Als we echt iets aan klimaatverandering willen doen: geen productie van elektrische auto’s #Tsjernobyl

24 maart 2019 / http://uitjebewust.nl/

De hetze over het klimaat loopt hoog op. Iedereen is bang dat zijn of haar toekomst of die van hun (toekomstige) kinderen in gevaar is door wat er zich nu in de wereld afspeelt. Klopt helemaal! Als we zo doorgaan met ons door de maatschappij aangewakkerde consumptiegedrag, dat gebaseerd is op hebben, hebben, hebben ten koste van alles en iedereen, zullen dieren die we als mens een waarde hebben gegeven (waaraan geld te verdienen is) en de mensheid de planeet gaan verlaten. Daar waar geld verdienen de basis vormt, is de mensheid bereid plunderingen uit te voeren. Ook al verdwijnen hierdoor levensvormen die de balans van het mega grote ecosysteem Moeder Aarde in stand houden. Moeder Aarde zal voortleven en zichzelf herstellen. En heel eerlijk gezegd, heeft ze hier meer kans toe zonder de mens dan met.

Het beeld dat is gekweekt als het om milieuvriendelijkheid gaat en de maatregelen die daaraan geplakt zijn, geven de mens het gevoel dat ze goed bezig zijn. Bijvoorbeeld door de elektrische auto, zonnepanelen, windenergie, enz. Hier moet een en ander rechtgezet worden.

Als we echt iets aan klimaatverandering willen doen, dan zal er gebruik gemaakt moeten worden van wat er al in zijn natuurlijke vorm is en waarbij Moeder Aarde NIET verder geplunderd hoeft te worden.

Accu’s

Als er iets niet natuurlijk is, dan is het een accu. Er verschijnen nu steeds meer producten waarbij een zwaardere accu nodig is dan voorheen. Daarnaast komen er nieuwe producten op de markt die allen een accu nodig hebben om ze te laten functioneren. De elektrische auto, de elektrische fiets, speelgoed, gadgets als smartwatches, enz. Een accu is niets anders dan een batterij. Als we iets aan klimaatverandering willen doen, dan moeten we als mensheid deze nieuwe producten NIET KOPEN. Ten eerste wordt Moeder Aarde enorm geplunderd van grondstoffen, zoals zout en andere zeer schaarse (edel)metalen. Haar ecosysteem heeft niet voor niets zoutvlakten. Die hebben een functie in het geheel. Massaal verdwijnen deze nu doordat de mensheid is voorgespiegeld dat elektrisch rijden fantastisch is tegen klimaatverandering. Niets in minder waar dan dit. De productie van de elektrische auto is vele malen vervuilender dan wat er nu rondrijdt. Als je de hele keten doorloopt van het winnen van grondstoffen, het water dat verspild wordt en de fabricage dan is de footprint ronduit schandalig te noemen. En de mens maar denken dat hij goed bezig is.

Ten tweede kunnen we niets met de afgedankte accu’s. We weten niet wat we met de zuren moeten doen. We kunnen ze niet teruggeven aan de natuur, want die wordt hierdoor compleet verwoest. Voor hergebruik is geen alternatief voorhanden. Het enige dat overblijft is afval, dat schadelijk is voor alles wat leeft. Moeder Aarde raakt dus steeds verder leeg en kaal, zonder dat daar iets voor in de plaats komt. Zoutvlaktes liggen op plaatsen waar zij bijdragen aan het ecosysteem. Als deze vlakten verdwijnen, heeft dat klimatologisch verstrekkende gevolgen en we zijn hard op weg.

De mensheid beheerst de kunst sneller iets te kunnen afbreken dan dat de natuur het weer kan herstellen.

In stand houden

De enige reden waarom deze ontwikkelingen met veel enthousiasme aan de man worden gebracht, is omdat er oude systemen achter zitten die alleen het oogmerk geld verdienen hebben ten koste van alles en iedereen. Stel dat we zelf onze energie zouden kunnen opwekken? Dan hebben de energiemaatschappijen geen inkomen meer en dus geen bestaansrecht. Paniek in de tent. Hoe houden we wat we hebben in stand? Door zogenaamd milieuvriendelijke oplossingen te lanceren waardoor de mensheid in ieder geval evenveel of het liefst nog meer energie gaat gebruiken. En waar moet die energie vandaan komen? Gewoon van de vervuilende, ziekmakende, plunderende kolencentrales, zodat die actief blijven en kunnen doorgaan met het verzieken van de planeet.

