’ tussen het afgesloten aardeleven en de volgende, nog nader te bepalen, bestemming zal inhouden dat er tussen de ‘overledene’ en zijn gidsen en begeleiders een gesprek plaatsvindt over de levensvragen: wie ben je?, wat heb je in het afgelopen leven bereikt?, Waar kom je vandaan? En waar ga je heen? Wat zijn je overige wensen?
Dat gesprek is – na een warm welkom – heel pittig omdat het blijkt dat de gemiddelde ziel nauwelijks tot niet heeft nagedacht over het volgende leven, dat tijdens het aardeleven zelf simpelweg werd ontkend of genegeerd. Dat blijkt dus bij deze overgang van het oude naar het nieuwe leven een enorm misverstand omdat de persoon in kwestie geestelijk helemaal is blijven stilstaan. Geen grotere schol is denkbaar als de ware ogen worden geopend in het volgende leven waar verder niets zichtbaars is vanuit het oude fysieke bewustzijn gesproken. Was dus ook niet voorbereid op een volgend leven in de geestelijke sferen, want dat betond ‘helemaal niet’. Deze ziel of geest komt er dus achter dat het leven ‘overgedaan’ moet worden. Alles wordt minutieus doorgesproken en dat betekent ook dat alle beelden op de holografische schermen zijn terug te zien.
En nu de kern van deze opzet of levensles: de mens moet op aarde dus zelf zien uit te vinden hoe dit Leven in elkaar zit en zal zich daarbij tijdens zijn eerste aanpassingslevens op aarde kunnen laten begeleiden door de geestelijke raadslieden die in dat leven ook aanwezig zijn en waar die levensvragen aan gesteld kunnen en mogen worden. Maar uit verslagen van het verre verleden blijkt dat die geestelijke raadslieden ook meestal geen idee hadden hoe het leven in elkaar zit.
Maar dat maakt ook uiteindelijk niet veel uit. Want als je braaf de zondagsschool of lessen godsdienst op de basis- en middelbare school hebt gevolgd, krijg je alleen het onderscheid te horen tussen verschillende religies te horen maar meer ook niet. Je kunt dus beter zelf op onderzoek uitgaan, zoals ik zelf heb gedaan, zoals eerder beschreven. Mijn conclusie is dat je met kerken niets opschiet en dat je beter alles kunt op bibliotheken kunt inzien en lezen. Ik stel ook niet dat ik de waarheid in pacht heb en ik laat iedereen in zijn eigen geloofsovertuiging, maar meestal kom ik terecht in gesprekken waarbij ik mijn eigen onorthodoxe ideeën nader moet uitleggen en rechtvaardigen. Dat krijgt dan vanzelfsprekend nog een vervolg omdat al dat leed en dus ‘alles’ hersteld zal moeten worden. Dat is een loodzware opdracht.
Maar dan nu dat 4e punt. Uit de tekst is gebleken dat er een ‘terugblik’ plaatsvindt en dat betekent ook dat alle autocraten en tirannen maar ook de zware criminaliteit zien wat ze veroorzaakt hebben en dan stort hun leven ter plekke in elkaar, maar suïcide plegen is daar niet mogelijk is omdat het leven oneindig en eeuwig is.
Op deze wijze geformuleerd betekent ook dat alle begane misdaden allemaal en dus stuk voor stuk in opvolgende levens op aarde goedgemaakt moet worden tot het geweten helemaal is ‘verwerkt en gecompenseerd doordat soortgelijke situaties zich weer voordoen en dat dan het ‘geweten’ een grote rol krijgt toebedeeld. Maar denk niet dat de mensen die permanent kiezen voor een monastiek of kloosterleven sneller in de hemel komen, aangezien iedere ziel alle archetypen van de aardse mensheid moet hebben doorlopen. Je kunt bij wijze van spreken niet wegvluchten in een klooster of als kluizenaar. Je kunt immers alleen groeien als je communiceert met je medemens en dat is ook de belangrijkste handeling in het leven. Je gaat dus leren als je bij wijze van spreken een geestelijk leraar op straat wordt: zoals de oud-Griekse filosofische aartsvader Socrates ook zijn gesprekken op het dorpsplein tot zijn levensopdracht maakte en daarmee de dorps- of stadsgemeenschap zijn diensten bewees.
De beruchte ‘dag des oordeels’ geldt dus alleen de massamoordenaars; maar het omgekeerde geldt ook: geen mens wordt ‘levensmeester’ ofwel verlicht zonder zelf een of meer levens met duizenden slachtoffers (in oorlogsomstandigheden) te hebben volbracht. Dat geldt dus ook voor alle historische profeten in alle wereldreligies en geloofsovertuigingen. Iedereen heeft die ervaringen achter de rug en daarmee is eenmaal bij het laatste vertrek van de aarde ook gegarandeerd dat je tegen alle verassingen in de geestelijke sferen bent opgewassen. En zo blijkt dit model volkomen logisch en consequent en consistent/coherent, want rechtvaardig te zijn.
Tot slot: Naast het feit dat mijn hypothese luidt dat de schepping bestaat uit twee delen, zoals in deze serie beschreven, speelt er een andere factor mee die multidimensionaal kan worden genoemd: namelijk dat onze huidige beschaving van de 21e eeuw, zoals we die nu kennen, niet de enige beschaving is op aarde. Er zijn eindeloos veel beschavingen op deze planeet aanwezig, zonder dat we dat kunnen zien, aangezien ze op verschillende trillingsfrequenties aanwezig zijn zoals dat we dat ook kennen van de radio die op vele frequenties van radiogolven kan uitzenden.
