Stelling: Onderstaande analyse is een uiterst vruchtbaar thema om het onderwerp bespreekbaar te maken waarbij de kerkelijke dogmatiek buiten beschouwing kan blijven, omdat dat een ‘gebed zonder einde’ wordt. Filosofisch behoort de vraag of de mens zijn eigen levensloop mag of kan bepalen namelijk wel besproken te worden en dan staan de kerkelijke dogmata tegenover de seculiere opvattingen van respect betonen tegenover het besluit om suïcide te mogen plegen, want je bent ‘de baas over het eigen leven’. Het is alleen de dwingende filosofische vraag of dat een oplossing brengt, aangezien bijna niemand inzicht heeft in de eeuwige vraag of het leven wel of niet doorgaat. Laat staan waar je voor komt te staan dat als eenmaal de daad gepleegd is, er grote verassingen kunnen bestaan, waar niemand mee rekening heeft gehouden, namelijk dat je zonder fysiek lichaam verder door een ander leven zult moeten gaan. Daarop is geen antwoord te geven, maar de bedoeling van deze opmerking is wel om duidelijk te maken dat dit probleem onbeantwoordbaar is onder de huidige fixaties aan beide kanten.
Hoe gaan we dus met deze onbekende vraagstukken om? Of beter: hoe zou het advies moeten luiden? Er bestaan namelijk genoeg boeken over ‘gesprekken met genezijde’ – met als voorbeeld de oude boeken van Jakob Lorber [i] en anderen, op Google te vinden – waaruit blijkt dat het ‘leven’ wel degelijk doorgaat, maar in een andere vorm. En de enige die hierover meer inzicht kan vinden en de ‘probleempersoon’ zelf, die geen contact met zijn eigen ziel heeft (kunnen) ontwikkelen. En daaruit zou kunnen blijken dat je ook je eigen oude problemen van jouw lichamelijke ongemak ‘meeneemt’. In dat geval schiet je er niets mee op en mag je het opnieuw in een volgend leven op een planeet – al dan niet de aarde – weer mogen uitproberen.
Niet elke tobbende jongere heeft direct een stoornis (Jan Warndorff, Opinie/Trouw, 10-5-24)
‘Recent besprak de Tweede Kamer een voorstel om suïcidebeleid te verankeren in wetgeving. Want de gevallen van (pogingen tot) zelfdoding lopen op tot zorgelijke hoogten, vooral in de leeftijdscategorie tot dertig jaar.
Deze ontwikkeling hangt samen met de toenemende mentale en emotionele problematiek onder jongeren, wat vooral in verband wordt gebracht met de giftige werking van sociale media en met kwesties als de klimaatcrisis, het woningtekort en bestaansonzekerheid, school- en prestatiedruk.
Maar de wachtrijen bij de geestelijke gezondheidszorg zijn inmiddels ‘gigantisch’, met meer dan 97.000 wachtenden eind vorig jaar.
*Dit alles moet dus in komende kabinetten geregeld worden, maar dan zonder dogma’s.
‘Waar je echter nooit iets over leest is existentiële problematiek: de worsteling met klassieke levensvragen als ‘wie ben ik’ en ‘wat zal ik doen’? Hoe kan het dat er leven bestaat, wat is hiervan de zin of de bedoeling?
*Te vrezen valt dat zelfs psychiaters en psychologen onkundig zijn met dit type vraagstukken.
‘Ik kan mij nog goed herinneren hoe sterk deze existentiële vragen zich juist tijdens de puberteit aan me opdrongen, en hoe ik soms het gevoel kon hebben er inderdaad gek van te worden. Terwijl de volwassenen om me heen daar nauwelijks last van leken te hebben, die draaiden schijnbaar fluitend met de maatschappij mee – alsof het leven alleen maar leuk en gemakkelijk is.
Je wordt als jongere dus heel erg alleen gelaten met je existentiële vragen, met vaak alleen popliedjes als bron van herkenning en soelaas.
Maar als hier geen aandacht en erkenning voor is, en je krijgt bovendien al die deprimerende kwesties van deze tijd op je bord, dan is het goed voorstelbaar dat dit tenminste bijdraagt aan mentale problematiek, of dat het tot gedragingen leidt die je zo kunt labelen. Zo worden de problemen echter gepsychologiseerd en geïndividualiseerd – alsof de jonge persoon een stoornis heeft die in principe door de ggz kan worden verholpen.
Maar nog afgezien van de lange wachtlijsten: jongeren die met existentiële problematiek kampen, zijn na tien of vijftien sessies bij de ggz nog niet gefikst. We kunnen ze beter verwijzen naar geestelijke verzorgers (of raadspersonen) die worden opgeleid door bijvoorbeeld de Universiteit voor Humanistiek.
*Als meer ‘onafhankelijke’ instantie wellicht ’n nuttige suggestie!
Daar kunnen ze vaak terecht zónder wachtlijsten. Want als we hun vragen niet herkennen, is dat een ernstige en tragische blinde vlek in de hele samenleving.
*Dit is een zeer terechte conclusie!
[Jan Warndorff is humanisticus en filosofisch schrijver]
https://krant.trouw.nl/titles/trouw/8321/publications/2169/pages/22/articles/2036948/23/1
Aquarius 