Windmolens

.Is wind de oplossing om energieneutraal bij de dragen? Op zich is er niets mis met windenergie. Wind is van nature aanwezig en daar mogen we gebruik van  maken. Wat de mensheid is vergeten of misschien nog niet kán weten, is dat windmolens aan de ene kant wind vangen en het aan de andere kant weer afgeven alleen dan een tandje zwaarder als het om thermiek gaat. Denk aan de motor van een vliegtuig die aan de ene kant lucht aanzuigt om uiteindelijk de voortstuwende kracht te krijgen om op te stijgen. Wat gebeurt er met het klimaat als windenergie ons winden oplevert waar het land van uitdroogt en het water verdampt? Als je de was buiten hangt is die in de wind zo droog toch? Grote windmolenparken beïnvloeden het weer. De wolkvorming, de regenval, of juist droogte.

Worden we voorgelogen door de industrie en experts? r

Hogedruk- of lagedrukgebieden worden intenser doordat deze nu ook laag in de atmosfeer beïnvloed raken. Het weer wordt nog onstuimiger, intensiever en onvoorspelbaarder. Dit kan door windparken op het land of in zee desastreuze gevolgen hebben.

Zonnepanelen

Voor zonnepanelen geldt eigenlijk hetzelfde als voor accu’s. De grondstoffen die hiervoor gebruikt worden, plunderen de aarde. Daarnaast is er nog een neveneffect. Zonnepanelen (en warmtepompen met hun brommende aandrijving ook) beïnvloeden het energetische ZIJN van mens en dier. De straling die van deze panelen afkomstig is, is zeer schadelijk. Daar is de mensheid nog niet achter, maar het duurt niet lang meer of de relatie zal gelegd worden tussen ziektes en zonnepanelen in de directe omgeving. Onze daken zijn niet bestand tegen deze straling, die dwars overal doorheen gaat en als het regent, spoelt er van alles de aarde in. Het is net als in Tsjernobyl. Daar bloeit de natuur gewoon door, maar geen mens of dier kan er leven door de onzichtbare, maar inmiddels wel meetbare radioactiviteit. Door zonnepanelen toe te passen, dragen we dus totaal niet bij aan het behoud van ons leven op deze planeet. Het wordt er eerder steeds meer onmogelijk door. 

Van plastic naar papier?

Papier komt van bomen. Bomen zijn de longen van Moeder Aarde en zetten CO2 om in zuurstof, waardoor alles wat leeft kan ademen. Bomen (en planten) zijn prachtige natuurlijke fabrieken. Ze maken ons leven en dat van alles wat zuurstof nodig heeft, hier op aarde mogelijk. Lees goed. Bomen hebben CO2 nodig!

In een wereld zonder CO2, overleven bomen en planten niet. Het gaat om de balans en die is ver te zoeken. Zeker nu er ook massaal gezonde bomen gekapt worden om het 5G-netwerk uit te kunnen rollen. Te veel CO2en te weinig bomen is ongezond. Andersom niet. Bij te veel bomen en te weinig CO2 vindt natuurlijke selectieproces plaats, waarbij de zwakste bomen het niet zullen redden.

Bomenkap voor welk doel dan ook, moet op deze aarde zoveel mogelijk voorkomen worden. Als we plastic bannen, is het meest logische alternatief om te verpakken papier of karton. Wat de vraag naar bomenkap stimuleert. Geen best alternatief. Tenzij we leren al het papier en karton dat al op onze planeet aanwezig is te recyclen en te hergebruiken, totdat dat niet meer mogelijk is. Op dat moment kan het dienen als brandstof die ingezet kan worden voor diverse doeleinden.

Plastiminderen (link: http://uitjebewust.nl/definitie-plastiminderen/ )

Toch moeten we plastiminderen met zijn allen. Daar waar plastic geen toegevoegde waarde heeft, het gewoon weglaten. De maatschappij is wat betreft plastificeren koekwous geworden en daar zijn we het met zijn allen over eens, alleen we blijven gewoon kopen. Papier hoeft vaak niet de verlossende vervanger te zijn. Er zijn zoveel meer milieuvriendelijke alternatieven mogelijk. Denk aan her te gebruiken zakjes, potten, blikken, enz.

Afval re-re-recyclen

De mensheid zou zich nog veel meer mogen toeleggen op recycling. Niet 1 ronde, maar meerdere. Dus maak je van plastic een bank, wat gebeurt er met die bank, nadat deze zijn functie niet meer kan vervullen. Maak je schoenen van plastic, wat gebeurt er met die schoenen als de zolen versleten zijn? Gaan ze dan terug de keten in om te worden gerecycled? Of liggen ze alsnog op de afvalhoop? De mensheid wordt gevraagd om verder te denken dan 1 ronde en hier passende oplossingen te bedenken. Omdat bedrijven vooral zijn gefocust op het gewin van de eerste ronde, nemen ze hun verantwoordelijkheid niet voor de volgende. Terwijl die juist mede verantwoordelijk is voor de grote impact op het klimaat en de gevolgen daarvan.