Datzelfde verschijnsel kennen we ook op aarde wat betreft beschavingsfrequenties: wij zijn geboren op deze aarde in een golfstroom van een mensengroep in de gemiddelde levensfase van de 20e en 21eeeuw, maar er bestaan ook vóórgaande golven/stromingen die voor ons al geschiedenis zijn en dus in ons bewustzijn op dit moment niet aanwezig zijn, zoals WO2 en de prehistorie om maar twee maximaal verschillende voorbeelden te noemen, maar wat weten wij niet; maar in die andere radiofrequenties wel degelijk aanwezig. Op deze wijze bestaan er mensen die nu op aarde leven (in onze golf) die terug kunnen reizen naar de genoemde WO2 of de prehistorie. En zelfs naar de toekomst.
Dit betekent overigens niet dat als een ‘golf’ is opgehouden te bestaan op aarde, omdat onze golf in de 20e en 21eeeuw hier is verdwenen, het daarmee afgelopen is. Nee, zo zit dat niet. Wij als ‘20/21e-eeuwers’ worden opnieuw opgevolgd door een nieuwe 20/21e-eeuwers (maar met andere geboortenamen natuurlijk). Dat blijft dus doorgaan, tot in de eeuwigheid en daarmee is er dus een oneindig potentieel aan nieuwe volmaakte zielen die uiteindelijk opgaan in het letterlijke Godenrijk. Want alle zielen die op dit moment in welke fase dan ook op aarde leven, worden allemaal in de toekomst een scheppende godsziel die hier bewust heeft leren scheppen, op welk vlak of terrein dan ook. Dáárom is het scheppend potentieel van de Bron ook oneindig groot. Dit staat beschreven in de boeken van Jaap Hiddinga.
Hieruit blijkt dus óók dat er hier veel méér gaande is ‘;en mogelijk is dan we denken – en ooit zouden hebben kunnen denken – dat de zichtbare feiten ons suggereren te zijn. Dit denken van ons is in alle opzichten erg relatief. Ik hoop dat dit de lezer duidelijk is geworden.
Deze onzichtbare wereld (voor onze ogen) schept kortom veel meer aan mogelijkheden dan wij op dit moment denken feitelijk het geval te zijn. Amen.
Nederlandse volleyballers zetten telkens stappen, ziet bondscoach Piazza na de EK-zege op Duitsland (Lisette van der Geest, Sport/de Volkskrant, 11-9-23) ANP / EPA
Nederlandse volleyballers zetten telkens stappen, ziet bondscoach Piazza na de EK-zege op Duitsland
Interview: Roberto Piazza
De volleyballers plaatsten zich zaterdag voor de kwartfinale van het EK. Bondscoach Roberto Piazza analyseert de prestatie, nu grootmacht Italië wacht.
Een baby die zijn eerste stappen zet loopt ook niet direct perfect, stelt volleybalbondscoach Roberto Piazza via de telefoon. Het is de dag na de winst van de achtste finale op het EK van Duitsland. Nederland haalde zaterdagavond in een thriller van ruim twee uur in het Italiaanse Bari na vijf sets (25-20, 25-23, 22-25, 18-25, 15-12) de kwartfinale van het toernooi, maar het team moet wel stabieler worden, beaamt Piazza.
‘Met de tijd gaat een baby steeds beter lopen. Dat geldt nu ook. Elke keer dat we spelen kunnen we een beetje verbeteren, dat is het doel en het gebeurt ook, kijk maar naar vier jaar geleden’, zegt de bondscoach.
In het voorjaar van 2019 werd de Italiaan aangesteld als bondscoach van Nederland, een half jaar later maakte hij in die rol zijn eerste grote kampioenschap mee. Destijds trof Nederland ook al de Duitsers in de achtste finale van het EK dat deels in eigen land gespeeld werd. Maar in Apeldoorn waren de Duitsers met 3-1 te sterk en werd Nederland uitgeschakeld. Piazza: ‘Nu winnen we van de Duitsers, en zijn we een ronde verder. Dat betekent dat er iets gebeurt.’
Bang om te leiden
Makkelijk kwam die overwinning niet tot stand. Er klinkt een korte zucht aan de andere kant van de lijn. ‘Het was spannend. Al verwachtte ik vooraf al dat we zouden moeten vechten tot het einde, Duitsland is een sterk team. En hoe verder je komt in een toernooi, des te zwaarder de tegenstanders.’ De poulefase in Skopje had Nederland afgesloten als tweede, achter Polen, nummer één van de wereldranglijst.
Nederland begon voortvarend in de eerste set, al oogden beide teams nerveus. Met goede servicedruk liep de ploeg van Piazza zelfs uit tot 15-7. Uiteindelijk werd de set met vijf punten verschil gewonnen.
Ook in de tweede set wist Nederland lange tijd te domineren en uiteindelijk te winnen, al werd het aan het einde van de set spannend toen Duitsland de stand een achterstand van vijf punten omboog naar een gelijke stand. Piazza wisselde sterspeler Nimir Abdelaziz, de man die zo vaak het verschil maakt. ‘Maar het was even niet goed genoeg, dat kan. Niemand is god’, zegt Piazza over zijn aanvoerder die eerder in de week nog een bal met 137 kilometer per uur serveerde.
De derde en vierde set gingen naar Duitsland, dat de wedstrijd in balans bracht door efficiënter te spelen. Daar tegenover stonden tien punten door fouten van de Nederlanders . ‘Ik had het gevoel dat we bang waren om te leiden in de wedstrijd’, zegt Piazza. In de beslissende vijfde set bracht hij Abdelaziz terug. Nu wist de hoofdaanvaller wel het verschil te maken.