Vergeten

Op deze planeet is zoveel afval aanwezig dat we er geen raad meer mee weten. We zijn helemaal vergeten dat we vroeger helemaal een afval kenden. Natuurlijke materialen werden gebruikt, hersteld en hergebruikt, totdat er geen gebruiksfunctie meer was. Op dat moment kon het item teruggegeven worden aan de natuur, want daar kwam het ook vandaan. Om een voorbeeld te geven: van elk dier werd alles gebruikt. Het vlees als voedsel voor mens en dier. De huid werd verwerkt tot onderdak, kleding, schoeisel, beddengoed, kussens, enz. De ingewanden werden niet weggegooid. Er werden trommels van gemaakt of ballonnen voor de kinderen. Botten, hoorns en hoeven deden dienst als messen, versierselen, kookgerei, naalden, enz. Er was geen wegwerpmaatschappij, want je was blij met en dankbaar voor alles wat Moeder Aarde jou gaf.

Door de intrede van geld en technologie en daaraan verwant chemie is hier verandering in gekomen. Ontwikkeling is nooit slecht, alleen zijn we helemaal kwijt dat er een natuurlijke keten in stand gehouden dient te worden die circulair is. Dat zoveel betekent als je onttrekt iets uit het systeem, maar je geeft er ook iets aan terug. Kanttekening hierbij is dat dat ‘iets’ dan iets moet zijn waar de keten baat bij heeft. Onder keten wordt de natuur verstaan, want natuur is de basis van ons hele bestaan.

Hoe het er nu aan toe gaat op de wereld is dit volledig uit balans geraakt. Er zijn zoveel kunstmatige producten die wel teruggegeven worden aan de natuur, maar waar zij helemaal niets mee kan. Een soort stank voor dank eigenlijk. Daar zien we nu op grote schaal de resultaten van. Het is de reden waardoor de grote rivieren overal ter wereld waar volken nog in de gedachtenpatronen van weleer leven enorm vervuild zijn geraakt. In hun natuurlijke oer zit dat wat je niet meer nodig hebt terug de natuur in kan. Traditiegetrouw geven zij hun afval aan de rivier.  Zich niet beseffende dat door de wijziging van materiaalsamenstelling zij hun hele eigen ecosysteem verwoesten, want de natuur kan niets met kunstmatige materialen. En zo is het ook met alle bedrijven die klakkeloos chemicaliën en ander afvalwater lozen op de aderen van Moeder Aarde.

In de westerse wereld gaat het wat dat betreft er iets beter aan toe. Ons afval wordt verzameld en dan is het weg. Althans weg van jouw directe leefomgeving. En als iets weg is, dan hoef je daar geen zorgen meer om te maken toch? Opgeruimd staat netjes. Eh? Als je ziet wat er bij afvalstations wordt weggebracht, zouden we ons als mensheid de ogen uit de kop moeten schamen. Het gaat hier niet alleen over plastic, of restafval van het huishouden. Ook daar valt natuurlijk heel veel winst te behalen door hier anders mee om te gaan, maar hier gaat het over gewoon goede producten waarvan het kleurtje uit de mode is, waarvan de eigenaar vond dat het tijd werd voor iets nieuws, waarvan er inmiddels zoveel van zijn geproduceerd, dat je ze aan de straatstenen niet meer kwijtraakt. Dat geldt ook voor inboedel waarvan de eigenaar is overleden. Afgedankt, om wat voor reden dan ook en al deze spullen worden vernietigd. Hè, we zouden toch iets teruggeven aan de keten? Want zo klopte de balans toch weer?

We nemen alleen nog maar

Doordat geld ons ruilmiddel is geworden, nemen we alleen nog maar. Dat betekent dat tot in den treure grondstoffen, halffabricaten en soms ook complete producten, dieren en gewassen worden onttrokken aan Moeder Aarde, die al dan niet geheel verwerkt worden tot alles wat wij nodig hebben. We rekenen af, gebruiken totdat het onze interesse verliest en gooien het dan weg en kopen iets anders dat onze hebzucht op dat moment denkt nodig te hebben. Waar is hier de balans? Waar wordt de natuur gevoed? Waar wordt Moeder Aarde herstelt?

Lief mens, je kunt niet alleen maar nemen in het leven. Als hebzucht jouw drijfveer is en blijft, zul je nooit ontdekken waar het in het leven echt om draait. Jij bent onderdeel van een veel groter geheel, de circle of life. Geven en nemen. Waarbij geven eerst komt en dan pas nemen. Onder nemen wordt in dit geval bedoelt: nemen wat je nodig hebt. Niet meer, niet minder. Het is nu niet eens andersom. Het grote onverzadigbare nemen van alle huidige systemen (overheid, bedrijven, banken en verzekeraars) en van de mensheid leidt tot de eindigheid van ons bestaan op deze planeet. De zeeën raken leeg, de oogsten gaan mislukken, water droogt op of is niet meer drinkbaar. Het is aan jou om nu te starten met geven. Want geven is voor velen moeilijker geworden, omdat het in een systeem van geldelijke verrijking niet past. Als gevolg daarvan is het bewust de vergetelheid in gedrukt.

Geven en ontvangen

Nemen kunnen we beter vervangen door ontvangen. Geven en ontvangen wordt dan het gezegde. Zo is het van oorsprong ook bedoeld, maar misschien is het in de loop van de tijd verandert in nemen. Als je geeft, ontvang je altijd, op welke manier dan ook. Daar zorgt het universum voor.

Bewust leven

Als we iets aan klimaatverandering willen doen, dan zal elk mens moeten gaan geven aan Moeder Aarde. Zich in moeten zetten, hoe klein dan ook. Bewust leven verkiezen boven hebzucht, want uiteindelijk heeft dat je tot nu toe alleen kortstondige blijdschap gebracht en de behoefte naar meer, meer, meer alleen maar in stand gehouden. Keuzes maken om bij te dragen. Niet zomaar nieuw kopen en weggooien, maar (uit)delen, repareren, opnieuw gebruiken in dezelfde of een andere toepassing. Materialen kiezen die Moeder Aarde geen schade aanrichten en waarvan je zeker weet dat er ook iets voor in de plaats komt of je het uiteindelijk aan haar kan teruggeven, zodat het weer een bron is waar ander leven profijt van heeft.

Als we dit massaal zouden doen, dan is er geen plaats meer voor oude systemen. Systemen die ons het liefst zien als we in angst leven, met verdriet, boosheid en onmacht. Die het nooit hebben over liefde, compassie, respect en dankbaarheid. Als je het grote plaatje ziet, dan weet je dat jij in charge bent over jouw leven en de levens die hierna kunnen plaatsvinden als jij nu andere keuzes maakt.

Onzin?

We zijn toch goed bezig met al die voorzieningen? Als je werkelijk geïnteresseerd bent en Moeder Aarde een warm hart toedraagt. Lees je dan is in over elektrische auto’s, zonnepanelen en windenergie. Al dit stimuleert juist klimaatverandering in plaats van andersom. Wordt wakker en zie wat er werkelijk gaande is. Daarna is de keuze om het anders te doen veel eenvoudiger. 

Wil jij weten hoe je zelf kunt bijdragen? JeZELF gezond kan houden en daarmee ook Moeder Aarde? Misschien is dan de Levensstijlgids How to survive as HSP’er (LINK: http://uitjebewust.nl/publicaties/levensstijlgids-how-to-survive-as-hsper-a-guide-for-the-builders-of-the-new-world/) iets voor jou.

Home

Over nieuwetijdskinderen gesproken: let op de nieuwe hoofdeconoom van het IMF

Het klinkt wonderlijk maar dit gloednieuwe artikel van deze ochtend laat de praktijk zien van nieuwetijdskinderen: ik heb deze Amerikaans-Indische economische gigant uitgependeld en het bewijs – voor mij – was zichtbaar in de uitslag.

Technocraat gaat bij IMF vloeken in de kerk (Daan Ballegeer, Profiel/Het Financieele Dagblad, 5-10-18)

https://fd.nl/profiel/1272814/technocraat-gaat-bij-imf-vloeken-in-de-kerk

Gopinath is geboren in Mysore, een stad in de zuidelijke Indiase deelstaat Karnataka. In een interview met Vogue India vroeg ze zich ooit af of ze haar innerlijke rust te danken heeft aan de matriarchale Indische samenleving waarin ze groot is geworden. ‘Als je opgroeit in een omgeving die jou als heel waardevol ziet, dan twijfel je niet aan jezelf en voel je je goed over jezelf.’