‘Waarom dat eerder niet lukte, daar heb ik geen antwoord op’, zegt Piazza. Zonder Abdelaziz is Nederland een ander team. ‘Maar zo wil ik niet praten’, zegt de bondscoach ook. ‘Hij is een van de belangrijkste spelers ter wereld, maar uiteindelijk is het heel simpel: hij is heel belangrijk voor het team, maar zonder anderen kan hij ook niet de ster zijn. Alleen kun je niet spelen. Zijn teamgenoten hebben hem nodig, en hij hen. En ook zonder hem kunnen we een hoog niveau halen.’
Vertrouwen
In de kwartfinale van dinsdag wacht Italië, het volleyballand bij uitstek en de nummer drie van de wereldranglijst. Dat land is bovendien de regerend Europees kampioen en speelt in eigen huis. ‘Een van de beste teams van Europa dus. Het wordt weer een stap moeilijker dan hiervoor. Maar wij hebben in de poulefase ook een geweldig team getroffen’, zegt Piazza, doelend op Polen. Nederland wist toen een set te winnen, en verloor er een nipt. ‘Daar speelden we niet alle sets ons niveau, maar dat we dat een paar sets wel deden, geeft vertrouwen. Waarom zouden we niet gewoon denken: waarom niet?’
Hij bekijkt wedstrijd voor wedstrijd, stelt de coach. En tegelijkertijd kijkt het team al het hele seizoen verder vooruit. Naar de Olympische Spelen van volgend jaar in Parijs. Na deelname jarenlang als een ver-van-mijn- bedshow te zien, liggen er nu kansen. Door de mogelijke uitsluiting van Rusland en Frankrijk dat als gastland al geplaatst is. En door een nieuw plaatsingssysteem waarbij, naast een paar startbewijzen die te winnen zijn via drie olympische kwalificatietoernooien, vervolgens de wereldranglijst de laatste plaatsen bepaalt.
‘We hadden hier wat de wereldranglijst betreft alles te verliezen, maar niet veel te winnen, doordat Duitsland achter ons staat op de wereldranglijst’, zegt Piazza. ‘Maar bij elke gewonnen wedstrijd stop je punten in je zak. Dat hebben we nu dus ook gedaan.’
Gisteren vergat ik een belangrijke aanvulling op het begrip illusie erbij te vermelden, namelijk dat ‘we’ wel op weg zijn naar ‘het Werkelijke Leven in de geestelijke realiteit/werkelijkheid die wij in ons leven op aarde NIET kennen. Want als we die wel al kénden, hadden we op dit moment in het hier-en-nu op aarde niet geleefd en waren we al aan het leven in de multidimensionale sferen.
Daar gaan we pas écht verder ‘opklimmen’ naar de hogere regionen aldaar. Dáár bestaat eeuwig en oneindig leven, die hier tijdelijk is, omdat we eerst dit materiële leven als kenmerk van de aarde moeten hebben leren beheersen en dus ‘overwinnen’, om verder te kunnen groeien.
En ik voeg er nog een ander belangrijk aspect aan toe, te weten dat we in onze ‘gevangenschap binnen de materie’ blijven leven (via ‘wetmatige’ reïncarnatie), die ons kansen biedt om de gemaakte fouten in voorgaande levens op aarde te herstellen.
Kortom, deze perfecte goddelijke route naar eeuwige groei van ons geestelijke zelfbewustzijn, komt iedere mens(enziel) uit op de wegen binnen die multidimensionaliteit, ofwel eeuwig leven (zonder materiële aspecten van ieder leven op een stoffelijke planeet/zon-ster/maan/nevels).
Die horde van stoffelijkheid wordt dus alléén bereikt als we de ‘dualiteit’ (ofwel ‘afgescheidenheid die de universele eenheid(sgedachte/denken) blokkeert’ overwonnen hebben (de zg. verlichting van Boeddha van volkomen persoonlijke balans en harmonie in eigen denken en lichaam).
Deze verwoording in de vorm van een ‘formule’ is volgens mij ook de werkelijke betekenis van Boeddha’s Verlichting, ofwel de (persoonlijke) overwinnen op de ‘stof’, omdat er nooit meer een leven in die stof als ‘opdracht’ (namelijk de lessen die de stof voor de ziel in petto heeft) geleefd hoeft te worden vanwege de eigen overwinning op ‘de stof’ van de materie, die afwezig is in eeuwigheid van het werkelijke Leven. Die ‘lessen’ hebben we in het evolutietraject voor ieder mens (maar ook alle andere levende wezens, zoals dieren, planten en andere entiteiten) die je succesvol hebt doorlopen. Ik hoop dat ik nu duidelijker ben geweest!
Wat bezielt mij als metafysicus-gnosticus zoals ik mijzelf maar op dit moment zal benoemen in deze fase van het leven, mij nu ook ga verdiepen in het wezen van Kamphuis als voormalig lid van de gereformeerde zuil in ‘vrijgemaakte’ zin, als ik dat zo mag uitdrukken?
Welnu, twee jaar geleden heb ik hem meegemaakt als geniaal verteller en docent aan ‘The School of Life’ (Cursus ‘Filosofie in vogelvlucht’) in Amsterdam, omdat ik ook ingeschreven stond aan de OU voor de studie filosofie. Op dat moment een voor mij volslagen onbekende naam omdat ik een totaal andere achtergrond heb dan hij; bovendien een generatie ouder. Hij theoloog en filosoof, ik een ‘modern’ opgeleide politiek filosoof met een staatsrechtelijke achtergrond en een vooropleiding sociologie (en de revolutionaire jaren ’60/70 meegemaakt als aankomend student).