India een matriarchale samenleving is nieuw voor mij in deze tijd, want ik meende dat het mondiaal en dus kosmisch was vastgelegd, maar met deze briljante vrouw als nieuwe hoofdverantwoordelijke bij het IMF lijkt de yin-yang-balans geheel in evenwicht te zijn en het is goed dat een opkomende natie deze prestigieuze functie als vrouw gaat vervullen.

‘Ik zie mijzelf als een technocraat’, verklaarde ze daarover. Maar dan niet iemand die zich stilletjes op de achtergrond houdt. Zo leverde Gopinath twee jaar geleden felle kritiek op de Indiase premier Narendra Modi, toen die de bankbiljetten van 500 en 1.000 roepie afschafte. Modi wilde door de twee grootste coupures uit roulatie te nemen de georganiseerde criminaliteit tegengaan, aangezien die veel gebruik maakt van zwart geld. Gopinath voorspelde dat dit slecht zou uitpakken, en ze kreeg gelijk. Een jaar later bleek de groei van de Indiase economie flink tegen te vallen als gevolg van een tekort aan cash geld bij de bevolking.

IMF opschudden

Bij het IMF moet Gopinath ook een verandering in de geesten teweeg brengen, en oude denkbeelden ter discussie stellen. Gefundenes Fressen voor iemand die bekendstaat om haar tegendraadse analyses. Onlangs nog schreef ze bijvoorbeeld dat de voordelen van vlottende wisselkoersen ‘veel kleiner zijn dan gedacht’, iets wat ingaat tegen het heersende gedachtegoed bij de instelling uit Washington.

Het verklaart ook waarom Mohamed El-Erian, hoofdeconoom van de Duitse verzekeraar Allianz, tegelijkertijd opgetogen en voorzichtig is over Gopinaths benoeming als hoofdeconoom. ‘Het is afwachten of het IMF er in slaagt om haar manier van denken te incorporeren.’

Dit klinkt zowel ‘rebels’ als de ‘durver’, die ik gisteren in mijn blog over Lut heb beschreven!

Ik zal haar resultaten actief in de media gaan volgen. Dit wordt mijns inziens de start van de wijziging van de mondiale economische orde. Op weg naar een nieuwe rechtvaardige wereld!

 

De metamorfose van de westerse mens, in plaats van ziel

Onderstaande tekst heb ik geplaatst op AquariusPolitiek maar zonder spirituele bijzonderheden, die ik hier wel kan toevoegen en aangeven. Met het begrip pluralisme dat ik heb gebruikt als ‘instrument’ van verschillende culturen die de menselijke wereld zo ‘veelkleurig’ maken, heb ik voor het gewone publiek niet kunnen aangeven dat er ook een spirituele evolutie gaande is: wat in de tekst als neoliberale economische ontwikkeling wordt omschreven én terecht, kun je óók spiritueel duiden als de zoektocht van ieder mens op aarde om de weg naar zijn ziel te vinden via alle verschillende culturen die hier bestaan. van de bewoners van clan- of stammenland van Mongolië tot Marokko, van de Papoea-clans op Nieuw-Guinea tot Portugal. 

De metamorfose van de westerse ziel (Will Storr, SAMENLEVING/fd, 16-9-18)

Enkele decennia geleden hebben we het collectivisme verruild voor het neoliberalisme. Toen kwam de crisis en ineens was alles anders; het narcisme lijkt op zijn retour. Deel I van de New York Times-serie The Big Ideas.

Tussen 1965 en 1985 heeft het Westerse Zelf een transformatie ondergaan. We zijn van antiautoritaire hippies veranderd in materialistische yuppen. We zouden er vreemd van opkijken als een individu een dergelijke extreme transformatie zou ondergaan, maar hier gaat het om een hele cultuur. Wat kan de oorzaak zijn van zo’n omwenteling?

Hoewel dergelijke veranderingen zich niet laten terugbrengen tot één enkele oorzaak, denk ik dat er wel één belangrijke oorzaak valt aan te wijzen: de economie. Begin jaren tachtig van de vorige eeuw gaven president Ronald Reagan en de Britse premier Margaret Thatcher een nieuwe invulling aan de normen en waarden waarnaar we dienden te leven. En daarmee veranderde, met een verbijsterende snelheid, onze identiteit.

Psychologen getuigen van de ongekend grote invloed die de omgeving heeft op de cultuur. Vele psychologen richten zich op de verschillen tussen het individualistische Westen en het Oosten waar veel meer gemeenschapszin heerst.

Dit verschil is evident, maar kan ook worden beschouwd als een waardevolle vorm van pluralisme op aarde van verschillende nationale culturen en beschavingen. Dat maakt dat de mondiale en globaliserende samenleving nooit een eenheidsworst kan worden. Dat is voor velen een geruststelling. Zelfs niet door een gerobotiseerde samenleving omdat robots onder verschillende culturen worden gebouwd!

Grieken vs Chinezen

Het verhaal is ongeveer als volgt: het Westen is ontstaan in Griekenland, een pointillistisch rijk van zo’n duizend staatjes, met een niet al te vruchtbare grond. Men moest op allerlei manieren zien zijn kostje bij elkaar te scharrelen – leerlooien, olijfolie persen, vissen. Binnen deze individualistische economie is een individualistisch ideaal van het Zelf tot stand gekomen. De Grieken streefden naar individuele eer en roem. Dit was de ideale voedingsbodem voor zowel de Olympische Spelen – de ultieme strijd tussen individuen – als een democratisch tijdperk dat zijn weerga niet kent.

Een ‘ultieme strijd tussen individuen’ of een ultieme strijd tussen de besten? Want dat is een verschil. Natuurlijk wordt die strijd tussen individuen gevoerd, maar niet tussen ‘willekeurige’ individuen, maar tussen individuen die hun sporen op sportief gebied verdiend hebben.

Vergelijk dat eens met het oude China, een golvend landschap waar men het hoofd alleen boven water kon houden als deel van een grote boerengemeenschap. De overlevingskansen werden niet zozeer bepaald door het individu, maar door de gemeenschap. De ‘superieure mens’, zei Confucius, ‘doet niet aan snoeverij’ maar ‘houdt zijn kwaliteiten liever voor zich’ – heel anders dan de Griek die uit is op faam.

Een prachtige cultureel bepaalde tegenstelling of verschil!

Een ander landschap heeft een ander soort mens gevormd, met andere normen en waarden. De ene soort geeft voorrang aan het individu, de andere aan de groep. Voor de ene groep vormt de realiteit een bedreiging voor individuele doelen, voor de andere groep vormt de realiteit een bedreiging voor een samenstel van krachten.

Het evolutionaire overlevingsinstinct van mens en volkeren!

Vissenkom

Dergelijke cognitieve verschillen zijn ook aangetoond in een laboratoriumomgeving, door Richard Nisbett, een psycholoog verbonden aan de University of Michigan. Laat een jonge Aziaat een filmpje zien van een vissenkom en hij zal het geheel in zich opnemen, terwijl de aandacht van een Westerling zal uitgaan naar de dominante vis. Gevraagd naar hun gedachten over die ene vis zal de Westerling vermoedelijk zeggen dat het de leider is, terwijl de Oosterling zal zeggen: ‘Ik had met die vis te doen, want hij viel buiten de groep.’

Dit soort culturele verschillen gaan heel diep.

‘Het is niet alleen zo dat Oosterlingen en Westerlingen anders tegen de wereld aankijken,’ aldus Nisbett. ‘Ze nemen ook echt een andere wereld waar.’

Menselijk [Mensen!] worden incompleet geboren. Tijdens de kindertijd en de puberteit nemen de hersenen een immense hoeveelheid informatie op, die vervolgens wordt gebruikt om onszelf vorm te geven. Het is alsof de hersenen een enkele, cruciale vraag stellen: wie moet ik zijn, op deze plek, om het best te kunnen gedijen? In het oude Griekenland was dat misschien een snoeverige scharrelaar en in het oude China een bescheiden teamspeler. Maar wie is het dan in het moderne Westen?

Een neoliberaal, luidt het antwoord.

‘Wat mij stoort aan de manier waarop het politieke klimaat zich de afgelopen dertig jaar heeft ontwikkeld, is dat het altijd in de richting is gegaan van de collectivistische maatschappij’• Margaret Thatcher

Einde aan de Social Security Act

Na de economische chaos van de jaren zeventig is besloten dat de Verenigde Staten en Engeland te zeer een collectieve samenleving waren geworden. In eerdere decennia was de zogeheten New Deal geïntroduceerd. Die behelsde onder meer de Social Security Act. Er kwam strikte regelgeving voor banken en bedrijven, en vakbonden kregen een steeds grotere macht. Binnen deze collectief veranderende economie ontstond een veranderende mens: de eenvormige zakenman en zijn kinderen, de hippies.