De storm die Lammert in zijn leven heeft meegemaakt heb ik ook ervaren en als potentiële storm ‘meegekregen’ omdat ik tegen de trends van mijn opvoedingsachtergrond (seculiere ouders uit ambtelijke kring en dus ‘burgerlijk’ ingesteld) ben meegegaan in de ‘Flowerpowerperiode’ waardoor ik mij aangesproken voelde, en daardoor mijn nieuwetijdsbewustzijn kon gaan ontwikkelen, erg tegen de zin van mijn ouders in dus. Hetzelfde generatieconflict als Lammert dus.
Dit vastgesteld hebbend, ben ik nu ten aanzien van dezelfde Lammert in een ‘spagaat’ aanbeland vanwege het dilemma dat ik uiterst veel respect heb gekregen voor de didactisch-filosofische kwaliteiten van Kamphuis, maar geestelijk-spiritueel een heel andere richting ben ingeslagen, namelijk vanuit een opvoedingsachtergrond zonder godsdienstige zuil (zoals aangegeven ben ik sociologisch gesproken een ‘seculiere burger’) me gevormd via spirituele organisaties als bijvoorbeeld de Rozenkruisersorde en soortgelijke instituties, naar een eigen gnostische overtuiging gegroeid zodat de Nag Hammadi-boek(werken) permanent bij mij op het werkbureau ligt en daar dagelijks uit lees. Ik ben dus samengevat een ‘gnostisch-christen’, én sta dus volkomen ‘buiten de christelijke instituties’. En toch hoop ik ooit een boek over de metafysica ‘vanuit christelijk perspectief’ te gaan publiceren en kom dan natuurlijk weer in aanraking met Kamphuis, maar niet om theologische twisten uit te werken maar op zoek naar wederzijds respect en mogelijkheden om een consensus te bereiken. Dat is in mijn perspectief niet onmogelijk – niet mogelijk op dit moment -, maar wat wel mogelijk is het volgende uitgangspunt van ‘potentiële’ gesprekken die ik in de nabije toerkomst met hem hoop te gaan voeren vanwege het onderlinge respect die wij voor elkaar voelen en ervaren; in dat geval kom je ‘altijd wél’ tot een interessante verdieping van het eigen denken.
En omdat ik nu wacht op de aankomst van zijn nieuwste boek, heb ik het boek ‘Vrijgemaakt?’ uit mijn boekenkast gehaald omdat het mijn gewoonte is om lezingen/cursussen die ik bijwoon, altijd ook boeken van de betrokken auteurs aanschaf om te bestuderen. Op die manier heb ik een redelijk complete bibliotheek aangelegd, hetzij in de vorm van 2e handsboeken, dan wel gekopieerd van bibliotheken. Tot slot van deze inleiding: hij is op de hoogte van mijn mystieke/metafysische belangstelling (vanuit een soort kennismakingsronde waarom we als deelnemers ons hadden aangemeld), maar heeft daarover, zoals hij later erkende zijn twijfels en, zoals ik ervaren heb, ook zijn angstgedachten. Want ja, voor hem volslagen onbekend terrein, … en eigenlijk ‘des duivels’. Zodat ik aan mijn eerste stelling toekom: Alles in dit leven is een illusie, zoals ook het hindoeïsme en boeddhisme leren. In die zin voor mij betekenisvol dat dit ‘voor mij’ betekent dat alle ervaringen die wij als mensen (hier en op andere planeten) tot doel hebben om ons tot goddelijke scheppers te ontwikkelen (met het bereiken van de verlichting als tussenstation), en daarmee ook in staat zijn om ‘zelfscheppend’ op niveau (beeldend kunstenaars op beginnend niveau) te worden, zowel wat het eigen persoonlijke leven, als wat betreft het scheppen op hoger geestelijk niveau, het scheppen van nieuwe planeten- en zonnestelsels en, nog hogere ‘universa’ omdat het Leven oneindig en Eeuwig is. Dat betekent ook dat deze potentiële aanleg van ieder mens zo ingrijpend anders is dan alle bestaande opvattingen en (theologische én astronomische) theorieën ons leren, dat ieder mens ooit zal ontdekken dat deze toekomstige transformatie alleen kan worden meemaken als je een ‘meester’ Zenbeoefenaar bent geworden. Mystiek is dus een ‘Zengebeuren’ en metafysica is de brug tussen de materiële en immateriële wereld, ofwel het onderscheid tussen de driedimensionale- enerzijds en de multidimensionale werelden anderzijds.
‘Maar ik heb je liever in de crisis met God, dan eruit zonder God.’
*In mijn vocabulaire komt het woord (ofwel de persoonsnaam) God niet voor omdat die betrokken kosmische Energie dusdanig boven het menselijk verstand uit verheven is, dat iedere ‘naam’ misplaatst zou zijn (want voor ons niet te bevatten). Je kunt het alléén invoelen en ervaren, want binnen de (Zen)meditatie is het verstand ‘uitgeschakeld’. Daarom is er geen naam te geven aan het Opperwezen – of in mijn beleving ‘Oppergod(en) die louter collectieve goddelijke Energie is. Dus is het citaat van Emerson, hoe beroemd hij ook was, ongeldig.
De vertegenwoordiger van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt kijkt me met betraande ogen aan. (…).
Het ‘verraderlijke is dat we zeggen dat de verzuiling achter ons ligt, maar de zuiltjes van nu, de bubbels* waarin we leven, zijn nog beperkender en verstikkender’. – Dat stelt de mystieke agnost Lammert Kamphuis. Zijn nieuwe boek Verslaafd aan ons eigen gelijk, met op de cover het woord eigen verpakt in een glanzende bubbel, is net uit. De wereld waarin Kamphuis opgroeide, bleek een zorgvuldig afgesloten zuil: Kampen, het Mekka van de vrijgemaakten, waar zijn vader net als zijn opa professor dogmatiek was. ‘Een pleidooi voor perspectivische lenigheid’.