Naar de mening van Reagan en Thatcher was de enige redding een terugkeer naar onze individualistische wortels. Ze voerden belastingverlagingen en nieuwe wetgeving door; ze bonden de strijd aan met de vakbonden; ze ontmantelden de welvaartsstaat; ze privatiseerden middelen en verzwakten het sociale vangnet van de overheid. Ze streefden de neoliberale droom van globalisering na: een vrije markt die de hele wereld omspande. Een zo groot mogelijk deel van het menselijk leven diende mee te gaan in de strijd van het Zelf tegen het Zelf.

Wat dit laatste betekent is een raadsel: ‘de strijd van het Zelf tegen het Zelf.’

Waar Reagan en Thatcher  niet aan hebben gedacht is dat zij als neoliberalen weliswaar hun eigen handelsverkeer mondiaal wensten te leiden maar dat het geen maakbaar construct kon zijn omdat  geen enkele regering de macht heeft om iets dergelijks te ‘organiseren’; een maakbare wereld bestaat in het economische verkeer niet. Dat de Aziaten wel meegingen in dat westerse streven naar neoliberalisme is natuurlijk te danken (of te wijten) aan individuele ambities van Chinezen en Japanners, die het kenmerk is van de Oosterse collectieve cultuur. Volgens mij is er dus sprake van een vermenging van twee verschillende culturen in plaats van een enkelvoudige die Reagan en Thatcher wensten.

In 1981 zei Margaret Thatcher: ‘Wat mij stoort aan de manier waarop het politieke klimaat zich de afgelopen dertig jaar heeft ontwikkeld, is dat het altijd in de richting is gegaan van de collectivistische maatschappij.’

Vervolgens maakte ze een enigszins sinistere opmerking. ‘De economie is het werktuig. Het veranderen van de ziel is het doel.’ En dat is precies wat er is gebeurd.

Omdat hier het begrip of element ‘ziel’ wordt ingebracht en Thatcher ongetwijfeld de economische  ziel van het Westen bedoelde, terwijl de ziel ook een duidelijk spirituele connotatie heeft, spreekt hieruit ook het uitgesproken arrogante karakter van Thatcher, die zelf wel even als autocratische (een schijnaristocrate als Britse conservatief die ze was) dacht dat ze de wereld (het Britse Empire) naar haar hand kon zetten en het oude westerse individualistische kon herstellen. Ze had alleen de omstandigheden mee om als Iron Lady de vakbonden tot zwijgen te brengen.

Uniek en beroemd

In 2010 heeft Jean Twenge van de University of San Diego, samen met anderen, een onderzoek gedaan naar 325 miljoen Amerikaanse namen. In 1983 was er sprake van een sterke toename van het aantal ongebruikelijke namen dat ouders hun pasgeboren kind gaven. Ouders, zo opperden de onderzoekers, wilden dat hun kinderen ‘uniek waren en beroemd zouden worden.’

Een jaar eerder was Jane Fonda’s Workout Video uitgebracht, waarvan er meer dan een miljoen over de toonbank gingen en die een fitnessrage in gang zette die nog altijd niet voorbij is. In de jaren tachtig waren we getuige van de opkomst van een cultuur van zelfwaardering. De voorvechters hiervan zeiden dat zelfwaardering Amerika weer tot een competitief land zou maken. Sindsdien zijn we betrekkelijk narcistisch. Het individualistische Westen is altijd erg op het Zelf gericht geweest, maar dit keer was het anders. Het neoliberalisme is een geïntensiveerde vorm van individualisme die grote voordelen heeft en waarvoor een hoge prijs moet worden betaald.

De economie van losse inhuur

De hedendaagse cultuur van ‘selfies’, ‘influencers’, ‘side-hustles’, de economie van losse inhuur en het bejubelen van het zelfstandig ondernemerschap en de ceo’s: het is allemaal ten diepste neoliberaal. En voor miljoenen mensen heeft dit systeem goed uitgepakt. Voor velen is de levensstandaard gestegen en de armoede is wereldwijd met meer dan de helft gedaald, afgaande op de cijfers van de Wereldbank.

Maar de ongelijkheid is ook toegenomen. En de niet aflatende aandacht voor het individu, in combinatie met een steeds grimmigere economische realiteit voor de gewone man, blijkt desastreus voor onze geestelijke gezondheid. Wij individualisten zijn er goed in onszelf te prijzen voor dingen die goed gaan, maar we zijn er net zo goed in onszelf aan te rekenen wat misloopt. En vandaag de dag voelen dan ook steeds meer mensen zich een mislukking, wat nog eens wordt versterkt door de opkomst van sociale media.