*Aan dit citaat in de openingszin is al duidelijk dat de auteur geen politicoloog is omdat bij die specialisten consensus bestaat dat de zuilenmaatschappij voorbij is en dus niet meer bestaat, en dus is het veronderstelde ‘verraderlijke’ (karakter) onjuist en misplaatst. Er is in mijn politiek-evolutionaire denken sprake van een transformatie of transitie van de grove vorm van zuilen van voorheen, een individualistische vorm is weergekeerd, zonder die kerkelijke én seculier ideologische gezagsvormen. En dus is de kerkelijke dogmatiek (van katholieke en evangelische of reformatorische huize) verdwenen en in plaats daarvan en bevorderd door de nieuwe sociale medianieuwsvormen, die in flitstempo opvattingen en meningen de wereld kunnen rondsturen. Dat heeft, zoals we allemaal gemerkt hebben, een enorme stroom aan ongefundeerde en ongetoetste meningen in het leven geroepen waar de mensheid alleen maar in verwarring door wordt gebracht. En vinden complete propagandaoorlogen voor, versterkt door dronesbombardementen. Onvergelijkbaar met voorafgaande oorlogen. Hiermee is het wereldbeeld compleet veranderd. Evolutie heet dat.
‘Het besef dat er alleen vragen zijn, waar alles mogelijk is en niets zeker.
Die stap was voor mij de gang naar het paradijs. Ik vierde de vragen.
Wat een bevrijding. Zuurstof.’
(Lammert Kamphuis)
*De formulering dat er ‘alleen vragen zijn, waar alles mogelijk is en niets zeker’ kan niet als oplossing worden gezien omdat alleen al het motto ‘alles mogelijk en niets zeker’ alleen maar door analytisch en hogergeschoolde burgers’ begrijpelijk is, maar voor de praktisch geschoolde medeburgers een onbegaanbare weg, want psychosen opleverend. Vandaar alle burn-outklachten vanwege machteloosheid en een slecht onderwijsklimaat.
Kamphuis is hoofddocent bij The School of Life** in Amsterdam. Een pleidooi voor perspectivische lenigheid is de ondertitel van Verslaafd aan ons eigen gelijk. Hierin stelt hij dat onze samenleving meer en meer gaat lijken op de dogmatische kerk waaruit hij zich bevrijd heeft. Met pijn en moeite brak hij los uit de zwart-wit wereld van zijn jeugd (de vrijgemaakte kerk) en hoopte een wereld te vinden waarin mensen minder zwart-wit denken.
‘Er is weinig aandacht voor nuance en steeds minder begrip voor andersdenkenden. In Verslaafd aan ons eigen gelijk stelt Kamphuis filosoferen voor als training om de wereld vanuit meerdere invalshoeken te bekijken.’
(Uit: Verslaafd aan ons eigen gelijk)
*Ook dit citaat is ‘interessant’ omdat er weer sprake is van tegenstellingen die blijven botsen: ‘weinig aandacht voor nuance en steeds minder begrip voor andersdenkenden’. Er bestaat wat mij betreft het maatschappelijke kenmerk dat ‘genuanceerd denken’ passend is bij hoger-opgeleiden en afwezig bij minder hoogopgeleiden. Niet hun schuld maar een uitvloeisel van karaktereigenschappen van ‘scholieren’ die door sociale of familieomstandigheden minder intellectuele aanleg en ambitie hebben kunnen ontwikkelen dan generatiebepalende achtergronden en relatienetwerken. De ‘natuurlijke’ tegenovergestelde is ‘minder begrip voor andersdenkenden’. Dit zijn dus psychisch bepaalde factoren die niet meetbaar zijn en dus in het (onderwijs)beleid niet meegenomen worden en mogelijk pas op korte termijn worden opgelost en weggewerkt door digitale vormen van onderwijs waar geen toelatingsdiploma’s noodzakelijk zijn. Dan pas treedt een verstandelijke nivellering of gelijktrekking van ontwikkelingsomstandigheden – gelijktrekking – plaats.
‘Mystieke agnost’ noemt de auteur zich sinds een paar jaar, omdat het niet-weten bij hem past. In een interview in Trouw zegt hij: ‘Ik heb van huis uit een overdosis zeker weten meegekregen.’ Hij ziet zich de laatste jaren echter terug in een samenleving die steeds meer gaat lijken op de kerk waarin hij opgroeide.
*Waarom is ‘mystieke agnost’ een contradictie? Omdat ik mystiek omschrijf als een niet-rationeel denkproces, via beelden of stilte-creativiteit zodat het verstand bewust op ‘stilstand’ wordt gezet om het ‘gevoelsdenken’ vanuit het hart de ruimte krijgt om zich te ‘manifesteren’ of kenbaar te worden. Maar hiermee kan de tegenstelling met het begrip ‘agnost’ nog niet direct beantwoord worden. Als Wiki geraadpleegd wordt wat mij betreft wel iets anders duidelijk vanuit de volgende uitleg: “’Agnosticisme: Iemand die geen kennis heeft’, maar dit is te kort door de bocht, omdat er niemand is die geen kennis heeft. Dat kan de betekenis van agnosticisme dus ook niet zijn. Daarom de volgende toelichting waaruit veel meer duidelijk wordt:
‘Het agnosticisme is de filosofische bedenking dat kennis van (een) hogere macht(en) niet zeker kan zijn, omdat deze niet (met de wetenschappelijke methode) te bewijzen is. Een agnost is iemand die geen overtuiging heeft jegens het wel of niet bestaan van (een) bovennatuurlijk(e) macht(en). In de negentiende eeuw ontstond de term agnosticisme als noemer voor de overtuiging dat de kenbare werkelijkheid geen aanleiding geeft om het bestaan van God te veronderstellen.[1] Het agnosticisme is de filosofische bedenking dat kennis van (een) hogere macht(en) niet zeker kan zijn, omdat deze niet (met de wetenschappelijke methode) te bewijzen is. Een agnost is iemand die geen overtuiging heeft jegens het wel of niet bestaan van (een) bovennatuurlijk(e) macht(en). In de negentiende eeuw ontstond de term agnosticisme als noemer voor de overtuiging dat de kenbare werkelijkheid geen aanleiding geeft om het bestaan van God te veronderstellen.[1] Een aanhanger van het agnosticisme is een agnost of agnosticus, meervoud agnosten respectievelijk agnostici. ‘Ik doe, net als [de Australisch-Engelse singer-songwriter] Nick Cave, op z’n minst alsof er een waarheid is. Een waarheid met een voorlopig karakter, een samenleving kan niet helemaal zonder. Anders kun je niet meer zeggen welke uitspraken de werkelijkheid benaderen, en welke niet. Ik ben dus niet echt postmodern.’ (Trouw)
*Kortom, uit deze passage zijn wat mij betreft de volgende kernmerken te ontlenen:
1. Agnosticisme kan niet aan een wetenschappelijk dogma gekoppeld worden zoals hierboven vermeld staat: ‘niet met de wetenschappelijke methode te bewijzen is’, want dit dogma kan worden omschreven als het bestaande wetenschappelijke paradigma dat alles materieel meetbaar en toetsbaar te zijn; maar wat als er méér bestaat dan alleen de ons bekende zichtbare objecten? Dat staat de wetenschap voor schut. En het is mijn stellige overtuiging dat binnen twee (volgende) generaties wetenschappers al sprake is van een nieuw paradigma, te weten dat ons blikveld groter kan worden door al datgene wat moderne apparatuur voor ons zichtbaar maakt en dat zal ook gezien de ontwikkelingen in het veld van de kwantummechanica, dat/die haaks staat om de moderne fysica, tot heel bijzondere uitkomsten en nieuwe wetten gaan leiden.
2. ‘Een agnost is iemand die geen overtuiging heeft jegens het wel of niet bestaan van (een) bovennatuurlijk(e) macht(en).’ Binnen het huidig bestaande theologische paradigma is de godheid of schepper die binnen de christelijke kerken ‘God’ wordt genoemd (en parallel hieraan JHWH binnen het jodendom of Allah binnen de islam) persoonsnamen en dus persoonlijkheden. Maar binnen de spiritualiteit bestaat de overtuiging dat de hoogste scheppende macht nooit een persoonlijkheid kan zijn maar een Objectieve OerIntelligentie die uit Subjectieve Oerstof de Macht en Kracht heeft om vanuit die scheppings-Energie stoffelijke subjecten te creëren en vormen. Dat betekent dat via dit ‘alternatieve denken’ een ander godsbeeld ontstaat dat nooit door de materieel georiënteerde wetenschapsbeoefenaren kan worden weerlegd of simpelweg beantwoord. Schaakmat heet dat in de sportieve wereld.
3. Dat éen agnost iemand is die geen ‘overtuiging heeft jegens het wel of niet bestaan van (een) bovennatuurlijk(e) macht(en)’, is kortom zijn eigen probleem, omdat de overgrote meerderheid van de mensheid ofwel de opvatting huldigt dat er een (persoonlijke) God bestaat, of een – vanaf heden – in aanvulling hierop van een persoonlijke God een bovenpersoonlijke (én daarom een metafysische) Scheppings-Energie en de geestelijke vorm van Energie/Macht/Kracht erkent, dat ér geen plaats is voor welke oude vorm van godsbeelden dan ook.
‘Aan Trouw vertelt hij dat je zelf de betekenis van je leven moet zoeken en in je eentje vormgeven. Het individualisme is een bevrijding, maar dat blijkt niet het hele verhaal. Het zorgt ook voor verharding van de maatschappij. Er staat veel spanning op.
*Dat zijn de gewone evolutieprocessen!
‘Daarom begrijpt Kamphuis de aantrekkingskracht van levensbeschouwelijke gemeenschappen wel. Niet de traditioneel-godsdienstige, maar groepen ‘die niet de waarheid hebben gevonden, maar samen zoeken naar zin, heel lenig’.’ (Trouw)
*Nu weer in herhaling: groepen ‘die niet de waarheid hebben gevonden, maar samen zoeken naar zin, heel lenig’ dient gecorrigeerd te worden: Op aarde bestaat geen ‘absolute waarheid’ want die bestaat alleen in de volmaakte godenwereld. Mensen kortom die de energetische godsenergieën hebben ontdekt, ‘weten’ ook sinds die ontdekking dat die scheppingskaracht in ieder mens ‘latent’, of ‘geactiveerd’ bestaat!
In Verslaafd aan ons eigen gelijk vertelt Kamphuis over een bubbel in de hemel. Petrus verwelkomt daar mensen en geeft ze een rondleiding.
*Er bestaat géén ‘bubbel in de hemel’ omdat die werkelijke hemel écht volmaakt is en dus logisch gesproken geen menselijk veronderstelde bubbels KUNNEN bestaan omdat hij als ‘aardse’ en dus ‘onvolmaakte’ mens de verlichting nog niet bereikt heeft en dus nog geen kennis heeft van die ‘volmaakte’ inzichten, die radicaal anders zijn vanwege – de nog onbekende – 5D, dan de stoffelijke 3D-mens. Er moet dus in de toekomst een onderscheid worden gemaakt tussen diverse verschillende dimensies die afgestemd zijn op iedere mensenziel. Hoe hoger de mens spiritueel ontwikkeld is, hoe hoger de geestelijke gevorderdheid waarbij de persoonlijke afstemming gebaseerd isop de trillingsfrequentie van de eigen ziel. op die manier kunnen er volmaakte mensen op aarde rondlopen die echter onzichtbaar zijn voor mensen die nog niet zover zijn.