‘Perfectionisme’ duidt op risico

Een dergelijke ontvankelijkheid voor het gevoel te hebben gefaald noemen we ‘perfectionisme’. Deze manier van denken is vaak een indicatie van het risico op zelfverminking, depressie en zelfmoord. In 2017 hebben Thomas Curran en Andrew Hill onderzoek gedaan onder veertigduizend Amerikaanse, Engelse en Canadese studenten. Het bleek dat tussen 1989 en 2016 de mate waarin mensen het gevoel hadden ‘blijk te moeten geven van perfectie teneinde te worden gewaardeerd’ met een onthutsende 33% was toegenomen.

Uit een morbiditeitsonderzoek onder Engelse volwassenen bleek dat het aantal mensen dat zichzelf geweld had aangedaan in die periode meer dan verdubbeld was. In de Verenigde Staten stijgt het aantal mensen met angststoornissen en depressies. Hoewel het gebruik van antidepressiva sinds de jaren tachtig wijdverbreid is, is het zelfmoordcijfer in de Verenigde Staten tussen 1999 en 2014 met 24% procent gestegen, volgens cijfers van het Center for Disease Control and Prevention.

De mondiale financiële crisis van 2008 heeft de situatie er niet beter op gemaakt. Het is interessant dat het narcisme, dat in de jaren negentig en het begin van de eenentwintigste eeuw in opkomst was, naar verluidt weer op zijn retour is. Hoewel de redenen niet helemaal duidelijk zijn, vraag ik me wat de psychologische nasleep is van deze economische schok.

Visie na de crash: er is iets mis met het systeem

Voor 2008 leek het in grote lijnen alsof het neoliberalisme voor de meeste mensen gunstig uitpakte. Maar sinds de crash zeggen miljoenen mensen dat er iets mis is met het systeem. Eerst was er de Occupy-beweging en vervolgens werden we geconfronteerd met de identiteitspolitiek van alt-left en alt-right. In uiteenlopende kringen is men van mening dat het systeem is bedacht door bankiers en zakenmensen en dat het geen ruimte zou bieden aan vrouwen, mensen met een gekleurde huid of de witte arbeidersklasse.

Inderdaad is de opkomst van het begrip complottheorie hiermee in verband te brengen, dat het systeem is bedacht door bankiers en zakenmensen en met name ook de financiële giganten die als conglomeraten functioneren (als zakenbanken, fossiele en de farmaceutische industrieën).

We hebben ook gezien hoe de neoliberale Hillary Clinton ten val kwam en hoe Donald Trump, de antiglobalist, er met de zege vandoor ging. De Britse brexit werd bezegeld met antiglobalistische argumenten, terwijl de steun voor Jeremy Corbyn, de linkse anti-neoliberaal, een hoge vlucht nam. Dit beeld van een beschadigde, gemanipuleerde economie maakt ons boos en we trekken we ons steeds meer terug binnen onze eigen clan – dat zou een verklaring kunnen zijn voor de recente verschuiving van het narcistische ‘ik’ naar ‘wij’. Het zou zelfs een gedeeltelijke verklaring kunnen zijn voor de sinistere uitwassen van het perfectionisme.

Als dat waar is, bewijst het eens te meer dat wíé we zijn in sterke mate wordt bepaald door wáár we zijn. Mensen willen met elkaar overweg kunnen en ze willen vooruitkomen. Ze zullen worden wie ze moeten zijn om die doelen te bereiken.

Deze laatste zin is dubbelzinnig aangezien hier weer kloof zichtbaar wordt tussen de ‘wie ze moeten zijn’ en ‘wie ze willen zijn’ vanuit zelfverwerkelijkingsperspectief. Dit laatste is een uiting van de spirituele mens en de eerste van de homo economicus. Maar ieder mens blijft tenslotte ook spiritueel wezen, of dat op individueel niveau erkend wordt of niet.

In de eenentwintigste eeuw worden de regels niet langer bepaald door onze fysieke omgeving. Vandaag de dag is de economie de sterkste macht, die een ongekende controle uitoefent.

Dit laatste is (ten dele) waar, want onze generatie heeft in deze wereld van de multinationals ook het verschijnsel van de boycot leren kennen: wordt die ‘economie van de sterkste macht’ verkeerd of manipulatief toegepast of gebruikt, dan kan een wereldwijde boycot worden georganiseerd om die economische macht (volledig) te breken. Dat is de enige ware vooruitgang in deze wereld ten opzichte van vroeger!

Vertaling: Nicolette Hoekmeijer

[Will Storr is een Britse schrijver en journalist. Zijn jongste boek is in het Nederlands verschenen met als titel Selfie: hoe we zo bezeten zijn geraakt van onszelf, en wat het met ons doet.]