‘Nadat ze langs een dichte deur met een stiltebord daarop zijn gelopen, wordt de vraag gesteld waarom ze daar niet mochten praten. Petrus legt uit: ‘Daar zitten gereformeerd-vrijgemaakten. Zij denken dat ze hier alleen zijn’.’ (Uit: Verslaafd aan het eigen gelijk)
* Januari 2023: 3,96 miljard mensen (altijdbekend.nl)
** In 2014 opgericht door de Britse filosoof Alain de Botton als ‘apotheek van de geest’.
Bronnen:
* Verslaafd aan het eigen gelijk| Lammert Kamphuis | Verkrijgbaar als paperback, e-book en luisterboek. (Zoek een boekhandel in de buurt)
* Trouw | Als je lenig in denken blijft, maakt dat het samen leven soepeler’ | 25 augustus 2023
Filosofische bestseller – In oktober 2020 verscheen kwam de uitgebreide crisis-editie van Lammerts bestseller Filosofie voor een weergaloos leven uit. (Eerste editie in 2018). In achttien prikkelende thema’s laat Lammert zien hoe filosofie behulpzaam is in het alledaagse leven. Inmiddels ligt de twaalfde druk van dit boek in de winkels.
Lammert Kamphuis (1983) is geboren in Voorburg. Na in Zwolle het gymnasium te hebben afgerond, is hij afgestudeerd in de filosofie aan de Universiteit Utrecht, in de theologie aan de Theologische Universiteit in Kampen en heeft een eerstegraads docentenbevoegdheid gehaald aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Na zijn studies is hij begonnen als docent filosofie op middelbare scholen, hogescholen en universiteit.
Het gaat in de kerk te weinig over de hel, vindt theoloog Arnold Huijgen. ‘De hel is er om te troosten’
Bas Meeuse, Nederlands Dagblad, 1 september 2023
INTERVIEW | Nadat hij protestanten twee jaar geleden uitdaagde om het vaker over Maria te hebben, gooit theoloog Arnold Huijgen nu een nieuwe knuppel in het kerkelijke hoenderhok. Het gaat daar te weinig over de hel, vindt hij.
*Oude dogmatiek…
Buiten de kerk is de hel volgens de christelijk-gereformeerde hoogleraar terug van weggeweest. ‘De mensheid is hard op weg naar de hel’, zo begint hij vrijdag dan ook zijn rede bij de opening van het academisch jaar aan de Protestantse Theologische Universiteit.
De gedesillusioneerde mens: In een wereld waarin mensen gedesillusioneerd zijn door het verlies van morele en andere culturele waarden in globalisering en secularisatie, zoekt men dus opnieuw houvast in religie, spiritualiteit en filosofie. Dat dit ook problemen geeft is te zien in de manier waarop men met deze bewegingen omgaat. Ook religie en spiritualiteit kennen hun eigen illusies en het is misschien goed om eens te kijken waar de mens oorspronkelijke ideeën vandaan heeft.
Veel mensen die nu opnieuw zoeken in wat net is opgesomd, hebben een geromantiseerde gedachte of een fantasie over wat het goddelijke zou kunnen zijn. Het culturele erfgoed van het land of de omgeving waarin we wonen speelt hierbij een belangrijke rol. We willen ergens bij horen want dat geeft houvast in een onzekere wereld. Het is dus in veel gevallen (zeker in de fundamentalistische bewegingen) vaak iets wat alleen maar structuur en houvast geeft.
Geloof in (kosmische) Intelligentie: ‘Het merendeel van de mensheid gelooft in een intelligentie, een kracht, een energie, of een (energetisch) wezen, die de mensheid leidt, en die meewerkt aan de creatie van het leven op aarde.
Religies en godsdienst vallen onder de noemer ‘geloof’, een woord dat in die zin een eigen betekenis heeft gekregen die er niet is. Geloof betekent in werkelijkheid dat we als mens hierover twijfels hebben. We geloven iets, vaak omdat we dat zo willen, maar in werkelijkheid weten dat we het niet zeker. Daarom gebruiken we de uitdrukking ‘ik geloof in God’ in plaats van ‘ik weet dat de Bron er is’. Er is een fundamenteel verschil tussen deze twee zinnen. Dat betekent dat het merendeel van de mensheid dus een geloof heeft in de bron of een goddelijk wezen, maar het uiteindelijk niet zeker weet.
[Bron: Jaap Hiddinga, Goddelijk bewustzijn in de mens. 2022; 7]
Van waar komt het heil in een samenleving die God gedood heeft? (Redactie Nieuw Wij, 8 juni 2023)
Met een INTERVIEW van Rob Riemen, juni 2022
[Rob Riemen vertelt waarom hij 17 juni het debat over de grote vragen des levens organiseert]
Rob Riemen, oprichter-directeur van het Nexus-instituut
“We zien steeds meer demagogen aan de macht komen. De vraag die we zullen moeten zien te beantwoorden: welke waarden cultiveren we nou eigenlijk echt?” Dat zegt oprichter-directeur Rob Riemen van het Nexus-instituut. Op 17 juni organiseert hij de jaarlijkse Nexus-conferentie in Amsterdam, toegankelijk voor wie maar wil komen, met bovendien een fikse korting voor NieuwWij-nieuwsbrief-lezers, over de toekomst van de westerse beschaving. “Als het ons ideaal is om een democratie te vormen, dan moeten we wel weten wat dat is, wat dat inhoudt en wat de voorwaarden zijn waaronder die kan bestaan.”
“De Nexus-conferentie van dit jaar wordt een buitengewoon spannende bijeenkomst”, zegt Riemen. “Aansluitend bij het vijftigjarig bestaan van het Van Gogh Museum hebben we gekozen voor het thema ‘Nietzsche and Van Gogh Discuss the Future of Western Civilization’. In twee gespreksrondes in een eigentijds decor op het podium van de Nationale Opera stellen we twee hoofdvragen. Wat is er uitgekomen van de voorspelling van Nietzsche dat we twee eeuwen van nihilisme tegemoet zouden gaan en wat betekent dat? En wat heeft de zoekende, hopende, strevende houding van Vincent van Gogh in deze tijd te bieden: is zijn drukbezochte museum op het Museumplein een grafkamer met kunststukken die – een beetje zoals mummies in een piramide – een voorbije tijd reflecteren die weinig meer met de onze van doen heeft, of is het juist een kamer met schatten die ons leven kunnen verrijken?”
*Nietzsche was inderdaad de eerste die de knuppel in het hoenderhok gooide vanwege het verkeerde godsbegrip binnen de christelijke gemeenschappen. De persoonlijke god bestaat niet en alleen daarom is het boeddhisme ook een religie zonder godsbeeld. Heel verstandig dus. Meer wijsheid dan de monotheïstische religies als jodendom, christendom en de islam.
Ik zie de beide heren hier op de conferentieafbeelding staan. Maar Nietzsche en Van Gogh: dat lijkt mij toch een onwaarschijnlijk duo.
(Lachend:) “Je hebt gelijk dat het onwaarschijnlijk is. Friedrich Nietzsche, de besnorde Duitse filosoof, en Vincent van Gogh, de rossige Nederlandse schilder: ze leefden weliswaar in dezelfde tijd, maar ze hebben elkaar nooit ontmoet, behalve dan op deze met artificial intelligence gemaakte afbeelding én in onze verbeelding.
Het verhaal waarmee ik de conferentie en de thema’s introduceer, begint ermee dat ze elkaar ontmoeten in het hiernamaals, in een krankzinnigengesticht. Tot hun beider verrassing en verwondering hebben ze veel gemeenschappelijk (beiden zoon van een dominee, beiden weinig succesvol tijdens hun leven, beiden op enig moment opgenomen in een inrichting) en ze raken bevriend met elkaar.
“Wat schoon is, is slechts de schoonheid van shampoo: het ruikt lekker en het reinigt eventjes, maar het glijdt van je af en er blijft niets van over”
Maar ze komen er ook achter hoe verschillend ze kijken naar de wereld en de mensheid, en naar wat er is gebeurd met ons beschavingsideaal. En voordat Nietzsche weer een migraineaanval krijgt en wegloopt, zegt hij tegen zijn nieuwe vriend: vergis je niet, Vincent, als jij en jouw kunst echt enige invloed zouden hebben op de wereld dan had die er anders uitgezien, maar ze hebben van je werk commerciële kitsch gemaakt. Ik, Nietzsche, heb gelijk gekregen: de westerse beschaving cultiveert geen absolute morele waarden meer, want er is geen waarheid, er is geen goedheid, en wat schoon is, is slechts de schoonheid van shampoo: het ruikt lekker en het reinigt eventjes, maar het glijdt van je af en er blijft niets van over.”
*Ook hiermee had Nietzsche ongelijk vanwege de bewering dat de westerse beschaving geen absolute morele waarden meer cultiveerde, aangezien gewone morele waarden wel degelijk óók bestonden in zijn tijd, want die hebben altijd bestaan, maar alleen niet meer in ‘absolute’ zin. Dat zou ook een dwaasheid zijn geweest: iedere tijdgebonden waarde heeft een ‘beperkte looptijd’ omdat ze aangepast dienen te worden als de maatschappij aan het veranderen is. Maar alle bekende waarden als rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid zijn eeuwig geldig, maar ze bestaan omdat zonder zelfcorrectie de mens er misbruik van maakt.
Is dat zo? Ik hoor tegenwoordig juist vaak de woorden ‘moreel kompas’ als belangrijkste eigenschap voor bestuurders, ‘waarheidsvinding’ om nepnieuws te voorkomen, en meer dan onze grootouders kunnen wij van schoonheid genieten – in concertzalen en musea, maar ook via het scherm van onze smartphone!
“Dat is zeker waar. Maar de vraag is: cultiveren wij deze zaken als de meest belangrijke waarden in onze samenleving? Is onze samenleving er tot in haar vezels op gericht om ieder, individueel en gezamenlijk, te laten streven naar het doen van het goede, het leven in waarheid, het scheppen van schoonheid en het laten geschieden van gerechtigheid? Te vaak lijken nut, efficiëntie en amusement het te winnen. En denk ook aan het relativisme van ‘dat is jouw waarheid’.
Wat Nietzsche uitlegt, is dat als er geen absolute waarden als waarheid, goedheid, schoonheid meer kunnen bestaan, omdat het geloof in metafysische waarden is opgegeven, en als er daardoor eigenlijk geen hoop en geen verlossing meer bestaan, je slechts dit overhoudt: de wil tot macht. Degenen die de macht hebben, bepalen hoe de wereld eruit zal zien. En wanneer heb je macht: als kwaliteit wordt vervangen door kwantiteit; als je bijvoorbeeld het meeste geld, de meeste aanhang of het grootste leger hebt.
Aquarius 
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.